Verskil tüsken versys van "Banthum"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
NGolds20 (Oaverleg | bydragen)
Regel 29:
==Geschiedenisse==
===Veurgeschiedenisse===
G'liekGeliek-an aanereaandere stédensteden en dörpen is ok 't Oale Banthum ontstoane an 'n reviertie, an d' OaveriesselseOveriesselse [[Vechte]]. Disse reviere kump Nederlaand bi-j [[Grambarge]] binnen, ströömpstreump deur op [[Hardenbarg|n Arnbarg]] an, langes Banthum deur [[Ommen]] en langes [[Dalsen]] noornoar Zwolle um doordoar bi-j 't Zwarte water uut te kommen.
 
Ewen eléédneelédene kwaam an d' oevers van disse reviere grote zaandvlakken lös te lingnliggen en wonneer as doordosr zommers de wind der oaverhenoverhen bleus ontstunnen der zaandverstoevings dendie an de weerse kaanten van de reviere dunen vörmen de zo-enuumden revieredunenrevierdunen. 't Hudige ”Beerzebulten’’ bint hiervan 'n veurbeeld. 'n Helen zet véúr 't begun van de joartelling wödnwödden de Vechte al bewoandbewoond deur rondrondsjouwende sjouwende stämmenstammen. Pas op de Middelewen stiet terder op pepierepapiere oaverover bliewendeblievende bewoanersbewoners van disse plaseplaatse.
 
===Vanof de MiddeleewenMiddelewen===
nd' EerstenEerste moal dat terder feitlik oaverover Banthum eschreven wörnwörden, was op 1385. In 't boek van 't ''registers en rekeningen van 'T Bisdom Utrecht'' woar stiet op bladziede 586:
 
''lijst van mensen en goederen hieronder vermeld en te brengen in de hof van Ootmersum op Hemelvaartsdag … o.a. te BERGENTHEM (bij) Tackinc''.
Regel 40:
A'w van 't joar 1385 uut goat bestunnen Banthum op 1985 600 joar en is op 2010 't feest 'Banthum 625 joar' evierd.
 
==Name verkloaring==
Bergen kump van: d' hoge revieredunen langes de Vechte. En Theim kump van: ummezetnummezet stuk laand of thum = tuuntune. Op 1688 veraanerenveraanderen dnde name Bergenthem in Bergentheim, en uutin de't Nedersaksies hebt ze volksmond't aitaltied asvan 'Banthum'.
 
==Old Banthum
't [[Old Banthum|Oale Banthum]] harenhadden 'n laankenlaanke vörme. 't Volk kennen 'n oosteandeoostende, 'n middendörp en 'n west-eandeende. DissenDisse vörme ku'w trugge vinden op 't hudige OaldOld-Banthum: 't oosteandeoostende bi-j Schöttink en 't westeandewestende bi-j Wiechmink; terwöl bi-j Wuestkaamp 't "middendörp" zollen ween zol. Hier hef ok d' havezoate (aadlike boerderi-je) estoane. Op 1649 töt 1842 was de familie van Voorst eignaar van de havezaote. Op 1842 wörden d' havezoate ofebrökken en de grachte deamptedeampt, zodat terder van de havezoate “Bergentheim” gien stienestien meer over is.
 
===Marke Banthum===
De Marke Banthum was 'n bestuursvörme van nde groterengrotere boeren die 't gemienschaplikegemeenschoplike laand beheren. De gronden wörden beveurbeeld gebroektgebruukt umme der plaggen van te stekken. De Marke Banthum bestunnen uut 't laand wa'w noe kent as OaldOld-Banthum, Banthum en Mainbarg.
 
In 't GemientearchiefGemeentearchief van n Arnbarg lig noe, vanof 2013, 't markeboek Banthum, wat deur toe de leste markerichter an de burgemeesterburgemeister van n Arnbarg egevenegéven is. In 't markeboek stoat de notulen van de vergaderings van de marke Banthum in vanof 1611. De veurleste vergadering is op 1972 ehoaldenehoalen.
 
