Verskil tüsken versys van "Skokkelaand"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
spellen
Regel 2:
!colspan="2" style="background:#eee; padding:0.2em; line-height:110%; text-align:center; font-size:135%;"| <!--deprecated:--><span class="fn org">'''Skokkelaand en umgeving'''</span>
|-
!colspan="2" style="padding-bottom:0.4em; text-align:center; font-size:110%;"| [[WealdarfgoodliestWealdarfgoodlieste|UNESCO Wereldarfgoodstee]]
|-
{{#if:{{{Image<includeonly>|</includeonly>}}} |<!--then:-->
Regel 18:
}}
| '''Type'''
| Kultureel
| Cultureel
|-
| '''Regio'''
Regel 34:
|}
 
'''Skokkelaand''' is nenne wonkarnwonkern en veurmaligveurmoaleg [[eilaand]] in den [[Noordoostpolder]], NederlaandsenNederlandse proveensieprevinsie [[Flevolaand]], dat in [[1859]] om veiligheidsredenen ontruumd wödwodden. Tot [[1932]] lag et as eilaand in dende [[Zuderzee]], noa et kloarkommen van den [[Ofsluutdiek]] in et [[Iesselmeer]]. Sinds dende drögeleggingdreugelegging van den Noordoostpolder in [[1942]] mek et deledeel uut van et vastelaand.
 
Op Skokkelaand is noe n museum. Joarleks bezeukt rundumme 40.000 leu et veurmaligeveurmoalege eilaand.
 
Op 9 juli 2008 mek de gemeente Noordoostpolder bekandbekend dat Skokkelaand eigen stroatnamen kriegtkrig. Daormet is et dende twaalfdentwaalfde karnkern van den Noordoostpolder<ref>http://www.noordoostpolder.nl/content.jsp?objectid=26672</ref>.
 
==Geologie==
Skokkelaand is in dende tied van et [[Holoceen]] ontstoan, under invlood van [[zeespeegelstiegingzeespegelstieging]] wat leidden noar veenvörmingveanevörming in nen grootngroot gebeed in en rundumme et [[Iesselmeer]] van vandage. Et veneveane van SSkokkelaandSkokkelaand begroaft nenn laandskop uut et ende van dende letstenleste [[iestied]], mit onder aandere nen riveerduun (zaand dat deur dende ovnerheersendovverheersende westenwind uut umrengende riveerbeddingenrevierbeddingen is opestoavenop-estoaven. Den oldstenoldste besrievingenbeskrievingen van eilaanden in et teggenwoordige [[Iesselmeer]] (dende veenrestveanrest Skokkelaand en dende [[keileem]]-opduukingopduking [[Urk]]) stamt uut dende [[RomienseRomeinse tied]].
 
==Bewonning==
Vanaf dende [[middeleeuwn]] lagen op Skokkelaand dree darpen. Et noordelekstennoordelekste darp heetteheten [[Emmeloord]] en heurdeheurden bi-j et [[gewest Hollaand]]. Noar dit darp is dende plaetseplaatse [[Emmeloord]] van noe eneumd deedat nenn paar kilometers noordeleker ligt. Op et zudelekenzudeleke deledeel lagen twee darpen: ''Middelbuurte'' (Möllebuurte) en ''ZuudertZudert'' (Zuderbuurte), en dan dende Zuudpunte mit zienziene karke en [[lichtboaken]]. DizzenDizze darpen heurden biijbi-j dende proveensieprevinsie [[Oaveriessel]], en wödden tesoamentezamen [[Ens (Skokkelaand)|Ens]] eneumd. DenDe benoamingbenaming Ens is leavend eholden in et dorp [[Ens (Noordoostpolder)|Ens]] ten zuudoosten van et Emmeloord van noe. Dizzen name kump woarschienlek van "Endesea" wat endenzee zol betekkenen. DenDe benoamingbenaming ZuudertZudert zeet wi-j trög in nenne wonwiek in Emmeloord-zuud enoamd, "Den Zuudert" eneumd. Pas in dende [[FraansenFranse tied in Nederlaand|FraansenFranse tied]], in [[1806]], wödden et hele eilaand inedealdin-edeald bi-j dende provieensieprevinsie Oaveriessel.
 
In godsdeenstiggodsdeensteg opzichte was Skokkelaand verdeald. Emmeloord was hoast volleadig Rooms-KatholeekKatteliek, moarwoar de twee darpjes van Ens in meerderheid Nederlaands Hervormd waren.
 
{| class="prettytable"
|+ '''Uutkomsten volkstelling 1849 in de gemeente Skokkelaand'''
|-
!Buurte||Gezinnen||colspan="4"|InwonersInwonners
|- bgcolor=#EEEEEE
| || ||'''Totaal'''||'''KatholiekenKattelieken'''||'''Hervormden'''||'''OverigenOaveregen'''
|-
|[[Emmeloord (Skokkelaand)|Emmeloord]]||ALIGN="right"|87||ALIGN="right"|389||ALIGN="right"|370||ALIGN="right"|19||ALIGN="right"|-
Regel 66:
|}
 
De leu van Skokkelaand had deur heurheure ofzundering nenne eigen cultuurkultuur en spraksprokken ok 'n eigen dialectdialekt, et [[Skokkers]]. Veural den Skokker klederdrachteklederdracht is bereumd.
 
