|
[[Ofbeelding:Seelloag.jpg|thumb|200px|Lokaosie van et SaterlaandSeelterlaand]]
[[Ofbeelding:Johanniterkapelle Bokelesch135.jpg|thumb|200px|Johanniterkapel in Bokelesch (Sf.: Boukeläsk)]]
[[Ofbeelding:Scharrel Windmühle.JPG|thumb|200px|De meulen van Scharrel (Sf.: Skäddel)]]
[[Ofbeelding:Bahnhofscharrel.jpg|thumb|200px|Et olde treinstesjon in Scharrel (Sf.: Skäddel), tegensworig et Kultuurhuus veur et SaterfriesSeelterfries.]]
Et '''Seelterlaand''' ([[Seelterfries]]: ''Seelterlound'') is een gemiente in et [[Landkreis Cloppenburg]] in de dielstaot [[Nedersaksen]]. D'r wonen 13,325 meensken (2009) en de gemiente het een oppervlak van 123,62 km2. In et Seelterlaand praoten de meensken et [[Seelterfries]], de kleinste erkende tael van [[Duutslaand]] en [[Europa]].
== Geografie ==
Et SaterlaandSeelterlaand ligt in et zuden van de kulturele regio Oost-Frieslaand, in et noordwesten van Nedersaksen. De rivier Leda vormt de noordgrens van et SaterlaandSeelterlaand, in et zuden vormt et Küstenkanal de grens. In et westen grenst de gemiente SaterlaandSeelterlaand an de gemiente Ostrhauderfehn. De veendörpen in et oosten van Ostrhauderfehn liggen in et veengebied, dat vruger as ien groot moeras de westgrens van et SaterlaandSeelterlaand vormde. Et Elisabethfehnkanal vormt de geografische oostgrens. Deur et SaterlaandSeelterlaand streumt de Sagter Ems (SaterfriesSeelterfries: Seelter Äi).
=== Dörpen ===
|}
Bi'j de vier dörpen van et SaterlaandSeelterlaand heuren talrieke buurschoppen.
== Geschiedenis ==
Tussen 1100 en 1400 kwammen de Friezen uut Oost-Frieslaand in et SaterlaandSeelterlaand. Ze brochten heur tael mit, die tot vandaege spreuken wodt. In de middeliewen hadden de SaterfriezenSeelterfriezen, zoas ok de bevolking van de Stellingwarven, heur eigen laandrecht. Neffens de SaterfriezenSeelterfriezen weren disse rechten ofkomstig van [[Karel de Grote]]. In et wapen van et SaterlaandSeelterlaand staot Karel de Grote ok ofbeeld. Dat waopen gaot weeromme naor et olde zegel van et SaterlaandSeelterlaand omstreeks 1400.
Et SaterlaandeSeelterlaand heurde was tot 1803 onderdiel van et Bisdom Münster. Daornao wodde et SaterlaandSeelterlaand onderdiel van et Groothertogdom Oldenburg. In 1934 ontston de gemiente SaterlaandSeelterlaand, die bi'j een bestuurlike herindieling zien huidige vorm kreeg.
== Bevolking ==
In Duutslaand bin d'r vier autochtone etnische minderheden, dat bin de Denen, de Friezen, de Sorben, en de Sinti en Roma. De SaterfriezenSeelterfriezen bin een onderdiel van de Friese minderhied. De Friese minderhied woont in Nedersaksen en Sleeswiek-Holstein. De SaterfriezenSeelterfriezen wodden wel iendield bi'j de Oost-Friezen, mar de eigen bevolking identifiseert him as SaterfriesSeelterfries as onderdiel van et Friese volk en niet as Oost-Fries.
Bevolkingsontwikkeling:
=== Tael ===
Et [[Saterfreesk|SaterfriesSeelterfries]] kon him deur zien isoleerde posisie ontwikkelen. Et SaterfriesSeelterfries valt binnen de Friese taelgroep. Et SaterfriesSeelterfries is et ienige overbliefsel van et [[Oosterlauwers-Fries]], dat in et [[Grunnen (provìnzie)|Grunningerlaand]] en [[Oost-Frieslaand]] uutsturven is. De tael wodt spreuken deur ongeveer 1.500 tot 2.500 meensken.<ref>[http://books.google.com/books?id=0nx-GUm-0OIC&printsec=frontcover&dq=handbuch+des+friesische&hl=de&ei=nRJgTJSGC8-LOLaSmK8P&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=handbuch%20des%20friesische&f=false ''Handbuch des Friesischen'', pagina 410]</ref> Deur import nao de Twiede Wereldoorlog veraanderde de bevolkingssaemenstelling. Daordeur kwammen d'r meer meensken in et SaterlaandSeelterlaand mit et Hoogduuts as memmetael. In et SaterlaandSeelterlaand wodt deur een klein diel van de bevolking Platduuts spreuken.
=== Geleuf ===
Et SaterlaandeSeelterlaande heurde was tot 1803 onderdiel van et Bisdom Münster. Daordeur is et overwegend roomskatteliek. De SaterfriezenSeelterfriezen bin ien van de weinige Friezen, die grotendiels roomskatteliek bin. De SaterfriezenSeelterfriezen wodden tiedens de Reformaosie luthers, mar nao de Vrede van Westfaolen wodden ze deur de kontrareformaosie weer roomskatteliek. Oost-Frieslaand bleef nao de Reformaosie protestaant.
== Referensies ==
| 