Verskil tüsken versys van "Veno"

'''Veno''' ([[Nederlaands]]: ''Vollenhove'') is een stadtien in 't noordwesten van de perveensie [[Oaveriessel]] ([[Kop van Oaveriessel]]). SundSunds [[1 jannewaori]] [[2001]] heurt 't bi'j de gemiente [[Stienwiekerlaand]]. Op [[31 december]] [[2006]] telden Veno 4121 inwoners (2041 manlu en 2080 vrouwlu). <ref>[http://www.steenwijkerland.nl/content.jsp?objectid=37108 Webstee van de gemiente Stienwiekerlaand]</ref>

==GeschiedenisGeskiedenis==

Veno komp in 936 veur as ''Fulnaho''. 't Gebied is dan een wold dat eigendom is van Otto de Grote, keizer van 't [[Heilige Roomse Riek]]. Dizze gaf an de bisschopbisskop van Utrecht, Balderik, toestemming umme d'r te jaegen. In 1010 gef keizer Hendrik II 't wold (''Silva Fulnaho'') an 't [[Sticht Utrecht|bisdom Utrecht]]. In de [[11e eeuw|11e ieuw]] wördden 't laand an-emeuken en in de [[12e eeuw|12e ieuw]] leut bisschopbisskop Godfried van Rhenen an 't [[Almere (meer)|Almere]] de börg 't ''Olde Huys'' neerzetten, mit een donjon en een kapel. Dizze börg wördden in de [[13e eeuw|13e]] en [[14e eeuw|14e ieuw]] herhaeldelijk an-evallen deur de [[Friezen]] uut [[Stellingwarven|Stellingwarf]]. Rondumme de borg ontstund 't dörp Op ten Camph. 't Kreeg op 12 juli 1354 stadsrechten. Vanof 1380 nuumden ze de stad ''Vollenho''.

De bluuitied van de stad Veno lig in de eerste helfte van de [[15e eeuw|15e ieuw]]. Veno is dan belaangriek deur de steurvisseri'je en is een ''bi'jstad'' van de [[Haanze]]. D'r wördden ok eerden verdedigingswallen en -poorten anelegdan-elegd. In de eerste helfte van de [[16e eeuw|16e ieuw]] bluuit de stad opni'j op. [[Georg Schenck van Toutenburg]] wördden laanddröst en laeter stadholder van Oaveriessel veur [[Karel V van het Heilige Roomse Rijk|Karel de Viefde]]. Hi'j leut een endtienaendtien buten de stad 't kesteel [[Toutenburg]] bouwen. Veno wördden 't bestuurscentrum veur de drei noordelijke pervincies, mar verleur dizze rolle doe de [[Tachtigjaorige Oorlog]] uutbrak. In de ieuwen daornao kwienden de stad weg.

In de twiede helfte van de [[19e eeuw|19e ieuw]] bluuiden Veno weer eempies op. De slötgrachte van 't ''Olde Huys'' wördden een visseri'jhaven en 't kesteel wördden daelehaeld. Doe in 1859 't eilaand [[Schoklaand|Skoklaand]] ontruumd wördden, kwammen de mieste ''SchokkersSkokkers'' temidden van de resten van 't kesteel te wonen. Op 't endeaende van de 19e ieuw hebthebben ze een ni'je haven ebouwd en ontstund een specifiek vissersschipvissersskip, de Vollenhovense bol. Deur de anleg van de [[Ofsluutdiek]] (1932) kwaamp d'r an de Zuderzeevisseri'je een endaende. Veno wördden in 't begun van de [[Twiede Wereldoorlog]] belangriek as waarkhaven veur de inpoldering van de [[Noordoostpolder]].

In 1818 wördden Veno op-edield in [[Stad Veno]] (de stad) en [[Ambt Veno]] ('t plattelaand dat as d'r bi'j heurden). In 1942 hebthebben de [[Duutsers]] stad en ambt weer bi'j mekaer edaon. In 1957 gruuiden de gemiente Veno mit tien hectare, deurdat ze d'r een stokkien van de Noordoostpolder bi'j deuden.

Veno leeft vandaege grotendiels van toeristenvolk. Een endtienaendtien buten de plaetse lig in de Noordoostpolder 't Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium.

De viering van 't 650-jaorige bestaon as stad op 12 juli 2004 was Mr. [[Pieter van Vollenhoven]] bi'j. Zie hebthebben hum töt erebörger van de stad benuumd. Zien achternaeme hef trouwens niks mit 't stadtien te maken.

Veno is een klein stadtien in de zogenaemde Kop van Oaveriessel. Plaetsen in de omkrieten binnen: [[Sint-Jansklooster]], [[Blokziel]], [[Gietern]], [[De Sluus]], [[Marknesse]], [[Kraggenburg]], [[Wannerpervene]], [[Belt Schutsloot]] en [[Gällemuun]]. Veno bi'jlanges streumt 't Vollenhoverkanaal, dat uutmondt in 't [[Zwatte Meer]]. An de aandere kaante giet 't hen Blokziel, of via de Ettenlandse Kolk hen de Kleine Beulakerwiede. In Veno is een [[diekring]] anelegdan-elegd. De plaetse lig haoste hielendal op keileem. In Veno wonen veule veurmaolige SchokkersSkokkers.

D'r bintbinnen veule historische gebouwen. De Grote of Sunt Niklaoskarke is een laetgotische hallenkarke uut omdebi'j 1500. De Kleine of Lieve Vrouwekarke stamt uut 1434; de toren uut 1461. [[Havezate]] ''Oldruitenborgh'' was vrogger een jachtslot van kesteel Toutenberg. 't Töt 2001 gebruukte stadhuus is van 1621. Ok de vroggere [[Latiens]]e SchoeleSkoele uut 1627 gebruuktgebruken ze niet meer. Partie woonhuzen hebthebben gevels uut de [[17e eeuw|17e]] en [[18e eeuw|18e ieuw]].

D'r bintbinnen in Veno drei basisschoelenbasisskoelen. Veur 't voortgezet onderwies gaon de kiender naor [[Emmeloord]], De Sluus en [[Zwolle]]. De busdiensten 71 en 171 rieden elk half ure deur Veno en gaon naor Emmeloord, Zwolle en omliggende plaetsen. In de zomer ridt liende 249, de Natuurexpress, daoras toeristen mit deur de netuurgebieden [[De Wieden]] en [[De Weerribben]] reizen. Langes Veno liggen de N331 en de N762.

D'r bintbinnen vier karken: een roomskattelieke, een griffermeerd-vri'jemeuken en twie karken van de Protestaantse Karke in Nederlaand. In dörpshuus De Burght hebben veule sportverienings heur stee.

D'r bintbinnen twie industrieterreinen, De Weyert en De Schaarkampen. Wieder hef Veno de beschikking oaver een vri'jwillge braandweer.

De fanfare van Veno is operichtop-ericht in 1905 en dot mit an 't [[Wereldmuziekconcours]] in [[Karkraode]]. 't Vollenhoofs Visserskoor is wied bekend. 't Christelijk GemendGemengd Koor De Zeeklaank, op-ericht in 1923, hef Veno as thuusbasis.

Ok looptlopen d'r twie kuierroutes deur/langes Veno: 't [[Overijssels Havezatenpad]] en 't [[Zuiderzeepad]].

*[[Wolter Huisman]] (1931-2004), scheepsbouwerskeepsbouwer

* [[Hendrik van Heerde]], schrieverskriever van ''Garriet Jan en Annegien''