Verskil tüsken versys van "Arnold Rakers"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
KGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 4:
Zien volk was geriffermeerd; zien va was meubelmaker. Toe as Arnold Rakers 't Evangelische Lehrerseminar in [[Ossenbrügge]] doorlopen har, hef hi'j een toertien les egeben, mar hi'j besleut um deur te studeren an de universiteit van [[Münster]] in [[Westfaolen]]. Hi'j deu dit 'um wetenskoppelijk te leren warken en um filosofen en mèensen te zuken'. Zien heufdvak was Duutse taal en letterkunde, als bi'jvakken har e filosofie en theologie. Hi'j leerden wieder in [[Zürich]], [[München]] en [[Marbörg]], daoras hi'j in de kunde kwaamp mit de dialectgeografie.
In dizze leste plaatse studeerden hi'j in 1932 of op 't pruufskrift ''Die Mundarten der alten Grafschaft Bentheim und ihrer reichsdeutschen und niederländischen Umgebung'' (uutegeven in [[Ollnborg]], 1944). Deur 't taalkundige materiaol det as e hierveur bi'j menare zocht har, kun e twei jaor eerder al in Noordhorn de ''Grafschafter Volksreime und Sprichwörter'' uutgeven. In zien invloedrieke pruufskrift en d'ran veurofgaonde artikels betoogden e onder meer det de [[
==Onderwieswark en baand mit Nederlaand==
Rakers vuulden een starke baand mit Nederlaand, in 't bezunder mit de [[Nedersaksisch|Nedersaksischtalige gebieden]], die as heur spraoke dielden mit zien eigen [[Graafschop Beynthem|Graofskop Bentem]]. An 't Germanistische Seminar van de universiteit van Marbörg har e Nederlaanse les egeven. Deur 't veraandernde politieke klimaot trök hi'j hum terogge uut Marbörg en kwaamp te wonen en onderwiezen in [[Wielen]] in de Graofskop, kört an de Nederlaanse grèenze. In de oorlog dienden hi'j teeng heug en meug bi'j de [[Wehrmacht]] in Amsterdam. Van 1948 töt 1954 was e lector Nederlaans an de universiteit van Münster. Hi'j deu mit an de oprichting van de volkshogeskoele in Noordhorn en wördden daor 't middelpunt van een literair-filosofische kringe. Rakers kwaamp ter op batteri'je mit onderwies in 't Nederlaans, en zetten hum succesvol in veur 't geven van lessen in 't Nederlaans an de skoelen in de Duutse grèensstreek.
In 1954 gunk Rakers vort van de universiteit van Münster en kwaamp te warken an verskeiden skoelen in Bentem en uutendelijk in Noordhorn. Van 1960 töt 1962 gaf e ok les in Oostnederlaanse en Nederduutse taal en letterkunde an de Mgr. Hoogveld Kweekschool in 't [[Oaveriessel]]se [[Hengel]]. Mit Nederlaanse les en studie van 't Nedersaksisch wol hi'j een goede Duuts-Nederlaanse verstaandholding halfstaon. De graofskop Bentem zag e as 'Brückenland nach Westen', daoras ebengoed een Nedersaksische as een Nederlaanse taaltredisie bestund. Veur hum skeidden de staotsgrèenze wat samenheurden. In die tied al zag Rakers een verienigd Europa det gestalte krig in '' 'ne hele riege van dee kleinere, natüürlike landschuppen [...] Want et natüürlike levvend nemp aaltied formen an, dee sik in kleinere kringe afspölt en van kleinere kringe uutgaot'.'' Nao de [[Tweede Wereldoorlog|Tweide Wereldoorlog]] har hi'j 't d'r knap stoer mit, hum nog Duutser te vulen en zag hi'j hum 't liefst umringd deur Nederlaanse vrunden.
Regel 26:
==Rakers en de Nedersaksische Beweging==
Niet lange nao Rakers zien 'Everlo-praot' ontstund in Oostnederlaand een interregionaole culturele beweging mit een naodrok op 't uutbouwen van de Nedersaksische taal, maanks de [[Nedersaksische Beweging]] enuumd. Dizze beweging, die as miest bestund uut academici en skrievers (haost allemaole mansluden), perbeerden de stee van 't [[Nedersaksisch]] te verbetern en contacten te leggen tussen de lu die in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] gaanks waren mit de streektaal en -cultuur. Entjes, die as d'r ok bi'j betrökken was, hef Rakers de 'theoreticus' van de beweging enuumd. De latere dialectoloog [[Harrie Scholtmeijer]] nuumden Arnold Rakers, [[Herman Bezoen]], [[Kornelis
Rakers was mit [[Jan Naarding]] de heufdontwarper van de [[Vosbergenschriefwiese]], een gedielde spelling veur 't Nedersaksisch van Nederlaand en Duutslaand. Dizze was vernuumd naor 't butenverblief van de [[Rieksuniversiteit Grunnen]], daoras Heeroma in 1954 een Nedersaksisch symposion organiseerden. De Vosbergenschriefwiese mus de gruui van 't Nedersaksisch as cultuurtaal in de haand warken, mar d'r bleek in 't lest niet genog animo veur.
| |||