===Vennetied===
Op 't midden van de negentiendenégentiende eeweewe kregen 'n aander deldeel van Banthum d' andachtandach; de vennegebieden. 't Marke bestuur Banthum begunnen met d' ontvenning van de gebieden met mr. I.A. van Roijen an n kop. Doarnöas begunnen op 1850 d' Overiesselse KanalisatiemaaschappiKanalisatiemoatschappi-je met 't uutgraven van 't knaal van [[Almelo]] noar [[Coevorden|Koevern]] an. 't Knaal wörden op weanse van nde boeren van 't Oalde Banthum tweeë kilometer de zuudoosten van de boerschop (Old Banthum) egraven. Hierdeur ontstunnen 'n gruigreui bi-j 't knaal, terwöl 't Oale Banthum nie verdan gruiengreuien.
 
Van Roijen harenhadden ok op 1850 de van Roijenswieke ('de Wieke') egraven, vanof 't knaal in Banthum noar Kloosterhaar an. Disse wieken wörnwörden egraven veur 't ofvoer van törf en veur d' ontwatering van 't gebied. Vaste op begun 1900 was de bevolking noabi-j 't knaal zo völle toenömmen, dat terder winkels, karken en schoelen ebouwd wörnwörden. Hier sprekke wi-j oaverover 't ontstoane van 't hudige karn Banthum.
 
De vennetied hef veur Banthum zo'n bettie driekwart eeweewe duurdedoerd. Ok op Banthum kennen d' ontvenning de verschriklikenverschriklike toestaanden van lege lonen, barre huze en aander sosiale trammelaant. Pas noa n oorlog is Banthum verdan egoane noar wat 't noewnoe is.
NoewNoe hef Banthum oangeveer 3400 inwoners en is 't iene van de grootste dörpen van de gemientegemeente Haddenbarreg.
 
===Stasion Banthum===
Op 1905 kregen Banthum zien eagen stasion en de speurliende [[Zwolle]] - Stadsknaal (varder deurgoans noar Delfzijl), an-eleg deur de NOLS, effenéém zo met 'n speurhaven. Der was op 't ontwarp sprake van 'n stasion. Banthum kregen dan ok gien groot stasionsgebouwgiestasionsgebouwe zo as dat beveurbeeld aaitait nog op Grambarge stiet. 't Blekken al rap te kleankleain te ween. D' halte Banthum wörnwörden toch 'n stasjunstasjon en 't gebouwgebouwe wörnwörden op 1907 uutebreeiduutebreid. 't Stasion wörnwörden eslötten op 1975, en 't gebouwgebouwe wörnwörden ofebrökken op 1993. De törfstruiselfebriektörfstreaiselfabriek wörnwörden op 1948 eslötten.
 
===Fabrieken===
Der wörnwörden 'n textielfebrieke neerezetneer-ezet, disse wörnwörden midden joaren '60 eslötten. Later vestigen de Wavin zich doarzoot umme rioolputten te maken, mar ok disse wörnwörden weer eslötten. Ok was terder joaren lange 'n grote bakkeri-je vestigdevestigd (Bakkeri-je Holland), wukke veur völle banen ezörg hef, mar ok disse is de gevoalge van fusies vortesaneerdvöt-esaneerd.
 
===Feestwekke===
Elk joar wörd terder in Banthum 'n feestwekke e-organiseerd, 'n wekke lange met völle an aktiviteiten veur en deur de Banthummers en umgewing, 't bekendsten en meest bezöchs doarvan is de Banthumloop. En 'soavends tuulk de feestente.
 
Umme 't 600 joarig bestoan van Banthum (in 1985) te vieren hebt 't volk 'neen moand lange feest ehad, op youtube bint nog tientallen an minuten filmpies te ziene van dissendisse moand. In 2010, 't 625 jorigjoarig bestoan van Banthum, hebt zi-j 't weer overni-j edoane.
 
==Monementn==