Wikipedia

Berend Botje

Berend Botje is een 19de-ieuws kienderliedtien van Nedersaksische oorsprong, en ok de name van de persoon daor as 't in 't liedtien umme giet. De Nederlaandstalige versie is tegenwoordig bekend in hiel Nederlaand. 't Liedtien bestiet uut twee of drei coupletten en een latere toevoeging, die veureerst de ronde deuden as ofzunderlijke liedties of varsies. Oorspronkelijk was 't naor 't schient een opvoedkundig gedicht det waorschouwde tegen lèegloperije. De tegenwoordige versie is in de leste decennia van de 20ste ieuw töt staand ekomen, meugelijk onder invloed van een grammofoonplaat mit kiendervarsies, of een radio- of tillevisie-uutzending.

Barend Botje op 't umslag van een liedboekien, 1887
't Bield van Berend Botje in Zuudlaoren
De bronzen replica as vervanging van 't olde bield an de Stationsweg
De tekst van 't liedtien, eplaatst bij 't bield an de Stationsweg

Waor de name Berend Botje (en variaanten) weg kump, is niet wisse. Der bint verscheiden historische personages naor veuren escheuven die de echte Berend Botje ewest zolden hebben, mar veur gieniene daorvan is slutend bewies eleverd.

Oldste viendplaatsen

bewark

Oost-Frieslaand

bewark

't Eerste couplet van 't liedtien kump veur in een boek aover de folklore van Oost-Frieslaand uut 1868. 't Liedtien geldt hier as scheldriem, waorbij iene die volgens de zanger niet deugde de gek anesteuken wördden. De tekst löd:

Berend Buttje dee wul fahren
Mit sien schipke over de Baren,
De Weg was krumm,
Do ging Berend Buttje weer um.[1]

't Woord 'But(t)je(r)' kump in 't Platduuts veur in de betiekenissen lomperik, lèegloper, jonggien, kereltien en wildebras. Uut de stad Grunning kump 't Grunningse scheldwoord 'butje', wat slag op een slomerik; een halve.[2] Dit wördden wal gebruukt veur de leerlingen van de LOM-schoele in de Butjesstraote, esticht in 1914.[3]

De bloemlezer van 't Oostfriese varsien mient det 't giet aover een jongkerel die as der aoventuurlijk op uut trekt, mar weerummekeert zo gauw as e op een kruuspunt kump en gien idee hef hoe 't wieder mut.[4] Zokse thematiek kump ok in aandere varsies en sprokies veur, zoals in 't bekende gedicht 'Der Peter in der Fremde' uut 1805 deur de Neurenbargse dichter Konrad Grübel. Aandere Oostfriese variaanten bint dizzende uut Börkum uut respectievelijk 1895 en 1899:

Berend Butje, de wul faren
Mit sien Schipke na Polaren:
De Weg was krum,
Do ging Berend Butje weer um.
Berend Butje, de wul faren
Mit sien Schipke na Polaren:
Berend Butje was to dum,
Do mus he mit sien Schipke weer um.

Polaren duudt op de walvisvaort naor de Poolcirkel, of aans op de vaort naor 't Oostzeegebied (Polen). De weg zol inderdaod kroem ewest hebben as Berend Butje vanof 't waddeneilaand Börkum um Denemarken hen naor Polen wol varen.[5]

Hollaand

bewark

De oldst bekende variaant uut Nederlaand, een standaardtalige uut Hollaand, is ofedrokt in 't liedboekien Volksdeuntjes uit de oude doos uut 1871, uutegeven deur Dirk Noothoven van Goor (1827-1895) in Leiden. De plaatsname Zuudlaoren wis op een Grunnings-Drèentse oorsprong van 't Nederlaandse varsien. Let ok op 't Nedersaksische 'weerom' (Nederlaands 'terug'):

Berend Botje ging uit varen
Met zijn scheepje naar Zuidlaren
De weg was recht, de weg was krom
Nooit kwam berend Botje weerom

