Verskil tüsken versys van "Drèents"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
SieBot (Oaverleg | bydragen)
K bot derbie: li:Drents
't Stiegen van 't opleidingsniveau hef al lange grote gevolgen veur 't Drèents
Regel 1:
{{Wb-logo|Drèents woordenboek}}
[[Ofbeelding:Drèents.png|thumb|250px|'t Drèentse taolgebied]]
't '''Drèents''' (ook ''Drents'', ''Dreints'', ''Drints'' of ''Drèentisch'') is een groep variaanten van de [[Nedersaksisch]]e [[streektaol]] en wördt praot in de [[pervincie]] [[Drenthe]] en umstreken. Zowat de helfte van de Drèentse bevolking (43%) praot dagelijks Drèents. <ref>[http://www.drentsetaol.nl/old_neis/old_neis2007/underzuuksrapport_drents_panel.pdf Onderzuuk ''Drenten en hun taal'' (2007)]</ref>
 
==Gebied daor as Drèents spreuken wördt==
't Drèents praot ze niet krek gelieke van plaots töt plaots, en kan slim verschillen in verschillende dielen van de pervincie. De noordelijke respectievelijk noordoostelijke variaanten Noordenvelds en Veenkoloniaols (kiekt hieronder veur een indieling) wördt ok as Grunnings zien; 't Zuudwest-Noord-Drèents hef meer gemien mit de streektaol van dielen van Frieslaand en Oaveriessel as mit de streektaol uut aandere dielen van Drenthe; en 't zudelijke Drèents löp deur in Oaveriessel.
 
Toch bedoelt ze mit "'Drèents"' miestentied alle autochtone dialecten binnen Drenthe. [[Stichting Drentse Taol]] schrif:
 
*''"Hèt Drèents is een verzamelnaam die geldt veur alle dialecten binnen de groep Drèentse streektaolen. Der bint mèensen, die het dialect an de oostkaant van de Hondsrug Grunnings nuumt, maor veur alle streektaolen an de Drèentse grens langs geldt dat ze deurloopt in de buurprevincies. Het Drèents van Zuudwolde het in Balkbrug Overiessels.<br>Aj nou van Drenthe stukken ofknipt, waoj het Drèents gien Drèents nuumt, umdat het op het dialect van de buren lek, dan zul ‘t wal ies wezen kunnen, daj hielemaol gien Drèents overholdt.<br>En daorum: alle dialecten die binnen de previnciegrèens spreuken wordt, bint Drèents."'' <ref>[http://www.drentsetaol.nl/algemien/detaol.htm Drentse Taol (now 't Huus van de Taol) over 'De Drèentse streektaolen']</ref>
 
==Onderverdielings==
Der bint verschillende onderverdielings van 't Drèents, zoas de kaorte van dialectologe [[Jo Daan]] <ref>[http://taal.phileon.nl/kaart/daan.php Jo Daan heur kaorte van de streektaolen in Nederlaand]</ref> en de kaorte van dialectoloog [[Geert Hendrik Kocks]] <ref>In: Kocks, G.H. (1996-2000), ''Woordenboek van de Drentse dialecten'', Assen: Van Gorcum</ref> De kaorte in dit artikel wik niet hiel slim of van Kocks zien indieling. <sup>''Bron neudig''</sup>
 
[[Ofbeelding:Taolkaort Drèents.JPG|right|thumb|Verdieling van de Drèentse dialecten]]
:1. 't [[Noordenvelds]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])''
:2. 't [[Veenkoloniaols]] ''(ok [[Grunnegs|Grunnings]])''
:3. 't [[Zuudoost-Veen-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Veen-Drèents)''
:4. 't [[Zuudoost-Zaand-Drèents]] ''(ok Zuudoost-Zaand-Drèents)''
:5. 't [[Midden-Drèents]]
:6. 't [[Zuudwest-Noord-Drèents]] ''(ok [[Stellingwarfs]])''
Regel 23:
 
== Dialectverlies en -behold ==
In een onderzuuk van de [[Rieksuniversiteit Grunning]] wördt steld dat 't Drèents wal iens zol kunnen verdwienen, zeen de hudige sprekers veural olderen en leegopleiden bint. Streektaolen wördt in 't algemien deur hoger opleiden minder praot en leger waordeerd. 't Stiegen van 't opleidingsniveau in [[Drenthe]] zolhef dus grote gevolgen kunnen hebben veur 't Drèents.
 
Umdet ja de [[dialectrenaissance]] 't prestige van de streektaolen stark omhoog haold hef, bint de overlevingskaansen ok veur 't Drèents wat gunstiger wörden. 't Succes van een popgroep as [[Skik]] is daor een illustraotie van. Een older veurbield van Drèentse successen is 't boek [[Bartje]] (1935) van [[Anne de Vries]], mit dialogen in 't Drèents, en de gelieknaomige, Drèentstalige tv-serie uut de jaoren '70, die ondertiteld weur en merakel populair weur.
 
==Veurbeelden==
Meer uutbreide beschrievings van de variaanten van 't Drèents kuj vienden in de ofzunderlijke artikels oaver dizze variaanten (kiekt hierbobenhierboven). Dit artikel zölf is schreven in 't Midden-Drèents.
 
Een veurbeeld van de telwoorden (1-10) in 't Drèents zoas ze det in [[Nörg]] praot ('t [[Noordenvelds]]):