Ishmael (roman)

Ishmael is een filosofiske roman van de skryver Daniel Quinn, uut 1992.

Et book undersöcht de mytology van volker en deylt et up een egeaven moment up in et nemmers ('beskaavd') vertelligy en de låters ('primityv') vertelligy. Mytology gevt by volker de etyk, ho as wy med syn allen uns gedragen müttet. Quinn wet dit mooi uut te leggen ho as dat te maken hevt med duursaamheid. Et book hevt he eskreaven as een sokratiske dialoog, so as dat enöömd wörd. In et book segt he dat mensken sich van alles anpråtet. So pråt de nemmer-volker sichsülven an dat sy et höygtepünte van de evoluty bint, wat de gorilla uns in et book in teagen sprekt. Nemmers pråt sichsülven ouk an dat de aerde van ear is in plaatse van andersümme, disse ideyen kummet van ear mytology of en düt de aerde kapot maken.

Et wördden bekroand med de $500.000 Turner Morgen Fellowship Award.

Körte inhold

Et book leas y vanuut de höyvdpersone, eyne sunder name mar et wörd in de ik-förme eleasen. Dit sodat et dan lekt as of et ysülv sollen weasen. Et begünt med dat he een krantenbericht lest wårin steyt dat der eyne een leyrling söcht. Kümt he dår, blekt de leyraar een gorilla te weasen. Disse gorilla het Ismaël. Nå een set verbouwereyrd te weasen gevt hee mar to, en Ismaël geyt syn teorye an hüm uut de döke doon. Hy gevt lesse oaver de geskydenisse van mensken. Volgens hüm bint mensken an de gang de wearld an et kapot te maken. Vrogger, toon de meyste mensken noch jager-gadderaars waren, was de menske noch van de wearld. Mar nu as de meysten landbouwer ewörden bint hebbet sy een ekonomy upeset, een ekonomy van meyr gråpen dan watte wy nöydig bint. Ismaël düt hyr een lyne tüsken mensken: de Nemmers ('beskaavden') en de Låters ('primityven'). De Nemmers bint de mensken dee as landbouw bint gån doon en verdan egåne bint med et untwikkelen van ear ekonomy, en op disse wyse teagen de wearld in gåt. De Låters bint de volker dee ebleyven bint so as mensken vanof et begün an ewesd hebbet. Sy hebbet sich neet boaven andere deren uut låten gån en bint blyven leaven so as et de wearld geyn skaa gevt.

citaten kumt uut et book vord:

• De Nemmers:

By et vertelligy van de Nemmers dräit et der ümme dat de wearld van de menske is.

• De Låters:

By et vertelligy van de Låters dräit et der ümme dat mensken van de weerld bint.

Daniel Quinn düt ouk noch et genesisverhaal uutleggen so as hy dat söt. En hy düt een bülte probleymen in syn wark kummen, wat een menske uutricht, mar hy kümt ouk wear med een uplössing. Hy hevt et book so eskreaven dat et u wal an et prakkidenken an set.

Wette van beparkte meddinging

Ismaël löt syn leyrling een koppel dagen prakkidenken oaver een wette dee de Nemmers oavertreadet, een wette dee wal nå eleaved wörd döär de Låters-volker (en alle andere deren). Dan kümt de leyrling med dree dinge ansetten wat de Nemmers wál doot, mar de Låters neet.

Din gevt een name an disse (natuur)wette:

" De wearld is der neet ümme eyne soorte. "

En dee wette wörd upedeyld in dree reagels:

• > Uwen meddingers uutröien, dat doo'y neet.
• > Al et etten op de wearld as de uwende nemmen, dat doo'y neet.
• > Nem alleyne wat y nöydig bint, de rest låt y.

De strav up et oavertreaden van disse wette is: uutstarven. Ümdat de evoluty alleyne vöär een soorte verdan geyt as disse in vreade levt blevt med syn ümgeaving.

film

In 1999 is de film Instinct uutekummen, med Antony Hopkins as höyvdrolspöäler. Disse film is ebasseard up dit book.

Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.