Verskil tüsken versys van "Löss"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
EmausBot (Oaverleg | bydragen)
K r2.6.4) (bot derbie: kk:Сары топырақ
NaegelBot (Oaverleg | bydragen)
K Bot: autematisch tekse vervungen (-ea +ae)
Regel 2:
'''Löss''' is ne [[Eolies proces|eoliese ofzetting]] van [[silt]]. Silt is de [[boademtextuur|textuurfraksie]] met ne körrelgreutte dee tussen dee van [[zaand]] en [[lutum]] in ligt. Van samenstelling hef löss veurnoamelek [[siliciclastica]] ([[kwarts]] en andere [[silicoat]]en), moar et kan ok n klein betjen [[kleimineroal]] hebben. Mangs is dat betjen groter ewodden vanof de tied van sedimentasie as gevolg van [[chemiese verwering]].
 
In et dagelekse sproakgebruuk wödt de benaming ''löss'' of ''[[Limburgsen klei]]'' mangsmoal ebruukt veur groanden dee bieveurbeeld veurkomt in [[Limburg (Nederlaand)|Nederlaands Limburg]], [[Belgisch-Limburg]], langs den [[Veluwezoom]] bi-j [[Rheden]] en op et vlak bi-j [[Groesbeek|Groosbekke]] zuudoostelek van [[NimweageNimwaege]]. Den Nederlaandsen löss hef ne kenmarkende gealrodegaelrode kleure.
 
Uutgestrekte löss-gebeden bunt ok in Noord-China, langs den [[Gelen Riveer]], en in et Russiese steppengebeed, woar zich in den löss-boadem de an orgoaniese bestanddelen gans rieke [[Chernozem|chernozems]] (zwarte eerde) hebt untwekkeld.
Regel 10:
Den löss in Noord-West Europa kump uut et letste deel van et [[Weichselien|Weichsel-glacioal]]. In et [[Weichselien]] stoand de [[Noordzee]] dreuge. Et [[sediment]] op den zeeboadem vörmden de bronne van de lössofzettingen. Et lechte materioal wodden deur den [[Wiend|wind]] an-evoerd en hef zich ofgezet in ne brede liene van Belgies-Limburg deur [[Duutslaand]] tot deep in [[Polen]], [[Roemenië]] en [[Oostenriek]].
 
Lössboadems bunt gans geskikt veur [[laandbouw]]. Den eersten laandbouw in [[Nederlaand]] vond dan ok plaatse op den löss in [[Zuud-Limburg (Nederlaand)|Zuud-Limburg]]. Dee boern kwamen uut [[Centroal-Europa]], dat vergeliekboare boadems kent. In lössboadems hef zich mangs nen kleirieken inspeulings[[boademhorizont]] untwekkeld onder nen klei-armeren boavengroand. Unbegreujde lössboadems bunt stark [[erosie]]geveuleg. Op de meeste hellingen in Zuud-Limburg is den eursprönkeleken boavengroand op de akkers vort egoan. Mangsmoal bunt zowal den eursprönkeleken A-horizont en den E-horizont vort egoan, woardeur den kleirieken B-horizont an de oppervlakte ligt. Et erodeerde boademmaterioal dat zich in dallen en op leagerlaeger eleagenelaegen plaatsen verzamelt wöd [[colluvium]] eneumd.
 
[[Kalk]] uut et modermaterioal löss lost in reagenraegen deels op en slöt deper in et profeel too wier nearnaer. Zo wodt dee löss-dele in vertikale richting an mekare epläkt. Hierdeur künt dee in löss evörmden dalen en [[holle wegge|holle weagenwaegen]] mangs steile wanden hebben.
 
== Uutgoande verwiezing ==