Op de bijbeheurende ofbielding stiet een jongkerel die op reize giet mit zien strooien zeemanshoed, ruiboot, visnet en bootshake.[6] In plaatse van det Berend weerummekump, zoas in 't Oostfriese varsien, kump e det now nooit weer. Kienderboekenuutgever Jan Vlieger (1844-1908) in Amsterdam naamp in 1880 een diel van Van Goor zien fonds aover. Hij gaf in 1887 een bundel wiegeliedties en sprokies uut onder de titel Barend Botje ging uit varen, waorbij de schippersgezel mit zien schippien op 't umslag stiet.[7] De keuze veur de titel gef an det 't liedtien toen al algemien bekend was. Een eerdere versie van dizze ofbielding verscheen in 't boekien Jaapje, sta stil uut 1882.[8] De verscheiden liedboekies wördden in grote oplage verspreid; Vlieger beweerde in 1882 det hij 100.000 exemplaren had laoten drokken.[9] Aandere kienderboekenuutgevers, zoas Jan de Haan in Haarlem, namen 't varsien aover en tiekenden 't plaatien nao.[10] Kienderboekenschriefster Tine van Berken (1870-1899) haalde 't liedtien in 1894 an as "een oud rijmpje, dat ik als kind geleerd had" mit as openingszinnen "Berend Botje ging uit varen, met zijn schuitje naar Zuidlaren".[11]

In latere uutgaves van kienderboeken wördt Berend Botje deurgaons ofebield as schipper, varend in zien boot, of ok wal ies in een tobbe.[12]

Grunning en Drenthe

bewark

Tegeliekertied mit 't Nederlaandstalige varsien waren der Grunnings- en Drèentstalige variaanten in ummeloop. Pieter Jelles Troelstra publiceerde in 1917 een Grunninger variaant, die as e hum herinnerde uut zien jongestied in 1877. 't Liedtien wördden ezungen deur een Grunninger stesjonschef en old-zeeman um de reizigers op een Amsterdamse pleziertrein te vermaken. Liek as in de Oostfriese variaanten, keert Berend hier wál umme:

Berend Boddien, dei ging voaren,
Mit zien scheepien noar Zuudloaren,
De weg was liek, de weg was krom,
Doar kwam Berend Boddien weerom.[13]

De Grunningstalige schriefster Titia de Haas-Okken (1853-1928) publiceerde in 1911 een aandere variaant die schienbaar teroggegunk op heur jeugdjaoren in Daam. In dizze variaant keert Berend juust nooit weerumme:

Berend Botje dei wol voaren,
Mit zien schipke noar Zuudloaren,
De weg was liek, de weg was krom,
Nooit komt Berend Botje weerom.[14][15]

In Grunning was 't ok bekend as liedtien det ezungen wördden veur kiender op de kneie. De Drèentse taalkundige Jan Bergsma gef in de Nieuwe Drentse Volksalmanak uut 1901 een variaant die in Drenthe en Grunning as liedtien bij 't touwgienspringen bekend was (viendplaatsen Assen, Veeningen en (mit ofwiekende spelling) Winschoot, as ok aanderworens in Drenthe en Grunning):

Berend Botje wol uut vaoren,
Met zijn scheepje naor Zuedlaoren;
Moar o wee de weg was krom,
Nooit kwam Berend Botje weerom.[16]

Volgens de Grunninger onderwiezer Jacob Tilbusscher was 't baovendien een plaogvarsien, det gebruukt wördden umme jonges mit de veurname Berend te plaogen.[17] De volkskundige Tjaard W. de Haan heurde 't varsien in 1944 zingen in Zuudlaoren, waor schoelmains mienden det 't aover patiënten van psychiatrisch ziekenhuus Dennenoord gunk. As ien van de maagies de aander wol laoten weten det die niet goed wies was, wördden Berend Botje ezungen.[18] Pas in de bundel Oude en nieuwe Groninger liederen uut 1930 wördden de meziek derbij noteerd.

't Eerste couplet kuj temiensen acht maol vienden in de haandschriftenverzameling van G.J. Boekenoogen, bij mekaar egaard in de periode 1891-1930. Opvalend bint de naamsverbasterings die as e noteerde, mit name 'Berend Bokkies' (Haovelte) en 'Bering Botje' (Amsterdam).[19] Een neiere vörm is 'Bere(n) Botje', veur 't eerst edocumenteerd in 1967.[20]

De volgende vrogge Grunningstalige variaanten koomt respectievelijk van Olhoof (ca. 1911, 1981) en van de streek 't Hogelaand (1913):

Berend Botje ging uut voaren,
Mit zien schipke noar Zuudloaren,
De weg was recht, de weg was krom,
Dou mos Berend Botje weerom.[21]
Berend Bootje ging aan 't voaren,
Mit zien bootje noar Zuudloaren,
De weg was recht, de weg was krom,
Nooit kwam Berend Bootje weerom.[22]

Tweede couplet

bewark

De tegenwoordig algemien bekende versie van 't liedtien hef as tweede couplet:

Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven,
waar is Berend Botje gebleven?
Hij is niet hier, hij is niet daar,
hij is naar Amerika.

