Verskil tüsken versys van "Arianisme"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nieje pagina: ''t '''Arianisme''' waar, naast 't Katholicisme, 'n inloedrieke stroming in 't vrogge christendom. De name is of-eleid van Arius (256?-336), de veurman van de deenkrichting. De st...' |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 10:
In oons tied wödt narns melding emaakt van een herleving van de ‘ketterse’ stroming. Toch bint d'r signaolen dat stieds meer (ex-) christenen de goddelijke oorspröng van Jezus betwiefelt. Dat betiekent nie dat zi'j van 'm ofschied nemt as hun geestelijk leider en inspirator. Hi'j blef hun grote veurbeeld: ok as meense met meenselijke folten, ok as vermiend huwelijkspartner van Maria Magdalena, ok as va van hun vermiende kind en zulfs as brön van vulle intermeenselijke haat, nijd en moordparti'jen.
== De Germaonse keuninkrieken ==
Tiedens de bluj van 't arianisme in 't Romiense Riek in de 4e eeuwe waar de ariaanse Visigotische Wulfila zien zendingswark onder de Goten begun. Hi'j zörgen veur 'n Biebelvertaling in 't Gotisch. De Gotische leider Fritigern wed bekeerd durende de regering van de ariaanse keizer Flavius Iulius Valens. Gevolg hiervan waar dat de mieste Germaonse stammen, die tiedens de grote volksverhuuzing 't Romiense Riek binnenveulen, ariaans waren.
Dit gold veur de Visigoten, de Ostrogoten, de Vandalen, de Bourgondiërs en de Lombarden.
Allene de [[Franken (volk)|Fraanken]] bleven heidens tötdat 't westelijk Romiense Riek — woor zi'j ''foederati'' van waren — verdwienen waar. Doornao brach Clovis, keuning der Fraanken, zien volk tot 't katholieke geleuf, woordeur hi'j better ansluuting kreeg bi'j zien onderdanen van Romiens ofköms.
In ariaanse keuninkrieken bleef de kloof tussen de Germaonse aodel en de grote meerderheid van Romaanse en katholieke bevolking groot. D'r wed bi'jveurbeeld in 't Germaons epreekt in de ariaanse karke. Veur de Germaonse heersers waar 't arianisme ok 'n middel um as klene minderheid nie op-eslorpt te wödden deur de autochtone meerderheid.
In 't Vandalenriek in Noord-Afrika leidde de tegenstelling töt geweld en vervolging van de katholieken (althans völgs Gregorius van Tours, 'n katholieke bron).
De ariaanse rieken gungen doornao 'n veur 'n teloor.
De Vandalen en Ostrogoten wedden deur Justinianus vernietigd en de Bourgondiërs deur de Fraanken. De Sueben gungen uut eggen beweging over töt 't katholicisme, um meer steun tegen hun machtige ariaanse Visigotische buren te verwarven. Dat verhinderde nie dat ze deur hen vernietigd wedden.
Allene de Visigoten in Spanje bleven vasthollen an 't arianisme tötdat keuning Reccared zich in 589 bekeerde töt 't katholicisme. Hi'j wol doormet veural zien keuninkriek better ansluuting bi'j de buurlaanden gèven en de binnenlaandse tegenstellingen uut de weg ruumen.
Toen hiermet de leste machtige bescharmer van 't arianisme waar weg-evallen en over-eblèven arianen al snel wedden vervolgd, verdwen 't arianisme binnen körte tied. Ma ok de Gotische taal, die in de ariaanse eredienst wed bruukt, verdween toen snel.
| |||