Verskil tüsken versys van "Nederlaand"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Etiketten: Vervangen Visuele tekstverwarker |
Versie 300515 van 90.145.155.220 (overleg) weerummedreid Etiket: Weaderümmedraid |
||
Regel 1:
{{Zie dv|Kiek op [[Nederlaand (deurverwiespagina)]] veur aandere betiekenissen van Nederla(a)nd.}}
{{Laandtabel-vel
| naaminlaanstaal = Nederland
[[Bestaand:Lister Auto-Truck.jpg|De kaorte van Nederlaand]]▼
| vlagge = Flag of the Netherlands.svg
| wapen = Nl-arms.gif
| lokasie = EU-Netherlands.svg
| breedtegroad = 52/9//N
| lengtegroad = 5/18//E
| region = NL
| talen = [[Nederlaands]]<ref>Naost t [[Nederlaands]] is in [[Frieslaand]] t [[Freeske taaln|Fries]] oek n bestuurstaal.</ref> | heufstad = [[Amsterdam]]<ref>De regering zit in [[Den Haag]].</ref>
| religie = 29% [[Rooms-Katholieke Karke|katteliek]]<br />9% [[Nederlaanse Hervormde Karke|hervormd]]<br />6% [[Protestaantse Karke in Nederlaand|PKN]]<br />4% [[griffemeerd]]<br />4% [[Islam|moslim]]<br />6% aandere karke / levensbeschouwing<br />42% niet-geleuvig<br /><small>([[2009]], bron: CBS)</small>
| regeringsvorm = [[konstitusionele monarchie]]
| km2 = 41.528 | pctwaoter = 18,41
| inwoeners = 16.829.289<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=37296ned&D1=0-24,26,41,45,47&D2=(l-11)-l&HD=140525-1436&HDR=T&STB=G1 CBS 12 augustus 2014]</ref> | dichtheid = 405 <!-- excl. waoter -->
| munteenheid = [[euro]] | valutacode = EUR of € | tiedzone = +1
| volkslied = [[Wilhelmus]]
| feesdag = [[30 april]] <small>([[Koneginnedag]])</small>, [[5 mei]] <small>([[Bevriejingsdag]])</small>
| tld = nl | laandcode = NLD | til = 31
}}
'''Nederlaand''' is n [[West-Europa|West-Europees]] [[staot|laand]] dat an de [[Noordzee]] ligt en hef n totale kustliende van 451 kilometer. De buurlaanden van Nederlaand bin [[Duutslaand]] en [[België]]. De [[heufdstad|heufstad]] van t laand is [[Amsterdam]], de [[regeringszetel]] is [[Den Haag]]. Aandere belangrieke stejen bin: [[Rötterdaam]], mit één van de grootste havens van de wereld, [[Utrecht (stad)|Utrecht]], t verkeersknooppunt van t laand, [[Grunnen (stad)|Groningen]] (veural veur t noorden), en [[Eindhoven]] in de provinsie [[Noord-Braobaant]] is de vuufde stad van t laand. De [[Karibies Nederlaand|Karibiese]] eilaanden [[Bonaere]], [[Sunte-Eustasius]] en [[Saba]] maken as [[Karibies Nederlaand|biezundere gemeenten]] deel uut van t laand.
Nederlaand, inklusief de Karibiese eilaanden [[Bonaere]], [[Sunte-Eustasius]] en [[Saba]], vormen samen mit [[Aruba]], [[Curaçao]], [[Sunte-Marten (eilaand)|Sunte-Marten]] t [[Koninkriek der Nederlaanden]]. De verhoudingen bin bepaold in t [[Statuut veur t Koninkriek der Nederlaanden]] van [[1954]]. Nederlaand hef in totaal [[provinsies van Nederlaand|twaolf provinsies]] en 383 [[gemiente (bestuur)|gemeenten]] (2018).
De twee offisiële talen van Nederlaand bin t [[Nederlaands]] en t [[Freesk|Fries]]. t [[Nedersaksies]] en t [[Limburgs]] hebben as [[streektaol|streektaal]] n legere staotus as t Fries, zo as vermeld steet in t statuut veur de minderheidstalen. De twee aandere niet-Germaanse streektalen bin t [[Jiddisj]] en [[Romani]]. Aandere talen die vake espreuken wörden bin van allochtone aofkomst; namelik: t [[Turks]], [[Berbers]], [[Arabies]] (Marokkaans dialekt), [[Papiaments]], [[Sranantongo]] en [[Chinees]].
t Nederlaandse staotsheufd is [[Willem-Alexander van de Nedderlanden|Willem-Alexander]]. De premier is noen [[Mark Rutte]].