De veurlopers van dit couplet wördden populair rond 1900, toen een beste batse jongelu uut Grunning, Frieslaand en Drenthe emigreerden naor de Verienigde Staoten. Op markten zoas Zuudlaordermarkt waren vake reisagenten actief, die propaganda maakten veur emigratie naor Amerika. Gert Blik vertelt aover zien eigen femilie uut Drenthe, daor as een diel van naor Amerika gunk: "Het was een beetje een spotliedje op al die gekken die zo nodig naar Amerika moesten. Het was voor de achterblijvers natuurlijk een bedreigende situatie. Er gingen zoveel de plas over dat soms een flink deel van de jonge mensen uit een dorp vertrok".[23]

't Tweede couplet is ofeleid van een oftelvarsien of daansliedtien, 'Jan met de meid', det eerst een aandere melodie had, en waorbij in stee van Jan hieltied een aandere name inevuld wördden: "Een, twee drie vier vijf zes zeven / Waar is Jan met de meid gebleven?"[24] In Frieslaand wördden op dizze wieze de polka edaanst. De variaant waorbij de heufdpersoon "niet hier en daar" is, en dus "naar Amerika" is egaone, is daor al in 1889 edocumenteerd.[25] Daornaost bint der versies van Terschelling en uut West-Frieslaand bekend, waor dizze treditionele daans ok wal 'Slaapmuts' of 'Zevenpas' enuumd wördden.[26] In Twente wördden 't daansliedtien op de melodie van 'Berend Botje' ezungen.[27] Wieder is der een haoste geliekludend Duutstalig oftelriempien en daansliedtien, temiensen bekend in Noord-Duutslaand sinds 1867.[28] Dit riempien stund weer model veur een populair liedtien van Rudi Godden (mit een aandere melodie) uut 1939.

Beide liedties bint vermoedelijk pas in de jaoren zestig bij mekare edaone töt een nei lied van twee coupletten.[29] De eerste vermelding is 't opschrift bij een stropoppe die oldejaorsnacht 1965 opehangen wördden in Zuudlaoren as waorschouwing det 't beoogde standbield van Berend Botje nog niet vervaardigd was. 't Opschrift stelde: "1, 2, 3, 4, 5, 6, zeven, waar is Berend Botje gebleven?".[30]

De volkskundige Dirk Jan van der Ven publiceerde in 1971 't tweede couplet en wees op de parallellen mit 'Jan met de meid'.[31] Midden jaoren zeuventig was 't tweede couplet gangbaar ewörden en wördden 't anrikkemedeerd veur 't ontwikkeln van 't getalbegrip bij porkies.[32][33] Vervolgens verscheen 't ok in liedboeken.

Slötrefrein en darde en vierde couplet

bewark

't Körtere slotrefrein hef een ofwiekende melodie en is ok vrij körtleden toe-evoegd; 't wördden veur 't eerst edocumenteerd in de Utrechtse buurte Lombok in 1999, wördden epubliceerd in 2000 en is sinds 2001 vake op internet te vienden:[34]

Amerika, Amerika,
driemaal in de rondte van je hopsasa.
Amerika, Amerika,
driemaal in de rondte van je hopsasa.

As ofzunderlijk vars viej 't al in liedboekies uut 1948 en 1963, mar 't is waorschienlijk net as aandere coupletten ontliend an 19de-ieuwse daansliedties.[35][36] 't Riempien wördden veural bekend deur Paul Roda zien jolige zomerhit 'Tonia' uut 1952.[37] Der bestiet baovendien een Deense tekstvariaant: "Vi rejser til Amerika. Tingelingelingelinge hopsasa".[38]

't Slötrefrein wördt mangs veurofegaone deur een langer darde couplet, vanneis mit ofwiekende melodie en edocumenteerd in Lombok in 1999; daor zol 't al tientallen jaren zo ezungen wezen:[39][40]

Wat doet-ie in Amerika?
Hij speelt op zijn harmonica
Hij speelt van dit, hij speelt van dat,
Ja, hij speelt van alles wat.

