Codewisseln

taalkundig begrip
(döärstüürd vanaf "Codewisselen")

Codewisseln of codeswitchen is 't taalkundige begrip veur wanneer sprekers in de loop van een gesprek henne-weer-denne gaot tussen ien of meer talen, taalvariaanten of registers van een taal. Zok wisseln kan gebeuren van de iene op de aandere zin, binnen ien en dezölfde zin, of zölfs deur woorden te gebruken die bestaot uut elementen van meer as iene taal. Veur codewisseln kunt der een hiele bulte verschillende redens wezen, beveurbield det een bepaolde taal geschikter of makkelker evunden wördt veur een bepaold onderwarp, dej wat anhaalt in een aandere taal, dej oe wilt anpassen an mèensen um oe hen, enzowieder.

Zuud-Afrikaanse kiender. In Zuud-Afrika hej veule talen. Engels, een prestigieuze lingua franca in 't laand, is van de miesten niet de thuustaal. Codewisseln is in dizze umstaandigheden aordig gebrukelk.

Veur eerst wördden de term code-switching in drok gebruukt in 't boek Language of the Sierra Miwok (1951) van de Amerikaanse taalkundige Lucy Shepard Freeland. Midden twintigste ieuw wördden codewisseln deur veule academici eziene as niet barre netties taalgebruuk. Sinds de jaoren tachtig is 't gebrukelker ewörden um 't te zien as een normaal, netuurlijk gevolg van meertaligheid.

Veule Nedersaksische sprekers doet an codewisseln mit det ze op idiosyncratische (veur iederiene aandere, en ok veur de spreker zölf niet hieltied gelieke) menieren henne-weer-denne schakelt tussen Nedersaksisch en Standaardnederlaands. Behalve mit ofnemende beheersing van 't Nedersaksisch kan det dermit te maken hebben det Nedersaksisch vake niet eziene wördt as een taal, mar as een dialect van de standaardtaal of, negatiever, een verbastering daorvan. Aj niet 't idee hebt dej een taal praot, is der ok gien streven umme die taal goed of verzörgd te gebruken.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.