Verskil tüsken versys van "JHWH"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Ofbeelding:YHWH.svg|thumb|right|250px|JHWH]]
De [[Hebreeuws]]e letterkombinaosieletterkombinasie '''יהוה''' (''jod-hee-vav-hee'') dat van rechs naor links elèzenelezen wordt. Disse letterkombinaosiewonnen, is in de [[Hebreeuwse Biebel]] de NameNaam van [[God]]. Disse letterkombinaosieletterkombinasie wordtwonnen okoek wel: τετραγράμματον - ''tetragrammaton'' enuumdeneumd, dit is [[Grieks]] veur 'vier letters'. De letterkombinaosieletterkombinasie wordtwonnen meestentieds elèzenelezen as ''Jahweh'', deur [[Jehova's getugen]] wordtwonnen 't vake as ''Jehova'' elèzenelezen.
 
===De NameNaam van God in 't christendom===
* ''God'' (algemienalgemeen)
* ''H<font size=1>ERE</font>'', ''H<font size=1>EER</font>'' of ''H<font size=1>EERE</font>'' (H<font size=1>EER</font> wordtwonnen in de [[Nieje Biebelvertaoling|NBV]] gebruuktgebruuk)
* ''de Eeuwige''
* ''de Heilige NameNaam'' (okoek wel: ''nomen sacrum'')
* ''Jahweh'' (redelijkvrie algemienalgemeen)
* ''Adonai'' - mien Heer (nietwonnen echtneet algemienzo heel vake gebruuk)
* ''Elohiem'' (disse namenaam iswönnen oorspronkelijk in 't Olde[[Oolde Testement|Ouwe gebruuktTestement]] gebruuk)
* ''Anwezige''
* ''IenigsteEnigste''
* ''LèvendeLevende''
* ''De NameNaam''
* ''OnnuumbaoreOnneumbaore''
* ''De Almachtige''
* ''Jehova'' of ''Jehovah'' (meestentieds biejbie [[Jehova's getugen]])
* ''El(i)'' - de eersteers-bekende namenaam
 
===Naam van God in 't jodendom===
[[Kattegerie:Sallaans artikel]]
Joden spreken haos nooit de naam JHWH uut, uut respek veur de heiligheid van God en umdat de juuste uutsprake onbekend is; zie de uutleg veerderop. In de plaose daorvan wonnen de volgende titels veur God gebruuk:
* ''Adonai'' - mien Heer; dit wonnen gebruuk bie plechtige veurlezingen (in gebejen en zoksoort dingen meer)
* ''Elohiem'' of in dagelijks gebruuk ''Elokiem'' (zie oek de parregraaf 'Uutsprake')
* ''Hakadosj Baroech Hoe'' - De Heilige, Ezegend is Hij (in rillegieus-[[orthodox jodendom|orthodoxe]] kringen)
* ''Hasjem'' - de Naam; meestgebruken versie in dagelijks neet-plechtig gebruuk
* ''El(i)'' - de eers-bekende naam
* ''Adosjem'' - mar de rabbienen bin veur ofschaffing van disse versie en geven de veurkeur an "Hasjem"
* ''Sjaddaj''
* ''Adonai Tsevaot'' - De H<font size=1>ERE</font> van de hemelse machen (NBV)
* ''Jah''
* ''Eljon''
* ''Sjalom''
* ''[[Sjechina]]''
* ''Ehje Asjer Ehje''
* ''God'', net zoas aanderen 't zeggen. Rillegieuze joden schrieven de leste naam meestentieds zonder de 'o' umdat oek disse naam, as 't eschreven wonnen, neet uut-ewis mag wonnen. Daorumme wonnen G-d vake mit een streepjen eschreven (of mit anhalingsteken, zoas in 't [[Hebreeuws]]: G'd).
 
[[Leviticus]] 24:16 bepaolt dat 't misbruken van Gods Naam estraf mut wonnen mit de dood deur te stenigen. Oek dit kan een rejen ween waorumme as joden Zien Naam neet uutspreken.
 
==Oorsprong en meugelijke betekenisse==
Wat de [[etymologie|oorsprong]] van de naam angeet huilt de naam werschienlijk verbaand mit een oud [[Hebreeuws]] [[warkwoord]] 'bin' (HWH); de betekenisse is dan: 'hij is' of 'hij zal ween' (darde persoon mannelijk enkelvoud, onvoltooien tied). Vormen van dit warkwoord bin veerder vrie zeldzaam, in tegenstelling tot de (medernere?) stamme HJH dee 'tzelfde betekent mar juus veul veurkump. JHWH kan oek een verbuging ween van de kausetieve vorm van HWH, 'hi·wah' (vormen, veroorzaken); de naam betekent dan 'hij veroorzaak (zal veroorzaken)'.
 
