Verskil tüsken versys van "Hondebloeme"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Luckas-bot (Oaverleg | bydragen)
K bot derbie: az:Dərman zəncirotu
Xqbot (Oaverleg | bydragen)
K bot aanders: id:Tanaman Jombang; cosmetic changes
Regel 2:
[[Ofbeelding:Hondepollen.jpg|300px|thumb|Hondebloemen]]
[[Ofbeelding:Hondepol_ploezekop.jpg|300px|thumb|Pluizekoppen]]
[[FileOfbeelding:05.2010 löwenzahn 3.jpg|300px|thumb|Hondebloem]]
De '''hondebloeme''' ([[Latien]]: ''Taraxacum officinale'') is een soorte uut de compesietenfemilie (''Asteraceae''). In disse femilie bin bloemen stark ekrompen en klein en de bloemblaojen staon dronge op mekaar in de bloemkop. Hondebloemen koemen iezelig vake veur. In [[april]] kunnen hondebloemen hele weilanen geel kleuren, mar dat betekent neet dat bepaolde microsoorten en secties neet zeldzaam kunnen ween. De wortel van de hondebloeme wonnen oek wel in edreugen vorm tegen nier- en galkwaolen gebruuk.
 
De hondebloeme kump van oorsprong veur in [[Afrika]], [[Azië]] en [[Europa (continent)|Europa]] en is deur de meens over veule aandere plaosen verspreid.
 
== Gebruuk ==
Hondebloeme wonnen oek wel egeten. De blaojen wonnen hierveur overdek mit zaand, waordeur ze verbleken. 't Wonnen dan molleslaod eneumd. Dit is 't jonge blad van de hondebloeme. Vrogger wönnen der 's [[leinte|lentes]] in mollebulten ezoch naor ebleken hondebloemen, hierdeur kreeg 't de naam molleslaod.
 
Deur veredeling is een verbeteren, bladrieke molleslaod verkregen. Molleslaod wonnen op verschillende marken in [[Europa (continent)|Europa]] as malse veurjaorsgreunte an-ebeujen. In Nederlaand en België is 't neet ruum verkriegbaor. De blaojen wonnen oek wel egeten deur [[kniende|knienen]] en [[cavia|cavia's]].
 
== Micro-soorten ==
In Nederlaand bin minsens 250 micro-soorten bekend. Een micro-soorte is een [[klonen|kloon]] of mengelmoes van klonen, dee morfelogisch onderscheidbaor bin van mekaar. Umdat der iezelig veule kruzingen tussen de micro-soorten veurkoemen, wonnen ze deur de ''[[Heukels' flora van Nederlaand]]'' neet meer as amparte micro-soorten ezien en bin de volgende secties en soorten van de hondebloeme samen-edaon:
* sect. ''Taraxacum''
* sect. ''Ruderalia''
* sect. ''Vulgaria''
* ''Taraxacum vulgare''
* ''Taraxacum palustre''
* ''Taraxacum laevigatum''
* ''Taraxacum obliquum''
* ''Taraxacum celticum''
* ''Taraxacum hamatum''
* ''Leontodon taraxacum''
 
== Botanische beschrieving ==
De bloemkop wonnen deur veul luui an-ezien veur een bloeme, mar is eigenlijks een hele verzameling kleine bloemetjes. De bloemkop van een hondebloeme besteet uut allinnig gele lientbloemen. De [[pappus]] (ekrompen kelke) besteet uut haoren. De steel is altied holle en hef nooit blad. De blaojen staon as een kranse bie mekaar. Ze bin diep in-esnejen tot bochtig etaand. Bie kneuzing vleuit uut de plaante een witte vleuistof, dee hondebloememelk eneumd wonnen. Disse melk laot brune vlekken achter.
 
Regel 34:
De zaojen wonnen deur de wiend verspreid deurdat an 't zaod een soort parrepluutjen, 't vruchtpluize zit. De [[pappus]] (vruchpluize) is in feite de bloemkelke. 't Vruchpluize zit vas op een steeltjen ('t rostrum), daoronder zit de piremide en 't vruchlichaam. Dit leste hef ribben en meestentieds stekels an de bovenkaante. De kleur van 't vruchlichaam is een bepaolingskenmark.
 
== Warkzame stoffen ==
* [[inuline]]
* [[choline]]
* [[looizuur]]
* [[bitterstof]]fen
 
't Melksap hef [[Proteïne|eiwit]], [[hars]], [[taraxarine]] en [[taraxine]].
 
== Aandere namen ==
De hondebloeme (in 't [[Nederlaands|Nederlaans]]: ''paardenbloem'') steet in 't [[Nedersaksisch]] bekend as de ''hondstong'', ''hondebloeme'', ''peerdebloeme'' en varianten (kiek bie [[#Nedersaksisch|Nedersaksisch]]). In 't Nederlaans is hondstong oek de benaming veur een aandere plaantesoorte. In 't zujen ([[Limburg (Nederlaand)|Limburg]]) en in [[Vlaanderen]] ([[België]]) wonnen de hondebloeme oek wel ''pisbloem'' eneumd.
 
De [[Duuts]]e benaming ''Löwenzahn'' en de [[Noors]]e benaming ''løvetann'', ofwel ''leeuwentaand'', bin of-eleid van de blaojen dee ekarteld bin en doon denken an scharpe leeuwentanen.
 
== Nedersaksisch ==
* [[Drèents]]:
** ''hondebloem{{small()|e}}'', ''hondebloum''
** ''hondefoeke'' ([[Ni'jlusen]])
** ''hond{{small()|s}}tong'', ''ontong''
** ''peerdebloem{{small()|e}}
* [[Graafschopper Platt]]: ''Houndeblome''
* [[Grunnegs]]:
** ''hondebloum{{small()|e}}''
** ''peerdenbloum{{small()|e}}''
* [[Sallaans]]:
** ''hondebloeme'' ([[Ommen]])
* [[Stellingwarfs]]: ''peerdebloeme''
* [[Urks]]: ''peardebloem''
* [[Veluws]]:
** ''honde{{small()|n}}bloem{{small()|e}}'', ''honde{{small()|n}}blom{{small()|me}}''
** ''peerde{{small()|n}}bloem{{small()|e}}'', ''peerde{{small()|n}}blom{{small()|me}}''
** ''hondigeblom'' ([[Harderwiek]], [[Hierden]])
** ''hoensbloem'' ([[Niekark]])
** ''hondepolle'' ([[Apeldoorne]])
* '''Opzeuken''': http://www.meertens.nl/pland/woordenboekartikel.php?term=Gewone%20paardenbloem
 
== Citaot ==
:''Maar de Grote Schepper van alle ding'n,''
:''bracht ok ow voort op de darde dag.''
Regel 78:
Evunden in: Harrie Scholtmeijer (2006). ''Woordenboek van de Overijsselse Dialecten. De Wereld-B''. Kampen.
 
== Ofbeeldingen ==
<gallery>
Ofbeelding:Flower Rex 4.jpg
Regel 108:
[[hsb:Mlóč]]
[[hu:Gyermekláncfű]]
[[id:JombangTanaman (tumbuhan)Jombang]]
[[is:Túnfífill]]
[[it:Taraxacum officinale]]