Verskil tüsken versys van "Beleg van Grol (1595)"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K < |
|||
Regel 4:
== Et belang van Grolle tiedens de oorlog <ref name="Tops">N.J.Tops: ''Groll in de Zeventiende en Achttiende Eeuw: Een kerkelijk en strategisch storende factor in het oosten van de republiek'', Uitgave Groenlose Oudheidkundige Vereniging, Groenlo, 1992</ref><ref name="Motley">John Lothrop Motley: ''History of the United Netherlands from the Death of William the Silent to the Twelve Year's Truce, 1590-1599'', 1867</ref><ref>{Isaac Tirion: ''Vaderlandsche Historie, Vervattende de Geschiedenissen der Vereenigde Nederlanden Inzonderheid die van Holland, van de Vroegste Tijden af: Achtste Deel'', Amsterdam, 1753</ref>==
Grolle was neet een grote stad, moar et was ne verstarkte stad, ne veste, en et had ne stategiese ligging an de grenze van de Republeek. Grolle lag op de weg dee de [[Hanze]] koopleu vanuut [[Duutslaand]] oaver gingen noar [[Dimter]] en [[Zutfent]], en darumme kon et mooi profiteren de handel dee ze met brachten. Op dizze wieze ontstonden allerlei [[gilde]]n in de stad, dee völle [[ambachten]] praktizeerden. Grolle had [[stadsrechten]] en kon [[belasting]] heffen oaver de handel. Deur zien riekdum was Grolle deur de joaren hen steeds wieter oetebouwd, met ne brede [[stadsgrachte|grachte]], muren, wallen, [[raveliene]]n. Darumme was Grolle inenommen in [[1580]] deur de Grave van Rennenberg, dee de kante van de Spoansen had ekozen. De Spoansen gebruukten Grolle um een leger veilig te ploatsen en te onderholden, en als heufstad van de regio. Opgelegde belastingen an de bevolking van de hele [[Achterhook]] en [[Veluwe]] werden deur de [[rentmeester]] in Grolle ontvangen. Al dit geld was ne weertvolle bi'jdrage an de Spaansen oorlogskasse.<br />
Maurits vond et genoog ewes, en krig van de [[Stoaten-Generoal]] genog geld veur nen leger um de oosteleke steden veur de Republeek weerumme te kriegen, an te vangen mit Grol.
== Et beleg ==
Op 14 juli kwam Maurits bi'j de stad an, mit 6000 man [[infanterie|infanteri'je]], een paar [[compagnie]]s [[peerd]]en en 16 [[kanun]]nen. Ene van de kanunnen kwam in de drek vaste te zitten bi'j [[Vroagender]], zodat hee wat loater mos beginnen. <br />
De [[gouverneur]] van Grol, [[Jan van Stirum]], had tröppen bi'j [[Goor]] liggen. Hee reep dizze weer terugge, moar ze leepen recht in ne [[hinderlage]] van Maurits, wat veertig man kosten.
Op 15 juli zette Maurits zien kamp op westelek van de veste, zien neve [[Willem Lodewiek]] oostelek van den stad. Et beleg begon met de aanleg van [[loopgraaf|löpgroave]] en ''approches'' ([[zigzag (lijn)|zigzaggende]] löpgroave) noar de stad. Noa ene wekke van veurbereidingen vuurden Maurits zien karakteristeeke dree woarschuwingsschotten af, en beveelden de stad um te [[capitulatie|capiteleren]]. [[Jan van Stirum]] zeien dat hee Grol veur 'God en Könning' zol beholden ''tot zien letsten droppel blood''. Twee kanunnen in den stad vuurden gin kogels af op de belegeraars, moar mit [[lood]] omgotten stukken [[iezer]]. Ondertussen was hulp veur de stadsen onderweg, van boetenaf.<br />
Regel 14:
== Mondragon ==
[[Ofbeelding:Cristóbal de Mondragón y Otalora (Hillebrant Jacobsz van Wouw I, 1599).jpg|right|thumb|[[Cristóbal de Mondragón]], den olden veldhere.]]
Den olden en ervaren veldhere Cristóbal de Mondragón was 92 joare old en goeverneur van [[Antwarpen]]. Hee had een grote interesse in Maurits en zien doon en loaten, want Maurits was de ni'jen sterre in het voeren van veldslagen. Mondragon kek ernoar oet um met dizze jonge commandant in gevecht te goan. To hee heurden dat Maurits noar Grol ging, ging Mondragon duftig an et zeuken noar tröppen veur een leger, wat em ok lukten. Met zien leger van 7000 soldaten en 1300 ruuters marcheerden hee deur [[Braobant|Brabant]] en deur [[Gelre]], noar Grol opan um Maurits te treffen. <br />
Op den 21sten juli heurden Maurits dat Mondragon deran kwam. Noo mös hee alderbastend snel zien wark doon um Grol in te nemmen: de belering ging in nen rap tempo vedan, en de stad wodden heavig beschotten, moar Van Stirum wolden neet capiteleren. Op de 25sten juli gef Maurits et op, noa eproat te hebben met zien officieren. Ne beleg uutvoeren en in dezelfden tied ok nog ne veldslag d'r bi'j doon, dat was em te völle. Umdat Maurits gin tied meer hadden um alles met te nemmen, verbraanden hee al zien kampementen en veurraden was ze neet konden kriegen. Wat hee niet wissen, was dat Mondragon nog steeds neet in de buurte waren, hee was nog veerteg kilemeter wieterop.<br />
Twee joare loater, in 1597 kwam Maurits weer noar Grol um het dizze kere wal in te nemmen, noa et [[Beleg van Grol (1597)|Beleg van Grol in 1597]]. Gelukkig veur Maurits was Mondragon in 1596 oet de tieg egoan.
| |||