In de [[Hebreeuwse Biebel]] ([[Exodus (boek)|Exodus]]) wonnen beschreven dat [[Mozes]] an God vreug mit welke naam Hij an-eduud wol wonnen, veur 't geval de meensen zien naam weten wollen. In disse tekse vie-j-n-een regel mit zowel de warkwoordstamme היה as הוה. Opmarkelijk is dat de verbuging אהיה van de eerste stamme tredisioneel vertaald is mit 'Ik zal ween', en de verbuging יהוה van de tweede stamme neet mit 'Hij zal ween' mar mit 'H<font size=1>ERE</font>' (JHWH):
:[15] En God zeeg tegen Mozes: "Ik zal ween (אהיה) wee-k ware (אהיה)", en Hij zeeg: "'t Volgende zu-j tegen de jonges van Israël zegen: '<font color="blue">Ik zal ween</font> (אהיה) hef m'n naor julle estuurd.'"
:[16] En God zeeg veerder tegen Mozes: "'t Volgende zu-j tegen de jonges van Israël zegen: '<font color="blue">JHWH</font> (יהוה), de God van julle vaors, de God van [[Abraham]], de God van [[Izaak]] en de God van [[Jauk]], Hij hef mien naor julle estuurd'; dit is Mien Naam veur eeuwig, en dit is Mien andenken veur ginnerasie (en) ginnerasie!"
 
==Uutsprake==
De juuste uutsprake van JHWH is onderwarp van discussie. 't Hebreeuws wönnen namelijk zonder klinkers eschreven. [[Flavius Josephus]] schreef over de 'vier klinkers' van de Naam, waorvan je de uutsprake opniej zol kunnen opbouwen deur te vergelieken mit woorden waorvan de uutsprake beweerd ebleven is, zoas bieveurbeeld JHWDH ([[Juda|jehoeda]]). JHWH zol dan meschien as 'jehoea' uut-espreuken munnen wonnen.
 
De Naam moch mar één keer per jaor uut-espreuken wonnen: deur de hogepriester (''kohen gadol'') in de [[joodse Tempel]] tiejens de offerdiens van [[Jom Kippoer]]. Umdat disse Tempel al zwat 2.000 jaor neet meer besteet en der al net zolange gien hogepriester meer is, is de uutsprake van de naam, dee van hogepriester op hogepriester over-edreugen wönnen en veur de res van de joden altied geheim ewes is, bie de verrinewering van de tweede joodse Tempel verleuren egaon.
 
Dit verbod op 't uutspreken van disse Naam op aandere mementen as tiejens de offerdiens deur de hogepriester op [[Jom Kippoer]] had te maken mit 't zwaore verbod dat de Tora geef veur 't onneudig uutspreken dervan. De rabbienen beteunen daorumme neet allinnig 't gebruuk, mar oek de kennis van de uutsprake dervan tot allinnig de hogepriester, dee 't an de volgende hogepriester deurgaf.
 
't Hebreeuws wonnen van oorsprong allinnig mit medeklinkers eschreven. In de laotere tied wönnen der klinkertekens bie edaon as hulpe bie de uutsprake. Disse klinkers heuren dus neet bie de heilige, oorspronkelijke tekse. Umdat 't verbeujen was de naam 'JHWH' uut te spreken, zegen ze bie 't veurlezen van teksen meestentieds 'adonai' (Here) as der 'JHWH' stung. De [[masoreten]] hemmen daorume bie 't overschrieven van teksen van de [[Tenach]] de naam 'JHWH' meestentieds de klinkers van 'adonai' egeven. In veul gevallen steet der 'Adonai JHWH' en in dee gevallen wönnen de klinkers van 't woord 'elohim' (God) in-evoeg, zodat ze de woordkombinasie neet as 'adonai adonai' uutspreuken, mar as 'adonai elohim'.
 
Deur de kombinasie van de medeklinkers van 'JHWH' mit de klinkers van 'adonai' is de naam Jahowah of Jehovah ontstaon.
 
De rillegieuze groepering [[Jehova's getugen]] hef zich naor disse uutsprake van JHWH eneumd. Hierdeur wonnen de naam Jehovah meestentieds mit de Jehovah's getugen in verbaand ebröch, allewel al veer veur 't ontstaon van dit genootschap 't woord ''Jehovah'' in de [[Nederlaands|Nederlaanse]] en [[Duuts]]e taal gebruuk wönnen.
 
==Zie oek==
*[[Nomen sacrum]]
*[[El (god)]]
*[[Allah]]
 
[[Kattegerie:Sallaans artikelWest-Veluws_artikel]]
[[Kattegerie:Religie]]