Een parodieversie wördden in 1996 openeumen deur 't Grunninger Trio Kloosterboer; tekstschriever Jan Veldman wus 't couplet nog uut zien jeugd in Zanneweer (1971).[41]

Een vierde couplet, vermeld sinds 2003, is een bewarking van 't 19de-ieuwse liedtien 'Douw douw deine':[42]

Berend Botje die rare snater,
sprong van het bruggetje in het water.
Haartjes nat, voetjes nat,
zo kwam Berend Botje naar de stad.
Kletsnat!

Melodie

bewark

De melodie giet waorschienlijk terogge op polka's daor as ze sinds ongeveer 1840 in Duutslaand drok op waren.[43] Volgens goenend is de melodie van de haand van Hendrika van Tussenbroek (1854-1934); meugelk hef zij de tekst bij een bestaonde melodie edaone.[44] In 1954 wördden een versie mit ofwiekende melodie en een ofwiekend ritme edocumenteerd; der kan een verbaand wezen mit oldere veurbielden.[45] Ok 't darde couplet en de leste riegels hebt een aandere melodie.


  Commons: Berend Botje - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.

Rifferenties

bewark
  1. ↑ Hermann Meier, Ostfriesland in Bildern und Skizzen: Land und Volk in Geschichte und Gegenwart, Leer 1868, p. 16.
  2. ↑ Blog: Reinhard Goltz, Auf ein (Platt-) Wort (2007). 't Is openeumen in zien bundel Moin, moin. Weitere platt-deutsche Wortgeschichten, Hambörg 2015.
  3. ↑ Vgl. S. Reeker, 'De wonderbaarlijke zwerftochten van "butje"', in: Nieuwsblad van het Noorden, 18 jannewaori 1992.
  4. ↑ "In diesen Zeilen wird uns ein Peter in der Fremde gezeichnet, der umkehrt, sobald er rathlos am Scheidewege steht". Hermann Meier, 'Das Kind und die Volksreime der Ostfriesen, III', in: Globus 26 (1874), blz. 312.
  5. ↑ Karl-Heinz Wiechers, ... und fuhren weit übers Meer: Küste und Inseln, 1984, blz. 365. De bron veur de eerste variaant is: W. Lüpkes, 'Ergänzungen zu J. ten Doornkaat Koolmans Wörterbuch der ostfriesischen Sprache', in: Jahrbuch der Gesellschaft für Bildende Kunst und Vaterländische Altertümer zu Emden 11 (1895), blz. 157-171, hier 168. De overige citaten stammen uit W. Lüpkes, 'Sprichwörter und sprichwörtliche Redensarten über Seewesen, Schiffer- und Fischerleben in den germanischen Sprachen', in: Marine-Rundschau 10 (1899), pp. 1025-1043, hier 1034.
  6. ↑ Volksdeuntjes uit de oude doos: met 8 gekleurde platen, Leiden 1871
  7. ↑ DBNL: Barend Botje ging uit varen (ca. 1885).. Vlieger adverteerde vanof 1 november 1887 mit dizze titel.
  8. ↑ Jaapje, sta stil, J. Vlieger, Amsterdam ca. 1882.
  9. ↑ Algemeen Handelsblad 8 juli 1882.
  10. ↑ Neerlands oude kinderdeuntjes met zestien platen, nr. 2: Schuitje varen, theetje drinken en anderen, I. de Haan, Haarlem ca. 1890-1900. Een variaant van dezölfde ofbielding viej in Jaapje sta stil, met 8 gekleurde plaatjes, J. Vlieger, Amsterdam 1897.
  11. ↑ Tine van Berken, Een klaverblad van vier, Amsterdam 1894, blz. 182.
  12. ↑ Jan Bleys, Hansje Knipperdolletje, J. Vlieger, Amsterdam ca. 1910, blz. 13. , S. Abramsz en Jan Sluyters, Rijmpjes en versjes uit de oude doos, J.M. Meulenhof, Amsterdam 1911, 2e drok 1920, blz. 79. Sijtje Aafjes, Oude kinderrijmpjes, W. van Goor en zonen, Gouda ca. 1930, blz. 14. Piet Marée, Ju, ju, paardje en 60 andere oude rijmpjes, Ad. M.C. Stok, Zuid-Hollandsche Uitgevers mij, Den Haag 1940, blz. 102.