== Geschiedenisse ==
t [[Koninkriek der Nederlaanden]] kreeg de staotus die t noen hef, as [[konstitusionele monarchie]], in [[1815]] onder koning [[Willem I van Nederlaand]].
t Grondgebied van Nederlaand, [[België]] en [[Luxemburg (laand)|Luxemburg]] wördden offisieel an t Koninkriek toe-ewezen, allewel Luxemburg as deel van de toemaolige [[Duutse Bond]] mit Nederlaand verenigd wördden deur middel van n [[personele unie]].
In [[1830]] wördden [[België]] onaofhankelik van Nederlaand en wördden n zelfstandig koninkriek. De "Belgiese" provinsies [[Limburg (Verenigd Koninkriek der Nederlaanden)|Limburg]] en [[Luxemburg (histories gewest)|Luxemburg]] wördden bie disse splitsing op-edeeld.
Luxemburg wördden laoter (in [[1890]]) n zelfstandig groothartogdom, toe mit de dood van koning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] de Ottoonse takke van de [[Oranje-Nassau|Nassaus]] uutstörf in de mannelike liende. De Nederlaandse krone gung over op de vrouwelike arfgenaam, [[Wilhelmina van Nederlaand|koneginne Wilhelmina]], mer Luxemburg gung over op de Walramse takke van t huus Nassau, umdat ze daor de Saliese opvolgingswet (allinnig manluui op de trone) hadden.
In de [[Eerste Wereldoorlog]] bleef Nederlaand neutraal, mer in de [[Tweede Wereldoorlog]] leed t onder vuuf jaor Duutse bezetting. Mit de Duutse anval op Nederlaand wördden [[Rötterdaam (stad)|Rotterdam]] ebombardeerd, waorbie t sentrum zwat helemaole verrineweerd wördden. Ruum 100.000 Nederlaandse [[jodendom|jodemeensen]] wördden deur t regime vermeurd.
Nao de oorlog begun, mit behulp van t [[Marshallplan]] uut de [[Verienigde Staoten van Amerika|Amerika]], de heropbouwing, die tot grote welvaort leien en waordeur Nederlaand n moedern, industrieel laand wördden. Tegeliekertied dung Nederlaand zeutjes an aofstaand van zien posisie as koloniale macht.
In [[1951]] was Nederlaand medeoprichter van de Europese Gemeenschap veur Kolen en Staol, die uuteindelik uutgreuiden tot de [[Europese Unie]].
In [[1953]] wördden Nederlaand etröffen deur n [[waotersnoodramp]]. As reaksie hierop wördden de [[Deltawarken]] (voltooid in [[1986]]) en de [[Maeslantkering]] (voltooid in [[1997]]) ebouwd.
In [[2002]] vervöng Nederlaand de eigen munt, de Nederlaandse [[geulden|gulden]], samen mit de meeste aandere EU-laanden deur de Europese munt, de [[euro]].
In 2010 bin de eilaanden [[Curaçao]] en [[Sunte-Marten (eilaand)|Sunte-Marten]] amparte laanden ewörden binnen t koninkriek, net as [[Aruba]] dat t al was sinds [[1986]]. t Veurmaolige laand de [[Nederlaandse Antillen]] wördden aofeschaft en de overige eilaanden ([[Bonaere]], [[Sunte-Eutstasius]] en [[Saba]]) bin deel ewörden van t Europese Nederlaand as biezundere gemeente.
== Beschrieving van de vlagge ==
[[Bestaand:Dutch flag.JPG|thumb|150px|Nederlaandse vlagge]]
De [[vlagge van Nederlaand|Nederlaandse vlagge]] besteet uut dree horizontale baonen van gelieke heugte in de kleuren rood, wit en blauw. De vlagge stamp uut [[1579]], toe de onaofhankelikheid van Nederlaand uutereupen en offisieel goedekeurd wördden in [[1796]]. In [[1937]] wördden t bevestigd as nasionaal embleem deur [[koneginne Wilhelmina]].
t Wit en blauw bin de livreikleuren van t Franse vorstendom [[Oranje (vorstendom)|Orange]], waor t koningshuus van aofstamp. t Rood was oorspronkelik oranje, naor de naam van t vorstendom, mer wördden in de loop van de [[17e eeuw]] vervöngen deur vermiljoenrood, dat bie zeeslagen makkeliker te herkennen was. Op feestdagen die van doon hebben mit t koningshuus of bie diplomatieke reizen naor t butenlaand wörden oek wel n oranje wimpel boven de vlagge ehöngen. Veerder wörden t oranje gebruukt as nasionale herkenningskleur.
Over de aofmetingen van de vlagge bin gien veurschriften. In t algemeen mut de lengte in verhouding ween mit de breedte (dreje tot tweje). Op de Nederlaandse vlagge ma'j (behalven a'j der toestemming veur hebben) gien enkele versiering of aandere toevoeging anbrengen. Oek t gebruuk van n vlagge zonder versiering beheurt nao-eleefd te wörden. (n Vlaggedoek veur versiering mag wel, bieveurbeeld in de vorm van draperieën.)
== Kaorte ==
== Zie oek ==
| |||