Verskil tüsken versys van "Stadsgrunnegs"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Grönneger 1 (Oaverleg | bydragen)
Gain probleem Ni'jluuseger!
Regel 49:
|}
 
t '''Stadsgrunnegs''' (ook ''Stadsgrunnegers'' of ''Stadjeders'' nuimdnaimd) is t Grunnegse dialekt dat ienin de [[Grunnen (stad)|''Stad'']] en de omliggende ploatsen proat wordt. [[Hoaren]], Engelbert en HoogkèrkHoogkèrke binnen veurbeelden van ploatsen dij onder invloud van Stad dit dialekt overnomen hebben. t Beheurt tot de Noordwest-Leegsaksische dialekten woar of ook de andere [[Grunnegs]]e dialekten en t [[Oostfreisk Nederduutsk|Oostfrais]] tou beheurenheuren.
 
==KinmarkenKenmarken==
t Stadsgrunnegs was oorspronkelk de toal dij de boasis vörmd har veur de aandere Grunnegse dialekten. Bai de veraining van Stad en Lande nam dit dialekt laanksoam t [[Frais]] oet de [[Ommelanden]] over. In dij tied het t Stadjers woarschienlek veul leken op t hedendoagse [[Westerkertaaiers]]. Ook doar zigt man verschillende kenmarken dij tegenswoordeg nog aal in t Stadjeders veurkommen, mòr nait in de andere Grunnegse dialekten. Woarschienlek bestonden toun ook de klanken ai en ou veur de zudelke ie/ee en uu nog nait. Dizze binnen loater vanoet de Ommelanden en Westfoalen in t Stadjers terechte kommen. t Stadsgrunnegs is staark verwant aan t [[Noordvelds]] (Noord-[[Drìnts]]) dat ook wel tot t Grunnegs rekend wordt. Ook het t Stadjers n grote invloud had op t ontstoan van t Veenkelonioals. Deurdat t törf oet de Veenkelonies apmoal noar of via Stad ging, wer t Veenkelonioals inspoten mit Stadjerse toalkenmarken, zo as de -e achter veul vraauwliekse woorden zo as "stoule", "deure", "toene", enz.
t Stadsgrunnegs liekt nog t maist op t orginele Grunnegs dat tot de loate [[middelaiwen]] (±1350) allend ien de Stad proat wuir. Bie de verainen van Stad en Lande (provìnzie) nam t Grunnegs laanksoam t [[Frais]] oet de [[Ommelanden]] grotendails over. In de provìnzie worden nog n aantel Fraise woorden of oetdrukkens bruukt. Dizze binnen tegenswoordeg ook aanwezeg ien t Stadsgrunnegs, moar ien mindere moat. Veur veul Fraise lainwoorden het t Stadjeders weer n aaigens woord dij verwaant is aan dij ien t [[Noordvelds]].
 
Der binnen twij kenmaarkenkenmarken woaraanwoar t Stadjeders deur aanderander Grönnegers aaltiedaltied vot aanan herkend wordt. De eerste is de ai-klank, woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers) ie hebben. Woorden as ''wie'', ''kwiet'' en ''bie'' worden op zien Stadjeders ''wai'', ''kwait'' en ''bai''. t Twijde kenmaark dij t Stadjeders typeert is de ai-klank woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers), ui hebben. Worden as ''gruin'', ''ruip'' en ''zuiken'' worden op zien Stadjeders ''grain'', ''raip'' en ''zaiken''. Dit komt òf en tou ook nog wel veur bie olle mìnzen in t Oldambt. n Ander, minder overdudelk kenmark is dat de Stadjeders meer veurin de mond proat wordt as de andere Grunnegse dialekten. Zo klinkt de 'ai' meer as n langoetsproken 'ij' en bestoan der hoast gain lange aa's. Ook wordt de oa minder daip oetsproken as in de Ommelanden. De Stadjerse oa klinkt meer as de Drèntse ao.
t Stadsgrunnegs is staark verwant aan t [[Noordvelds]] (Noord-[[Drìnts]]) dat ook wel tot t Grunnegs rekend wordt.
 
Der binnen twij kenmaarken woaraan t Stadjeders deur aander Grönnegers aaltied vot aan herkend wordt. De eerste is de ai-klank, woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers) ie hebben. Woorden as ''wie'', ''kwiet'' en ''bie'' worden op zien Stadjeders ''wai'', ''kwait'' en ''bai''. t Twijde kenmaark dij t Stadjeders typeert is de ai-klank woar de aander Grunnegse dialekten (nait t Westerkertaaiers), ui hebben. Worden as ''gruin'', ''ruip'' en ''zuiken'' worden op zien Stadjeders ''grain'', ''raip'' en ''zaiken''. Dit komt òf en tou ook nog wel veur bie olle mìnzen in t Oldambt.
 
==t Stadsgrunnegs vandoag==