Eigenlik wet giene psies woar as de Vri-jmetselari-je zien oorsprung hef. Zoveule luu die doar noar anvroagt, zoveule oorsprungen he'j höaste ok. Mar 'n veur de haand lingnde is, is dat 't zuuties an onstoane is uut oale bouwgroepnEngelse en Schotse stienhouwersgildn (bouwgild of -huttn). En de gebruukte symboliek en ritueeln hebt ze overnömmn uut verskillnde bronn en kultuurn.
===bouwgildn/bouwhuttn===
't Hef ziene oorsprung in de Middeleewse bouwgildnstienhouwersgildn. In de Middeleewn kwaam ambachtsluu (mestelaars, ingenieurs, architekkn) bi-j mekare umme kennis en kunde te deeln. Dissn vörmn groepn en breurskappn. Woar de geheimholding zweerden en de kennis en kunde wat der edeelt wördn, was allene van eer. Sommige van disse groepn of breurskppn wördn evroagt veur de bouw van karkn en kattedroaln. Woarveur ze veul geld en macht kreengn. Et was tuulk n heilige take: iej maakn tempels veur n Heer en de bisskop en de paus. De metselaars en de architekkn hadden tiedns de bouw eer eigne huttn, woar ze geheimelijk bi-j mekare kwaam umme de bouwteeknings te bekiekn. Doar wördn de breurband verstarkt met ritueeln. De bouwhuttn wördn groepn die met mekare trouw en ambachtsskap hadden. Op n gegeevn moment hadden de bouwhuttn veule te zeggn over de bouwe van zunne kattedroal -en dus ok oaver de weanse van n bisskop.
