Verskil tüsken versys van "Vene (grondsoorte)"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting
KGeen bewerkingssamenvatting
Regel 18:
 
==Veenvorming==
Gewoonlik wodt dood plaantenmateriaol rap of-ebreuken deur de anwezigheid van [[zuurstof]] en de warking van [[Bacterie|bacterieën]]. Veural in slim hiete en dreuge umstaandigheden goatgaot de rotteri'je dan rap. Bi'j [[Aeroob|aerobe]] ofbraak ontstaot dan [[Waoter|H<sub>2</sub>O]] en [[Koolstofdioxide|CO<sub>2</sub>]]. Mar bi'j de ofwezigheid van zuurstof kriej [[Anaeroob|anaerobe]] ofbraak op, daoras [[Methaan|CH<sub>4</sub>]] van komt. In natte en vochtige omstaandigheden gaot de ofbraak staorigran as de ophoperi'je, waoraj veenvorming van kriegen. Vene viej veural in [[Maotig klimaot|maotige]] vochtige kontreien.
In [[Nederlaand]] en [[België]] is et mieste vene vormd in et [[Atlanticum]], lichtkaans deur et vochtoverskot dat optrad deur de overgaank van [[naaldbos]] naor [[loofbos]] in die periode en et sti'jgen van de grondwaeterspiegel onder invloed van et [[zeespiegelsti'jging]].
 
Regel 31:
In onontgonnen vorm viej et in Nederlaand niet slim veule meer, allend nog in et [[Bargervene]] bi'j [[Schonebeke]] in Drenthe en in de [[Groote Peel]] in [[Noord-Braobant]]. Een groot pat is ja in de [[19e eeuw|neengtiende eeuw]] of-egraven veur de braandstofveurziening. In België hej op de [[Hoge Venen]] (''Hohes Venn of Hautes Fagnes'') nog biester veul hoogvene.
 
De bovenste laoge (40-60 cm) nuumt ze bonkeerde, en kuj niet gebruken omme d'r turf van te maeken. Dizze bonkeerde wodden in de Grunneger, Drentse en [[Frieslaand|Friese]] veenderi'jen - niet in de Peel - vermengd mit de zaandgrond die nao 'tet ofgraven weer teveurschien kwam en vormden zo de [[dalgrond]]<ref>Kiek in De Grote Bosatlas, kaortblad 42: 'Nederland - Grondsoorten en bodemtypen'.</ref>, die mit goede bemesting en ontwaetering nog redelike laandbouwgrond gef.
 
De onderste laoge (30-40 cm) nuumt ze dargvene. Dit is stark saemen eparst en bevat vake et kienholt; wortels en dielen van boomstammen die as bedolven bint deur et vene.
Regel 38:
<references />
 
{{Dia|Dit stok is eskreven in 'tet [[Stellingwarfs]] van [[Stienwiekerlaand]].}}
{{commons|peat}}