Versy up 13:56, 22 mrt 2008 bewark Ni'jluuseger (Oaverleg \| bydragen) bürokraten, beheyrders 15.575 bewerkingen KGeen bewerkingssamenvatting ← vöärige wysiging		Versy up 00:08, 23 mrt 2008 bewark weaderümmedraien Ni'jluuseger (Oaverleg \| bydragen) bürokraten, beheyrders 15.575 bewerkingen Uutebreid volgende wysiging →
Regel 1: [[Ofbeelding:Synagogezwolle1.JPG\|thumb\|220px\|right\|Totaalbield van de veurgevel van de Zwolse synagoge, veur zowied aj 't deur de bebouwing rondumme kunt ziene]] [[Ofbeelding:Synagogezwolle2.JPG\|thumb\|220px\|right\|Veurgevel van de synagoge. Links hej 't bi'jgebouw.]] De '''~~Synagoge~~Zwolse synagoge''' is een religieus bouwwark van de [[Jodendom\|Jeudse]] gemienskop in [[Zwolle]]. 't Bouwwark hef een zaal veur de dienst en een bi'jgebouw mit een woning d'rin. 't Bi'jgebouw gebruukt ze ok as [[synagoge\|wintersjoel]]. ==Geskiedenis== Vanof 't end van de [[17e eeuw\|zeuventiende ieuw]] begunden ze in Zwolle de Jeuden aal meer te tolereren. Heur antal gruuiden en toe as ze een orgeniseerde gemienskop kunden vörmen, hölden ze synagogediensten bi'j iene in huus. Vanof 1746 muchen ze heur godsdienst openlijk belieden. Van [[1747]] töt [[1758]] had de Jeudse gemienskop heur gebedsstee in een gebouw an de Bitterstraote mit de name de Olde Munte. Naodet 't huurcontract hiervan niet kun wörden verlengd, vreug de gemienskop um bouwgrond veur een synagoge. In plaatse daorvan hebt ze heur 't gebouw [[De Libri'je]] an 't Broerenkerkplein an-ebeuden, det ~~bi'j~~diel van een Dominicanerklooster ~~had~~ewest ~~eheurd~~had. Op 6 september 1758 wördden dizze plek in-ewi'jd. An 't end van de [[19e eeuw\|neengtiende ieuw]] wördden de an de stadsgrachte legen Libri'je eplaogd deur oaverstreumings. 't Gebouw was zo slim of-etakeld det de Jeudse gemienskop, die now uut zeshonderd mèensen bestund, opni'j op zuuk mus.▼ =='t Nowdaagse gebouw== ▲Van [[1747]] töt [[1758]] had de Jeudse gemienskop heur gebedsstee in een gebouw an de Bitterstraote mit de name de Olde Munte. Naodet 't huurcontract hiervan niet kun wörden verlengd, vreug de gemienskop um bouwgrond veur een synagoge. In plaatse daorvan hebt ze heur 't gebouw [[De Libri'je]] an-ebeuden, det bi'j een Dominicanerklooster had eheurd. Op 6 september 1758 wördden dizze plek in-ewi'jd. An 't end van de [[19e eeuw\|neengtiende ieuw]] wördden de an de stadsgrachte legen Libri'je eplaogd deur oaverstreumings. 't Gebouw was zo slim of-etakeld det de Jeudse gemienskop, die now uut zeshonderd mèensen bestund, opni'j op zuuk mus. An 't end van de [[19e eeuw\|neengtiende ieuw]] wördden de an de stadsgrachte legen Libri'je eplaogd deur oaverstreumings. 't Gebouw was zo slim of-etakeld det de Jeudse gemienskop, die now uut zeshonderd mèensen bestund, opni'j op zuuk mus. De mieste Jeuden woonden toe op 't Eilaand (een binnenstadswiek). In de Schoutenstege wördden vief paanden eköcht, waornao de Zwolse architect F.C. Koch 't [[Eclecticisme\|eclectische]] bouwwark ontwörp det d'r vandage nog stiet. De veurgevel is 't ontwarp van de Zwollenaor J. Gosschalk. Op 21 juli 1899 wördden de ni'je synagoge in-ewi'jd. D'r heurden ok een schoellokaal bi'j; d'r wördden in Zwolle jao vanof 't begun van de neengtiende ieeuw Jeuds onderwies egeven. De Jeudse karkeraod fungeerden ok as aarmbestuur. Wieder haj twie penningmeisters veur 't Heilige Laand en verskeiden geneutskoppen, die gaanks waren mit studie, groeven, liefdaodigheid en zörg veur 't interieur van de synagoge. In de Schoutenstege wördden vief paanden eköcht, waornao de Zwolse architect F.C. Koch 't [[Eclecticisme\|eclectische]] bouwwark ontwörp det d'r vandage nog stiet. De veurgevel is 't ontwarp van de Zwollenaor J. Gosschalk. Op 21 juli 1899 wördden de ni'je synagoge in-ewi'jd. ==In en nao de oorlog== Niet veule leden van de Jeudse gemienskop in Zwolle hebt de [[Tweede Wereldoorlog\|Tweide Wereldoorlog]] oaverleefd. Hierdeur gunk 't gebouw nao de oorlog aachteruut, waornao ze 't erinnoveerd hebt. Deur een köppel planologische wiezigingen hef de synagoge now as adres Samuel Hirschstraote 8. Dizze straote lig nog aal in 't verlengde van de Schoutenstege (Schoutenstraote). In de [[Tweede Wereldoorlog\|Tweide Wereldoorlog]] hebt de Duutse autoriteiten beslag elegd op de synagoge en 't gebouw ebruukt as opslagruumte veur de meubel van of-evoerde Jeuden. De [[Tora\|Torarollen]] en 't ritueel gerak waren op tied vört estöpt. De of-evoerde Jeuden bint haoste allemaole in de kaampen umme komen. Van de Jeudse gemienskop in Zwolle hef um-en-bi'j een vörrel deur onderduking de oorlog oaverleefd. Nao de oorlog wördden 't Jeudse lèven in Zwolle hervat. De actieve gemiente kwaamp op [[sjabbat]] en Jeudse feestdagen bi'j menare in de verkleinde synagoge an de Schoutenstraote. 't Gebouw was biester aachteruut egaone, en wördden in 1991 erestaureerd. Bi'j de herinwi'jding wördden een diel van de Schoutenstraote en de Nieuwe Markt enuumd naor [[Samuel Hirsch]], de leste opperrabbijn van Zwolle. De synagoge hef now as adres Samuel Hirschstraote 8. Dizze straote lig nog aal in 't verlengde van de Schoutenstraote. In meert 1999 hebt ze 't honderdjaorig bestaon van de Zwolse synagoge evierd. 't Gebouw gebruukt ze slim veule veur religieuze en culturele doeleinden. De Stichting Judaica Zwolle, allwal niet statutair verbunden mit de religieuze gemienskop, organiseert heur activiteiten zoas lezings en tentoonstellings veural in de Zwolse synagoge. ==Bron== * ''Zwolle, Mijn stad, nr. 17 St-Ti'', Uutgeveri'je Waanders b.v., Zwolle, ISBN 90 400 1331 4 * [http://www.jhm.nl/nederland.aspx?ID=257 Joods Historisch Museum oaver de Jeudse gemienskop in Zwolle] * [http://www.judaica-zwolle.nl/pagina.php?id=1 Stichting Judaica Zwolle] {{Dia\|Dit stok is eskreven in 't [[Zuudwest-Zuud-Drèents]] van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.}}

Verskil tüsken versys van "Synagoge (Zwolle)"