Verskil tüsken versys van "Groafschap Zutfent"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting
KGeen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
 
==Geskiednis==
Den groafelekheid in dat noordeleken Hamaland wierd in augustus 1046 deur könning [[Hendrik III]] an den [[biskoppe van Utrecht]] eschonken, noadat de veurgoande rieksonmiddelleken grave, [[Godfried II van Lotharingen|Godfried 'mit den Beerd']], hartog van Opperlotharingen uut et gravenhuus Verdun, waegens rebellie was ofgezet. Godfried was doar den opvolger ewest van zien vader, Gozelo I hartog van Nederlotharingen (oaverleaden in april 1044), dee doar op zien beurte was op-evolgd deur zien breur, Godfried 'den Vredestichter', van 1012 tot zien dood in 1023 ok hartog van Nederlotharingen. Woarschienlek hef 'den Vredestichter' zien rechten ontleend an zien (kinderloos ebleaven) huwelijk mit nen kleindochter van den beröchten gravinne [[Adela van Hamaland]], ne dochter naomeleknoamelek van Adela's zünne uut et eersten huwelek van grave Diederik (oaverleaden in 1017 of 1018).
 
Den oorkonde van 1046 let duudeliek marken dat et huus Verdun in noordelek Hamaland ne leengrave hef in-ezet, iemand dee mit den uutoefening van et gravenambt was beleend deur den rieksonmiddelleken grave. Et hef doar de schien van dat dee toostaand pas noá [[Kìrsttied|Karstmes]] 1025 is ontstoan. Hartog Gozelo I had zich noamelek vanof september 1024 tot Karstmes 1025 verzet teagen den opvolging van keizer Hendrik II deur Koenraad II, moar verzeunden zich mit Karst 1025 mit Koenraad. Intussen had Koenraad al in 1025 ne gunsteling, Werner, ruum bedeald mit groandbezit in zuudelek Hamaland en op den Veluwe, dat van Adela van Hamaland in beslag enommen was vanweage heur betrokkenheid bi-j den moord op Wichman III (ok wal 'van Vreden' eneumd) in oktober 1016. In nen neet scharp gedateerde oorkonde uut et tiedvak 1046-1056 blek in zuudelek Hamaland ne grave Wecelo te speulen. Wecelo is ne bekanden roopvorm van Werner. Zo hef et er veul van dat Gozelo I, toon hi-j in 1025 eieren veur zien geld kos, d'rmet hef mötten instemmen dat Werner in dat zuudelek Hamaland zien leengrave wierd. Blef dus oaver noordelek Hamaland, woar tussen 1025 en 1046 ook nen leengrave op et tonele is verschenen, woarschienlek weal den stamvader van et Zutphense gravenhuus, Godschalk (oaverleaden 1063).
 
As Godschalk zich neet hef ebraand an den opstaand van zien leenhere Godfried 'mit den Beerd', blef hi-j bi-j deens uutvallen op zien plaetse zitten. Normaal zol hi-j rieksonmiddellek grave ewödden wean, moar umdat Hendrik III in 1046 den grafelekheid in noordelek Hamaland an Utrecht guf, ging dat neet deur. Godschalk is dus leengrave ebleaven, van den biskoppe van Utrecht naomeleknoamelek. Zo ontstoand in 1046 et graafschap 'Noordelek Hamaland', dat noar zien bestuursstool 'graafschap Zutphen' is goan heten.
 
De bekandsten grave is den rieke [[Otto II van Zutfent]], die zien dochter [[Ermengard van Zutphen|Ermengard]] rundumme 1127 trouwden mit [[Gerard III van Gelre]]. Moar umdat Gerard III in 1134 stierf véur zien vader Gerard II 'den Langen' graaf van Gelre (oaverleaden 1137), kon pas den zünne van Gerard III, Hendrik I, noa 1137 optreaden as grave van Gelre én Zutphen. Toon Gelre in 1339 tot hartogdomme wöd verheaven, wierd den juusten anduuding van de machthebbers 'hertog van Gelre en grave van Zutfent'. Bestuurlek raakten beide gebeeden zo verweaven dat zi-j as éne onafhankeleken stoat dele namen an den [[Republeek der Zeaven Vereanigde Nederlaanden]].
As zi-j et in ni-jen zinsverbaand oaver et gebieed ''De Graafschap'' hebt, dan spreakt zi-j eigenlek nog altied oaver et olde groafschap Zutphen. Dat mag zien bestuurlieken zelfstaandigheid lang eleaden kwiet geraakt wean, as plaotsbepoalingploatsbepoaling is den name blieven bestoan, zi-j et dat doar wat begripsverwarring mit de name [[Achterhook]] liekt te bestoan. Den (Geldersen) Achterhook is vanolds et gebeed oosterlek van [[Hamaland]] dat tot in den 16den eeuwe dele was van et [[bisdomme Münster]]. Doarin lagen [[Breevoort]], [[Wenterswiek]], [[Aalten]], [[Lechtenvoorde]], [[Zellem]], [[Varsseveld]], [[Silvolde]], [[Hengel (Gelderland)|Hengel]], [[Grolle|Grol]], [[Vroagender]], [[Borklo]], [[Geesteren]], [[Nee]] en [[Eibargen]]. De graven van Gelre bunt pas in den 13den en 14den eeuwe en geleidelek in dat gebeed in-edrongen.
 
[[1591]] is et joar woarin et Graafschap Zutfent opholdt mit bestean; noa den veroavering van [[Zutfent]] deur [[Maurits van Oranje]] wödt et graafschap noe voleadig op-enommen in et [[Hertogdom Gelre]], dat dan al éne van den [[Republeek der Zeaven Vereanigden Nederlaanden|Zeaven Vereanigden Nederlaanden]] is.
Regel 55:
* [[Welmaring]]
 
(Dizzen boavenstaondeboavenstoande riege bunt neet alle kastelen.)
 
==Riempken==
Regel 73:
* [[Geskiednis van Zutfent]]
 
== UutgaondeUutgoande verwiezing ==
* [http://www.graafschap-Middeleeuwen.nl Webstee oaver den geskiednis van Graafschap Zutfent]