Verskil tüsken versys van "Gesinus Gerhardus Kloeke"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Beetien uutebreid
Onderzuuk Van der Sijs
Regel 1:
'''G.G. (Gesinus Gerhardus) Kloeke''' ([[Schagen]], [[10 juli]] [[1887]] - [[Leiden]], [[5 november]] [[1963]]) was een taalonderzuker, beroemd deur zien waark ''De Hollandsche Expansie'', aoveroaver de ienvloed van prestigieuze [[dialekt|dialecten]] op minder prestigieuze dialecten.
 
==Studie en hoogleraarschop==
Kloeke zien va kwaamp uut [[Zwolle]] en weur deur zien zoon anespoord um zien herinneringen an de stad op te skrieben. Zo kwamen de ''Zwolse sketsies'' uut.
 
Kloeke hef verskeiden jaoren ien [[Duutslaand]] estudeerd en ewaarkt. Hi'j promoveerden ien [[Leipzig]] (1914) en an de [[Universiteit van Amsterdam]] (1922) op 't zölde proefskrift, ''Der Vokalismus der Mundart von Finkenwärder bei Hamburg''. ToenIen asde tied det Kloeke leraar [[Duuts]] ien [[WinschotenWinschoot]] was, klöm hi'j vake op de fietse um gegebens aover dialecten te verzameln. Hi'j ontwikkeln een grote belangstelling veur de oostelijke dialecten.
 
Ien 1925 weur Kloeke lector, later hoogleraar [[Nederlaands]] ien [[Hamburg]]. Ien 1926 trouwden hi'j mit de neerlandica M.J. van Lessen. Ien 1934 weur hi'j benuumd as hoogleraar Nederlaands ien Leiden.
 
==Ienvloed==
As gien aander ien [[Nederlaand]] hef Kloeke hum bemuuid um de taalkundige kartografie te standaardiseren. Mit De Vlaamse dialectoloog [[L.J.J. Grootaers]] bedachtprakkezeerden hi'j een coördinatensysteem uut, waorbi'j elke plaats ien Nederlaand en [[Vlaandern]] zien eign combinatie van een letter en een getal kreeg; de "Kloeke-code" of "Kloeke-tabel". Dit systeem hebt ze vanof de oprichting gebruukt op het [[Meertens Instituut]], daor-as 't wieder ontwikkeld en edigitaliseerd is.
 
Ien zien wetenschoppelijk waark perbeerden Kloeke de geografische spreiding van taalverskijnselentaalverskijnsels uut te leggen deur historisch onderzuuk, en perbeerden hi'j historisch-taalkundige hypotheses te bewiezen deur taalgeografisch onderzuuk. Hi'j dreug deran bi'j det de taalgeografie verskeiden decennia de neerlandistiek beheersten.
 
==De Hollandsche expansie==
Ien 1927 verskeen ''De Hollandsche expansie in de zestiende en zeventiende eeuw en haar weerspiegeling in de hedendaagsche Nederlandsche dialecten'', een hiele stap veuruut iene dialectologie. Kloeke skreef det taalverandering veur een belangriek diel uut ontlening bestund, waorbi'j de richting bepaald weur deur prestige. Véur de [[16e eeuw|16e ieuw]] gingengungen volgns Kloeke de vörms veural van 't zuden naor 't noorden; vanof die tied veural van west naor oost. De taalkundige [[Nicoline van der Sijs]] skreef in 2004 echter det de ienvloed van 't Zuud-Nederlaands op de ontwikkeling van 't [[Standaardnederlaands]] niet slim groot ewest hef; de ienvloed van Duutse en Oost-Nederlandse dialecten zol altied veule groter ewest hebben.

Ien zien boek stelden Kloeke det de luu ien [[AoveriesselOaveriessel]] die ''"(h)uus"'' zegt, de klinkerklaank uut 't Hollaands ekregen hadden (vrogger zeden ze daor ok "huus"), en det ze ien [[Twente]] - uutwegens legere waordering veur [[Hollaand]] - vasthölden an de olde klaank "oe" (''"hoes"''). ''"Moes"'' zegt ze ok nog ien 't westen van AoveriesselOaveriessel, umde'j dit woord ja niet zo vake gebruukt as ''"huus/hoes"''.
 
==Wiedere wandel==
Ien ''Herkomst en groei van het Afrikaans'' (1950) skreef Kloeke det 't [[Afrikaans]] van [[Zuud-Afrika]] veural uut 't [[Zuud-Hollaands]] egruuid is, niet umdet luu uut [[Zuud-Hollaand]] an de Kaap de meerderheid uutmaakten, mar umdet ze de mieste prestige hadden.
 
Toen asNaodet de Amerikaanse taalkundige [[W.L. Shetter]] deur Kloeke was miteneumen weur naor Zwolle, schreef-e 't artikel "Phonemics of the Zwolle dialect synchronic and diachronic", det verskeen ien ''Language'', 't miest gezaghebbende tiedschrift op 't gebied van de taalwetenschoppen.
 
Op het end van zien leven höld Kloeke hum bezig mit de uutgave van olde spreekwoordenverzamelingen.
 
Ien zien wetenschoppelijk waark perbeerden Kloeke de geografische spreiding van taalverskijnselen uut te leggen deur historisch onderzuuk, en perbeerden hi'j historisch-taalkundige hypotheses te bewiezen deur taalgeografisch onderzuuk. Hi'j dreug deran bi'j det de taalgeografie verskeiden decennia de neerlandistiek beheersten.
 
==Waarken==
Regel 37 ⟶ 41:
* [http://www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/kloe004.htm''Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek''], under redactie van de Commissie voor Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
* Scholtmeijer, Harrie (2006), ''Mörn! Taalgids Overijssel'', Assen: In Boekvorm Uitgevers bv. (p.64-65)
Sijs, Nicoline van der (2004), ''Taal als mensenwerk. Het ontstaan van het ABN'', Den Haag: Sdu Uitgevers
 
==Verwiezings==
<div class="references-small">
<references/>
</div>
 
[[Kattegerie:Drèents artikel|Kloeke, G.G.]]