Geef-Frysk

Geef-Frysk is n noam dij deur summege Fraise jongluu wel ains broekt wordt veur n noar heur mainen té olderwetse variant van Frais dij deur jongeluu proat wordt. Liek as aal aander streektoalen ien Nederlaand het Westlaauwers Frais staarke Nederlaandse ienvloud. Al hebben nog n hail ìnde kiender t Frais as eerste toal, toch is, deur schoulen en deur de media, t Nederlaands de standoard worden veur 'normoal proaten'. Jongluu dij 'overdreven Frais' proaten, doar wordt van zègd dat dij Geef-Frysk proaten; Frais woarbie ollerwetse woorden, dij n ìnd van t Hollaands òfstoan, broekt worden dij ien t gewone leven van aaldoag nait meer broekt worden. n Veurbeeld hiervan is t Fraise woord kaai (sleutel) ien ploats van t Nederlaandse sleutel.

Grìns

t Kin per persoon aans wezen woar of aine de grìns tuzzen 'gewoon Frais' en 'goaf Frais' lèggen dut. Zo zel ien grotere ploatsen as Drachten en Laiwerd de grìns leger liggen as ien lutje lougen. Maisttieds het dizze grìns te moaken mit zulfstandege noamwoorden. Voak worden hierveur ien stee Hollaandse woorden broekt dij sumtieds wel verfraist worden. Waarkwoorden en heur verschaaidene vörms blieven maisttieds wel ien staand.

t Woord Geef-Frysk wordt aigelks allen broekt deur en veur jongluu. Van olle mìnzen wordt t wel normoal vonden om 'puur' Frais te proaten. Nait allend t sproken Frais, mòr ook t Frais dat haildaal aan de offisjele Fraise schriefwies voldut wordt zain as Geef-Frysk.

Noam

Noam Geef-Frysk betaikent Goaf-Frais, onbeschoadigd Frais dus. t Het bieklaank dat t aine nait zint, omreden t te veul gaait zo as vòlgens de ollere generoatsies heurt. t Is dus aigelks t tegenwoord van 'cool'. Ollere generoatsies willen geern t Frais beholden deur t zo zuver meugelk over te brengen, mòr nait elke Fraise jongere het doar verlet; man verzet zok doar dus tegen deur de verwoaterde vörm van Frais te priezen. t Gevòlg van dizze benoamen is dat de 'pure' vörm van t Frais ontmoudegd wordt.

Vrumd verschiensel is t aans nait. Ook ien Nederlaands kent man dit verschiensel woarbie olle woorden laanksoam mit minneghaid aankeken worden. Zin as "De lieden, die sedert eniger wijl waren uitgeweken naar een andere contrei, waren van veronderstelling dat zulk een rijwiel gewis de ambiëringen zou betrachten, maar lieten terstond hun mond toen zich een zwaar gekwetste in het etablissement begaf." zel ien n doagelks gesprek ook zain worden as ol roakeltoal.

Schreven ien t Hoogelaandsters