Verskil tüsken versys van "Drèents"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Uutebreid, bronnen enuumd
Regel 1:
{{Wb-logo|Drèents woordenboek}}
[[Ofbeelding:Drèents.png|thumb|250px|'t Drèentse taolgebied]]
't '''Drèents''' (ook ''Drents'', ''Dreints'', ''Drints'' of ''Drèentisch'') is een groep variaanten van de [[Nedersaksisch]]e [[dialectstreektaol]] en wördt praot in de [[pervincie]] [[Drenthe]] en umstreken. De dialecten zoas ze nog deurZowat de helfthelfte van de Drèentse bevolking (43%) praot wördtdagelijks bintDrèents. varianten van 't [[Nedersaksisch]]<ref>www. drentsetaol.nl/old_neis/old_neis2007/underzuuksrapport_drents_panel.pdf</ref>
 
==Gebied daor as Drèents espreuken wördt==
't Drèents praot ze niet krek gelieke van plaots töt plaots, en kan slim verschillen in verschillende dielen van de pervincie. De noordelijke respectievelijk noordoostelijke variaanten Noordenvelds en Veenkoloniaols (kiekt hieronder veur een indieling) wördt ok as Grunnings zien; 't Zuudwest-Noord-Drèents hef meer gemien mit de streektaol van dielen van Frieslaand en Oaveriessel as mit de streektaol uut aandere dielen van Drenthe; en 't zudelijke Drèents löp deur in Oaveriessel.
[[Stichting Drentse Taol]] bekiekt 't Drèents as poletiek-geograofisch begrip en schrif:
 
Toch bedoelt ze mit "Drèents" miestentied alle autochtone dialecten binnen Drenthe. [[Stichting Drentse Taol]] schrif:
 
*''"Hèt Drèents is een verzamelnaam die geldt veur alle dialecten binnen de groep Drèentse streektaolen. Der bint mèensen, die het dialect an de oostkaant van de Hondsrug Grunnings nuumt, maor veur alle streektaolen an de Drèentse grens langs geldt dat ze deurloopt in de buurprevincies. Het Drèents van Zuudwolde het in Balkbrug Overiessels.<br>Aj nou van Drenthe stukken ofknipt, waoj het Drèents gien Drèents nuumt, umdat het op het dialect van de buren lek, dan zul ‘t wal ies wezen kunnen, daj hielemaol gien Drèents overholdt.<br>En daorum: alle dialecten die binnen de previnciegrèens spreuken wordt, bint Drèents."'' <ref>http://www.drentsetaol.nl/algemien/detaol.htm</ref>
 
==Onderverdielings==
==Dialecten==
Der bint verschillende onderverdielings van 't Drèents, zoas de kaorte van dialectologe [[Jo Daan]] <ref>http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php</ref> en de kaorte van dialectoloog [[Geert Hendrik Kocks]] <ref>In: Kocks, G.H. (1996-2000), ''Woordenboek van de Drentse dialecten'', Assen: Van Gorcum</ref> De kaorte in dit artikel wik niet hiel slim of van Kocks zien indieling. <sup>''Bron neudig''</sup>
Der bint verschillende onderverdielings van 't Drèents, die veurnaomelk verskilt ien de maote van detail. Hier is ter iene:
 
[[Ofbeelding:Taolkaort Drèents.JPG|right|thumb|Verdieling van de Drèentse dialecten]]
:1. 't [[Noordenvelds]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])''
Regel 22 ⟶ 25:
In een onderzuuk van de Rieksuniversiteit [[Grunnen (stad)|Grunningen]] wördt steld dat 't Drèentse dialect wel iens zol kunnen verdwienen zeen de hudige sprekers veural olderen en leegopleiden bint. [[Streektaol]]en wörden in 't algemien deur hoger opleiden minder praot en leger waordeerd. 't Stiegen van 't opleidingsnivo in [[Drenthe]] zol dus grote gevolgen kunnen hebben veur 't Drèents.
 
DaorUmdet echterja de ''dialectrenaissance'' 't prestige van de streektaolen stark omhoog haold hef, bint de overlevingskansenoverlevingskaansen ok veur de Drèentse't dialectenDrèents wat gunstiger wörden. 't Succes van een groeppopgroep as [[Skik]] is daor een geschikte illustraotie van. Een aanderolder veurbield van Drèentse successen is 't boek [[Bartje]] (1935) van [[Anne de Vries]] en de gelieknaomige tv-serie uut de jaoren '70.
 
==Veurbeelden==
Meer uutbreide beschrievings van de variaanten van 't Drèents kuj vinden in de ofzunderlijke artikels oaver dizze variaanten (kiekt hierboben).
Een veurbeeld van 't Drèents zoas 't in [[Nörg]] ('t [[Noordenvelds]]) praot wördt:
: ''ain, twai, drai, vaier, vief, zes, zeum, aacht, neegn, tien''.
 
Een veurbeeld van de telwoorden (1-10) in 't Drèents zoas 't invan [[Nörg]] ('t [[Noordenvelds]]) praot wördt:
: ''ain, twai, drai, vaier, vief, zes, zeum, aacht, neegn, tien''.
 
VergeliekVergeliekt ditte mit de versie uut [[Runerwold]] (typisch veur hiel Zuud-West-Drenthe, onder aandere ok [[Rune]], [[Zuudwolde]], [[Möppelt]], [['t Oogeveine]], [[De Wiek]] en veur Noord-Oaveriessel):
[[De Wiek]] en veur Noord-Oaveriessel):
: ''iene, tweie, dreie, veere, vieve, zesse, zeum, achte, neegn, tiene''.
 
VergeliekVergeliekt 't ok mit dizze versie uut de wat noordelijkere gebieden van Drenthe:
: ''ee(i)n, twee(i), dree(i), vier, vief, zes, zeum, aacht, neegn, tien''.