  13. ↑ Textor (= Pieter Jelles Troelstra), 'Humoristische schetsen, III: De visitatie van een Amsterdamsche pleziertrein', in: Nieuwe Apeldoornsche Courant, 22 febrewaori 1917 en 23 febrewaori 1917.
  14. ↑ Titia de Haas-Okken, Hoppersvolk, Oethoezen 1911, blz. 66.
  15. ↑ Praktisch dezölfde variaant verschient as jeugdherinnering van Jacobus Krabbel (pseudoniem), vermoedelijk uut Sapmeer, in: De Arbeider, 9 jannewaori 1915
  16. ↑ J. Bergsma, 'Veranderingen in kinderliedjes', in: Nieuwe Drentse Volksalmanak 20 (1901), blz. 50-57, hier 53-54.
  17. ↑ T(ilbusscher), 'Over ons dialect, VII ('t Hoogeland)', in: Nieuwsblad van het Noorden, 18 september 1913.
  18. ↑ Tj.W. de Haan, 'Berend Botje', in: Neerlands Volksleven 26 (1976), blz. 27-30.
  19. ↑ Tekstnorm: Berend Botje ging uit varen Met zijn scheepje naar Zuidlaren, Nederlandse Liederenbank, Meertens Instituut.
  20. ↑ Nieuw Israelietisch Weekblad, 3 meert 1967. Zierikzeesche Nieuwsbode, 1 april 1977, blz. 2.
  21. ↑ Geert Venhuizen, 'Van Berend Botje... en zo. Opa vertelt over vroeger', in: Nederlands Dagblad, 22 juni 1981. De schriever (geboren in 1909) leerde 't liedtien van zien moe (geboren in 1872).
  22. ↑ T(ilbusscher), 'Over ons dialect, VII ('t Hoogeland)', in: Nieuwsblad van het Noorden, 18 september 1913. Aovereneumen deur K. ter Loan, Nieuw Groninger woordenboek, Stad 1929, blz. 61, waorbij der 'Beernd Botje' stiet in plaatse van 'Berend Bootje'.
  23. ↑ Anehaald in: Martijn J. Adelmund. Mysteries in Drenthe, Utrecht 2009, blz. 23. De bron is Berna M. Bleeker-Slikker: Volksliedjes.nl - Berend Botje (eraodpleegd op 10 juli 2017).
  24. ↑ Tekstnorm: Eén twee drie vier vijf zes zeven Waar is Jan met de meid, Tekstnorm: Waar is Jan met de bokkenwagen Nederlandse Liederenbank, Meertens Instituut.
  25. ↑ 't Woord "niet" is in dit veurbield ofwezig: "Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, Waar bennen al die mooie meisies toch gebleven? Zij bennen hier, zij bennen daar! Ze bennen naar Amerika!". 'Eene rederijkers-uitvoering in Friesland, in: Soerabaijasch handelsblad, 2 mei 1889.
  26. ↑ Marie van Dijk, 'Traditionele (dans)liedjes in het Utrechtse Lombok', in: Respons. Mededelingen van het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde 5 (2002), blz. 35-44.
  27. ↑ D.J. van der Ven, De Peerdenhemel van Zuudlaordermaark en Groningen als paardenstad, Bergen z.j. (1971), blz. 65-69.
  28. ↑ "Eins, zwei, drei, vier, fünf, sechs, sieben, wo ist denn mein Schatz geblieben? Er ist nicht hier, er ist nicht da, er ist wohl in Amerika", mit variaanten as "wo ist meine Frau", "wo ist meine Braut", "wo ist nur mein Freund", "wo ist nur die Zeit" en "wo ist nur das Licht geblieben". Henry Carlington Bolton, The Counting-Out Rhymes of Children. Their Antiquity, Origin and Wide Distribution. A Study in Folk-Lore, New York 1888, blz. 79. Oldste vermelding: H. Frischbier, Preußische Volksreime und Volksspiele, Berlien 1867, blz. 137 (Pillkallen, umgeving Keuningsbargen). In plaatse van de toevoeging "nach Amerika" (die heur rond 1900 aover hiel Duutslaand en Oostenriek verbreidde) zungen ze in Pommern oorspronkelijk "in Berlin, in Stettin, wo die schönen Mädchen sinn. Tralala [...]" en aandere variaanten. G. Meier, Tanzspiele und Singtänze, Leipzig en Berlien 1910, blz.47 (hier mit melodie). Veur de bijbeheurende daans: Tanzilla: Siebenschritt.
