Verskil tüsken versys van "Middeleywen"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 9:
In de latere middeleywen wör allens lük lastiger, med hunger, seekdes en oorlöge. Dårdöär wör de bevolking van Europa flink terüggebracht. In de dree jår tüsken [[1387|1347]] en [[1390-1399|1350]] störven ungeväär eyndarde van alle Europeanen an de pest. Köäningryken warren voordan med mekander in gevecht, buren warren vake in upstand en de katolike karke kreag nen split te verduren. Döär en paar kulturele en technologiske untwikkelingen begünde de europääske samenleaving der anders uut te seen en wör händigan de vrogmoderne tyd inelüded.
 
== Begin en eandeende van de Middeleewnmiddeleywen ==
Wat et begin en ende van de middeleywen is, hangt af van wo as der når ekeaken wördt. Bestüürlik wördt et jår [[476]] vake seen as et begin, do as et westelike deyl van et Romeinske Ryk instörtden. Ekonomisk en sociaal wördt et jår [[375]] vake nöömd, do as de eyrste volksverhüsingen up gang kümmen en lüde in de städen sunder etten kümmen te sitten. Vanuut godsdeenstig ougpunt geldt et jår [[313]] vake as beginpunt; in dat jår wörde et Kristendom in et Romeinske Ryk toelåten.
Ofhaankelek van n invalshook zeent meerdere begin- en eandpeuntn te geewn vuur de Middeleewn.
 
Ouk oaver et ende van de middeleywen valt sat te disteren, vanuut deselvde oaverweagingen. Bestüürlik wördt et jår [[1492]] vake aneweysen, ümdat in dat jår [[Christoffel Columbus|Kolumbus]] vöär et eyrste voot an wal kreag in [[Amerika (kontinent)|Amerika]]. Kultureel-godsdeenstig eseen wördt vake [[1517]] enöömd, et jår at [[Maarten Luther]] syne stellingen up ne karkdöäre spykerden en et untstån van de [[Protestantisme|protestantse karke]] veroorsakeden. Ouk 1789 wördt vake seen as et ende, do as in Frankryk de standenmåtskappye uut mekander völ.
Bestuurlek wördt [[476]], met n val van t West-Romeinse Riek, enömn.
Oet ekonomies en sosjaal oogpeunt wördt [[375]], met t begin van de volksverhuuzinge dee vuur voedseltekörte in de steadn zorgen, enömn.
Bestuurlek/godsdienstig wörd [[313]], t joar woerin t [[Christendom|Kristendom]] too eloatn wör in t Romeinse Riek, mangs as beginpeunt enömn.
Oawer t eande van de middeleewn valt ok genog te kuiern:
 
Het eande van de Middeleewn vaalt bestuurlek bekekn in [[1492]]. t Oontdekn van [[Amerika (kontinent)|Amerika]] hef de tied van [[kolonie|kolonisaasie]] töt gevolg. Ook wörd mangs [[1453]], doo t [[Biezantiense Riek]] völ, as bestuurlek eande ezeen.
Op kultureel gebeed wörd ook mangs [[1517]] enömn, t joar van n skeaiding tusken de protestaanse en [[Rooms-Katholieke Koarke]] (stellinge van [[Maarten Luther]]). Ok 1789 wördt soms as t eande van de middeleewn zeen, noa de vaal van Frankriek en de [[standenmoatschappij]].
De middeleewn wordt vaake opedeeld in 3 kleandere tiedvlakn:
 
== Indeyling van de middeleywen ==
De middeleywen wordet meysttyds upedeyld in dree tydvlakken.
# Vroge of Duustere Middeleewn: 5e eew-9e eew, wordt bepoald duur kleane opzikzölfstoande vorstendomn en verskilnde oawervaln van steppevolker. De vroge Middeleewn eandigt bie t riek van Koarel n Grootn den de [[feodaliteit]] bedach hef.
# Hoge of Volle Middeleewn: 9e eew-13e eew, wordt bepoald duur t belang van de feodale struktuurn en n anpassing van t oarfrecht woerduur de opzikzölfstoande vorstendomn zik begint oet te breaidn duur oorloogn en trouweriejn. De Europese riekn richet zik boetn Europa t meest op t [[Midn-Oostn]] met [[Kruustocht|kruustochn]].