Agrippa (filosoof)

Agrippa was nen skeptisken wysgeyr den as wårskynlik leavden an et eande van den eyrsten eyw vöär Kristus. Hee wördt dacht de vyv tropen of vyv grunden van twyfel bedacht te hebben. Dee förmden de grund vöär de skeptiske teory wat de möägelikheid van echte kennis untkent.

De vyv tropen

De vyv tropen wordt enöömd döär Sextus Empiricus in syn wark “Grundslage van et Pyrrhonisme”. Sextus meynt at se kommet van de ‘meyr hüdigendaagse skeptici’. Diogenes Laërtius meynt skounwal at se van Agrippa kommet.

De vyv tropen sint:

• Meyningsverskil

• Regressus ad infinitum

• Verholding en verband

• Verunderstelling

• Weaderkeyrigheid

Et kan good weasen dat de eyrste en darde tropen al bedacht warren döär Pyrrho van Elis. De dree andere grundbeginsel köänet seen worden as ne poging üm de teory van et skepticisme abstrakter te maken.

Verklåring van de tropen

"[165] Volgens de van meyningsverskil afleidde modus vindet wy dat beide in et dagelikse leaven en under filosofen unoavereynkombår verskel is untstån oaver de vöärstelde sake. Hyrümme köänet wy gin enkel ding uutsluten en blivt uutstel van oordeyl oaver. In de modus wat kümt van uneandige regressy segget wy dat wat wördt andraegen as oavertüging oaver ne bespröäken sake, noch sou ne brunne nöydig hevt, dee selv weader sou eyne nöydig hevt, en sou wyder töt in et uneandige, sou dat wy gin enkel beginpunt hebbet üm wat vaste te stellen, wårdöär uutstel van oordeyl volget. In de modus den is afleided van verholding, sou as wy hyrboaven al seaden, skynt et bestånde objekt sou-en-sou te weasen in verholding töt et underwarp wat et beoordeylt en töt de bekeaken saken der by, mär oaver wat et in weasen is, dåroaver stellet wy et oordeyl uut. Wy hebbet de modus van hypotese as de Dogmatici, töt in et uneandige terüggesmetten, vanuut yts beginnet wat se nit bevästiget, mär simpelweg verunderstellet, sunder bewys van betrouwbårheid. De weaderkeyrigheidskringloup düt sik vöär as dat wat de undersöchte sake mut bevästigen, gelöyvwaerdig müt weasen döär deeselvde undersöchte sake. Ümdat wy ginne van beiden köänet annemmen üm de ander vaste te stellen, stellet wy et oordeyl oaver beide uut."

Sextus Empiricus - Grundslagen van et Pyrrhonisme

Victor Brochard meynden in syn wark ‘’De greekske skeptici’’ dat “de vyv tropen seen köänet worden as de meyst radikale en meyst precyse umskryving ooit van et skepticisme. In seakere sinne sint se ouk rechtevoord noch unvermydbår.”

Bökelyste

• Grundslagen van et Pyrronisme, Sextus Empiricus

• Leaven en leyre van beroomde filosofen, Diogenes Laërtius.

• De greekske skeptici, Victor Brochard

• "Skepticisme", L. E. Goodman, Review of Metaphysics 36: 819-848, 1983.

• The Toils of Scepticism, Jonathan Barnes, Cambridge 1990.

Brunnen

• Diogenes Laërtius, Leaven en leyre van beroomde filosofen: Leven van Pyrrho

• W. Smith, art. Agrippa, in W. Smith (ed.), A dictionary of Greek and Roman biography and mythology, I, Boston, 1867, p. 77.