  29. ↑ A. de Vries, Meisje, kun je wel jokken? Achtergrond en betekenis van de Nederlandse kinderrijmen, Amsterdam 2015, blz. 39-40, 89-91.
  30. ↑ Nieuwsblad van het Noorden, 3 jannewaori 1966. Det der spraoke was van meer as ien couplet meldt ok De Tijd, 15 juli 1968.
  31. ↑ D.J. van der Ven, De Peerdenhemel van Zuudlaordermaark en Groningen als paardenstad, Bergen z.j. (1971), blz. 65-69.
  32. ↑ Tj.W. de Haan, 'Berend Botje', in: Neerlands Volksleven 26 (1976), blz. 27-30.
  33. ↑ K.B. Koster, De ontwikkeling van het getalbegrip op de kleuterschool, 1975, blz. 146.
  34. ↑ Theo Meder en Marie van Dijk, Doe open ZimZim. Verhalen en liedjes uit het Utrechtse Lombok, Amsterdam 2000, blz. 168-169.
  35. ↑ Liedpresentatie: Amerika Amerika driemaal in het rond van je hopsasa (1) en Liedpresentatie: Amerika, Amerika etc. (2), Nederlandse Liederenbank, Meertens Instituut
  36. ↑ Vergeliekt P. van Renssen, De Geschiedenis van Pig Pag Pengeltje en andere versjes, Den Haag en Batavia 1936, herdrok 1950, blz. 41: "Jan heeft een boot ... En dan vaar ik - hopsasa! - Helemaal naar Amerika!"
  37. ↑ 'Tonia, Tonia, Drie maal in de rondte hopsasa, Boven mijn opklapbed, Daar hangt jouw portret'. Blog: Biografie van Nicolaas Holwerda alias Paul Roda.
  38. ↑ S. Tvermoes Thyregod, Danmarks Sanglege, Kopenhagen 1931, blz. 359.
  39. ↑ Marie van Dijk, 'Traditionele (dans)liedjes in het Utrechtse Lombok', in: Respons. Mededelingen van het P.J. Meertens-Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde 5 (2002), blz. 35-44.
  40. ↑ Theo Meder en Marie van Dijk, Doe open ZimZim. Verhalen en liedjes uit het Utrechtse Lombok, Amsterdam 2000, blz. 168-169.
  41. ↑ Blog Arno van der Heyden: Kloosterboer - De liedjes Live (uitverkocht), naor anleiding van een cd uut 1996, waorop 't couplet te heuren vaalt. Mitdieling van Jan Veldman te Naarden, die angaf 't liedtien van zien zus eheurd te hebben (20 juli 2017).
  42. ↑ Narkive Newsgroup Archive: nl.regio.groningen, 2003. De oorspronkelijke versie in J. van Vloten, Nederlandsche baker- en kinderrijmen, 1872, darde drok Leiden 1874, blz. 12.
  43. ↑ Tj.W. de Haan, 'Berend Botje', in: Neerlands Volksleven 26 (1976), blz. 27-30.
  44. ↑ Roel Sikkema, 'Pieter Vis breekt lans voor Nederlandse volksliederen', in: Nederlands Dagblad, 19 meie 1994. De bron liekt een artikel aover Zuudoost-Drenthe te wezen in 't tiedschrift Vernieuwing van opvoeding en onderwijs (1954), waor ze abusievelijk praotten van Barend Botje van Tussenbroek. 't Liedtien is openeumen in heur bundel Goeien avond speelman: 10 liedjes voor kleine kleuters, Utrecht ca. 1921.
  45. ↑ Liederenbank: liedpresentatie Berend Botje ging uut voaren (1954). De zangeres was geboren in Gruupskerk in 1892.
  Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.
Van "https://nds-nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Berend_Botje&oldid=322467"