==Wat ciefers==
Regel 75:
 
==Geskiednis==
Skokkelaand was in de [[Middeleeuwn]] veulvölle groter danas noe. Deur zwoare [[storm (wind)|stormen]] en laandofslag wödden et eilaand steedsstöäreg kleiner. In 1855 wödden om dizzen reden Zuderbuurte ontruumd. Vanwaege den onveiligeonveilegen toostaand en umdat dende instaandholding van et eilaand te duur was, wödwodden in [[1859]] op bevel van könning [[Willem III der Nederlaanden|Willem III]] et gehelenhele eilaand ontruumd. Vrömd genög is et eilaand noa 1859 neet veulvölle kleiner ewödden en zeldenhoast nooit deur stormen bedreigd.
 
Howal ne ruumerume meerderheid van dende eilaandleu katholiekekatteliek was, evacueerdeevakueerden moar nen kleinen deledeel van dende inwonners noar dende katholiekenkattelieke [[enclaveenklave]] [[Volendam]]. Et merendeel verhuusden noar [[Vollenhove]], en noar et darp [[Brunnepe]] bi-j [[Kampen (OverijsselOaveriessel)|Kampen]], woar dende Skokkerbuurte ebouwd wödwodden. Brunnepe is noe ne wiek van Kampen. NeEen deledeel van dizzendizze Skokkerbuurte is noa-ebouwd in et Zuderzeemuseum in [[Enkhuzen]]. DenDe katholeekekattelieke karke van Emmeloord wierd steen veur steen afebrokken en vri-jwalhoast exactetzelfde wier opebouwd in [[Ommen]].
 
Nog veur dende ontruumingontruming wöd bi-j [[Könninklek Besluut]] van [[16 december]] [[1858]] mit anvang van [[10 juli]] [[1859]] de gemeente Skokkelaand opgeheavenop-eheaven en et groandgebeed bi-j de gemeente Kampen edoanedoane. Mit et drögevallendreugevallen van den Noordoostpolder in [[1942]] wierd et eilaand volleadig umgaeven deur laand. Skokkelaand wödwodden datzelfdendatzelfde joar underdele van et ni-j opgerichteop-erichte Openboar Lichaam "Den Noordoosteleken Polder". In [[1962]] ontstoand hieruut de gemeente [[Noordoostpolder]] van noe.
 
Van de dree darpen is allenigalleneg dende bebouwing van Middelbuurte deals bewoard ebleaven, mit dende uut 1834 daterende karke. In dende joaren tachtigtachteg van dende 20den20ste eeuwe wöddden enkele holten huze in ''Zuderzeestiel'' ebouwd. DoarDer is noe nenn [[museum]] doar, mit ne vastenvaste tentoonstelling oaver den vondst van under meer [[mammoeten]] bi-j et eilaand. Noabi-j Skokkelaand ligt nenen gesteententuun woarin keien bunt te bewonderen uut dende iestieden. Den vröggeren haavn van Emmeloord an debde noordkante van et eilaand is deels opni-j ebouwd.
 
DenDe lotgevallen van Skokkelaand bunt deur [[Harry Mulisch]] verwarkt in et verhoalverhaal ''De sprong der paarden en de zoete zee'' (1955). In [[1995]] is Skokkelaand too-evoogd an dende [[United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization|UNESCO]] Wealdarfgoodlieste et beheurt ok tot den [[Top 100 der Nederlaandsen UNESCO-monumenten]].
 
==DenDe tookomst van Skokkelaand==
DenDe groandsoorte van Skokkelaand is nenne dunnendunne laegeloage klej op ne dikkendikke lageloage veneveane dat ne sponsachtigesponsachtege soamenstellingsamenstelling hef. Mit et verlaegen van den groandwoaterspeegelgroandwoaterspegel t.b.v. den umrengendeumrengenden Noordoostpolder, oxideerdeoxideerden et veneveane en wierd et steavigersteaveger. Et oppervlaakoppervlak van et eilaand is hierdeur sinds dende drögleggingdreuglegging al bi-jnoa anderhalve meter gezakt. ZulkeZonne inklinking is unomkeerboar: bi-j vernatting venevan et veane zet den undergroand neet meer uut. Sinds dende 90'er90er joaren wöddenwodt wal plannen uutevoerd um dende oostkante van et eilaand te vernatten en zodoonde wieterwietere inklinking en verleaging van et veurmoaligenveurmoalege eilaand te veurkommen.
 
==Akkoord van Skokkelaand==
Op 30 juni 2007 wierd op et veurmoaligveurmoaleg Zuderzee-eilaand et ''Akkoord van Schokland'' begonnen. BedrievenBedrieve en leu dee huneure handtekkening hieronder zetten, geaven an zich te willen inzetten veur et warkelek maken van de [[Millenniumdoelstellingen]] van dende [[VereanigdenVereanegde NoatiesNaties]]. Minister veur UntwekkelingssaomenwarkingUntwekkelingssamenwarking [[Bert Koenders]] gaf den oftrap.
 
==Literatuur==
Regel 112:
Ofbeelding:Schokland_karkjen.jpg|Karkjen op Skokkelaand
Ofbeelding:Schokland_huuskes.jpg|Huuskes op op Skokkelaand
Ofbeelding:Schokland_dracht.jpg|Skokker klederdrachteklederdracht
</gallery>
 
{{Flevolaand}}
 
[[Kattegerie:Achterhooks_artikel]]
[[Kattegerie:Wereldarfgood in Nederlaand]]
[[Kattegerie:Flevolaand]]
{{Flevolaand}}
 
[[ca:Schokland]]