Verskil tüsken versys van "Kulenburg"

previnsie = [[Gelderlaand|GelderlaondGelderland]] |

'''Culemborg''' (vröggervrogger ok wal '''Kulenburg''' eneumd) is eenne [[stad]] en [[gemeente]] in dende [[Betuwe]], in dende NederlaandseNederlandse proveensieprevinsie [[GelderlaandGelderland]] en hef eenne oppervlaakte van 31,23 km² (woarvan 1,49 km² woaterwaater). Binnen de gemeentegrenzegemeentegrenzen bunt gin aandereandere darpen. Culemborg had 10.369 huze in 2004, erder waren doar 1.430 bedrievenbedrieve en rundum 10.300 warkplaaetsewarkpleatse.

Ourspronkelek was Culemborg nen handelsdarp, eleagen op den stroomrugge van et riveertjen de Meer en den zudeleken ooverwalleooverwal van den [[Lek (rivier)|Lek]]. Ten westen doarvan bouwden in den 12den eeuwe den HereHeer van Bosinchem (Beusichem) eenin de 12de eeuwe n kasteeltjen.

Op "Sente Nycolausdach" (Sinterkloas) in [[1318]] ontvingen dende poorters van dende noenoo verstarktenverstarkte nederzettingneaderzetting van huneuren Hereheer, Jan van Bosinchem, stadsrechten woarunder tolvri-jheid op den joarmarktejoarmarkt en et asielrechteasielrecht. Culemborg wierd 'n Vri-jstad. Dit wol neet zeggen dat iederene zich vri-jelek kon vestigen. DenDe stad had nenen eigen rechtsproak. Wee iets op zien karfstokkeoet-evretten had, mösmos veur [[schout]] en skepenen verschienen en ontleep zienzienen straffestraf neet. Moar hi-j kreg wal nenen kans zich te verdaedigen. ZolangeZolang hi-jas e in Culemborg verblef, wierd zienzienen schuldeiser neet in den stad too-eloaten. "Noar Culemborg goan" betekenden in Amsterdam dan ok failliet goan.

In dende 14den14de eeuwe kwam doarder nenne stadsmure en -grachte um bendes en vi-jandeleke tröppentröppe buutenbuten dende stad te holden. TweimaolTweemaol wierd dende stad buutenbuten dende bestoande muurn uutgebreid. Umstreaks 1370 an dende noordkante mit 'n schipperskwarteerskipperskwarteer, den zogeneumdezogeneumden Haavndiek en twentigtwintig joar later an dende zuudkante woar dende noaberschoppen Lanxmeer en Pariesch doarbiderbi-j wödden etrokken underonder dende name Ni-jstad. Zo ontstonden eenn soortesoort van "dreestad". Ok den Havendiek en de Ni-jstad wierden ommuurd.

===Nòg een kastelekasteel===

In dende 14den14de eeuwe bouwden [[Jan II van Culemborg|Jan II]], deeden zich HereHeer van Culemborg neumden, nen grootngroot kastelekasteel an dende oostkanteoostziede van dende stad. Van dit kastelekasteel is noenoo allenigalleneg deden kasteeltuenkasteeltuun nog ovver. FraanseFranse tröppentröppe hebt et in 1672 veur et grootstengrootste dele verwoost woarnoa et in de joaren n0anoa 1735 veur altied wierdaf-ebrokken geslooptwodden.

Ofbeelding:Culemborg mure.jpg|DenDe Stadsmure

Ofbeelding:Culemborg stroate.jpg|CulemborgsenCulemborgse stroate