Paddestool

En paddestool is et vleisige, spoordragende vrüchtlichaam van en skimmel, dat in de regel boavengrundsk groit, ofwel up de grund, ofwel up de vodingsbron van en seakere skimmel, lykas en boum. Paddestolen bestån in de regel üüt en steale en en hood, en vake en andersklörige verbreydinge boavenup de steale. De underkante van de hood hevt kywachtige spleaten, de lamellen, wår as de sporen groien. Anders as wat vake edocht wördt, binnen paddestolen mär en klein deyl van de feitelike skimmel, dee vöär et groutste gedeylde under de grund sit en üüt skimmeldråden besteyt.

De vlegeswam, en bekende paddestool

Paddestolen stån derüm bekend dat se mirakels vlugge groien, wat eleided hevt tot de seagswyse "as paddestolen üüt de grund reisen". Eyrtyds wördden dee vlugge groi, de amparte, sumtyds souwat obscene formen en de velle klören, as unnatuurlik eseen. Dårdöär wördden paddestolen vake in verband ebröcht mid touverderye en hekserye. En kringe van paddestolen (veroorsaked döärdat de undergrundske skimmeldråden mid mekare verbünden binnen), kwam dårdöär bekend te stån as en heksekringe. Ouk in en heyle bülte namen van paddestoolsoorten see jy disse beskryvinge weader, lykas de gewoane hekseboleet, de satansboleet, de düvelsbroudrussula, et swaevelkopjen (swaevel verwist ümmers nå de hel) en et elfenbankjen, al binnen der ouk sat "unsküldigere" namen, bv. ekertjesbroud, de parelamanit en de groute parasolswam.

Paddestolen wörden vake egeaten, en party soorten, bv. de sjampion, wörden selvs kommercieel ekweaked. Et is lykewels leavensgevårlik vöär leaken üm selv up paddestolenjacht te gån, ümdat en bülte soorten fråi vöäle up mekare lyken, en party alderbarstends giftig binnen, terwyl andere paddenstolen sunder problemen egeaten künnen wörden. Elk jår beswyken der, ouk in Neaderland, weader lüde an paddestolenvergiftiging. Et vakgebeed van de biology dat sik beasighöldt mid de study van paddestolen (en skimmels) hit de mykology.

Dit artikel is eskreaven in et westveluwsk.