Verskil tüsken versys van "Karel Diederik Schönfeld Wichers"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Mooi um te weetn: Koarel van n Notoaris Wisselbeker
Droadnaegel (Oaverleg | bydragen)
K Dia2 is vort
Regel 20:
Umdet'e van kleains of an Riesns eheurd har, kleunkn aandere variaantn van t Tweants um doarig in de oorn. Hee meandn det aandere soortn Tweants ne "verkörte oetvoering" van t Riesns warn. Doaroawer skrif'e:
 
{{Dia2Dia|"''...Maar bij de bovenbedoelde verkorting gaat het om iets heel anders, namelijk het weglaten van "e"-s die juist wél betekenis hebben in het woord. Het zijn, grammatikaal geordend, de volgende:''
#''De "e" als voorvoegsel van het verleden deelwoord en die dit in veel gevallen onderscheidt van de onbepaalde wijs of van vormen van tegenwoordige of verleden tijd, bv.: egoan - goan; ezeen - zeen;'' [...]
#''De "-e" aan het eind van vrouwelijke naamwoorden, passende bij het lidwoord "de" er vóór, of "ne" ofwel een bijvoeglijk naamwoord. Behalve dat het aardig klinkt, wordt de eindmedeklinker erdoor verduidelijkt, die anders bij vlug of binnensmonds praten moeilijk verstaanbaar kan worden, bv: zonne leeve vrouwe; wolle; henne, komme.''
Regel 32:
Koarel bedachn zin eegne skriefwieze, umdet den vuur t (Riesns) Tweants neet besteun. In zin ''Woordenboek Rijssens Dialect'' gaf-e in t ''Voorwoord'' met elken ofzeunderliken klaank an woerumme at hee dr vuur ekeuzn har um t op dee wieze te doon:
 
{{Dia2Dia|"''Bij de spelling heb ik mij een tweeledig doel gesteld, namelijk de woorden goed weergeven, zoals ze werkelijk uitgesproken worden en een eenvoudig geheel van regels te volgen, met vermijding van tekens, die niet beslist nodig waren. ''(...)<br>
''1. Een in het Rijssens veel voorkomende klank is die van het Engelse "but" of het Duitse "Köpfe" als ze kort, en van het Franse "soeur" of het Engelse "world" als ze lang is. Door dialectschrijvers wordt voor de korte meestal het Duitse teken "ö" gebruikt, Maar verschillende overwegingen hebben mij er toe gebracht dat niet te doen.<br>
''Deze klank is namelijk geen variatie van de "o", maar van de "u"; tussen haar en "u" van bv. "put" bestaat een soortgelijke betrekking als tussen de "o" van "los" en die van "dof". Daarom gaf ik de voorkeur aan het teken: "ù". De lange klank kan dan volgens de algemene regel (achtervoeging van een "e") weergegeven worden door "ùe", terwijl men bij het Duitse teken dan zou moeten komen tot "öe", dat onduidelijk is en aan de "oe" of aan "ooee" doet denken. Ook is bij het schrijven [en] het zetten van een ' eenvoudiger dan van ".''<br>
Regel 39:
Koarel skreef dus bv. ''wöarde'' as ''wùere''. Um leazers te loatn wenn an zinnen stiel, skreef hee achterin n kort verhaal volledig in dee spelling.
 
{{Dia2Dia|Paragraaf 1:<br>''Teegn de tied dat uern keal dr zoowat wier kon wean oet t venne, lear Gediene zik in n blootn hemdrok, n boontn dook umme en t kaapjen op, ouwr de oondrduure. Dat zo'j ook vuur de wille doon op zonnen moojn zomroawnd; dan is dr leawndigaejd genog achtr de groote eekne bueme langs de Hoar. Ze keek de kaante van n Lechnboarg op, mer nog ginnen keal. wal kùm doar Mans met peard en huejwaage tusken de bueme duur en hùel skuuns op t hoes an dat an dezelde kaante lear as t ùere.'' (...)}}
 
[[Ofbeelding:De Weawer.jpg|thumb|right|200px|''De Weawr''. Vuurbeeld van waandversierige met Koarel zinne skriefwieze.]]