Verskil tüsken versys van "Evolutietheorie"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Nickg19 (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
De '''evolutietheorie''' is volgens de mieste wetenschappers ''de'' theorie veur 't ontstaone van alle soorten, 'species', op eerde.
 
Dizze theorie beschref hoe as 't proces giet waorbi'j arfelijke egenschappen binnen 'n populatie, van organismen, in de loope der tied en naor völle generaties veraanderd as gevolg van genetische variaotiesvariaties, veurtplaanting en natuurlijke selectie.
 
==Veur de theorie==
Regel 22:
==De drie basisprincipes==
 
* Variatie
* Variaotie
* Selectie
* arfelijkheid
 
 
In 1859 publiceerden Charles Darwin zien belangriekste wark ''On the origin of species''. De evolutietheorie die hierin beschreven stiet was revolutionair, umdet e beweerden det iedere soort is ontstaone uut 'n veurolder. Dit betiekent det soorten in de loope der tied kunt veraanderen. Daornaos stelden Darwin det 't veurtplaantingssucces van 'n individu ofhangt van zien egenschappen en det allene de egenschappen die 't best in de umgeving past terechte kump in de volgende generatie. Daordeur past soorten zich stieds varder an. De evolutietheorie leunt op drie basisprincipes; namelijk variaotievariatie, selectie en arfelijkheid.
 
===VariaotieVariatie===
Twi'j individuen van dezölfde soortesoort kunt stark op mekare lieken, maar bint nooit psies 'tzölfde. In de natuur kump klenne verschillen (Darwin nuumde ze variaotiesvariaties) binnen 'n soort heel völle veur. Deenk maar iens an de egenschappen lengte en oogkleur bi'j meensen. Volgens Darwin bint variaotiesvariaties neudzakelijk veur 't optreden van evolutie. De-s ok makkelijk te begriepen: as alle individuen van 'n soort identiek zollen wezen, is d'r gien ruumte veur veraandering.
 
===Selectie===
VariaotiesVariaties geeft anleiding töt selectie. Ofhaankelijk van de umgeving waorin 'n soort leeft, bint sömmige egenschappen namelijk gunstig en aandere egenschappen naodelig. Een individu det veurnamelijk gunstige egenschappen bezit, hef 'n grotere kaanse umme veul naokommelingen te produceren dan 'n individu met veul naodelige egenschappen. Darwin nuumden dit idee ‘'t veurtbestaon van de best passende’ (survival of the fittest). Daankzi'j dizze natuurlijke selectie kump d'r stieds meer individuen met de egenschappen die veur die umgeving veurdelig bint.
 
Naost natuurlijke selectie hebt dieren ok te maken met seksuele selectie. 't Uuterlijk van 'n mannechie zeg bi'j veul soorten iets over zien kwaliteiten. Op basis hiervan bepaolt 'n vrouwchie dan ok met wölk mannechie zi'j naokomelingen wil kriegen. Natuurlijke selectie en seksuele selectie kunt met mekare in conflict kom. Zo bint mannechies die met 'n opvallend uuterlijk de andacht van vrouwchies wilt trekken daordeur wel extra goed zichtbaar veur vijaanden.
 
===Arfelijkheid===
Darwin wös nog nie hoe, maar hi'j begreep wel det plaanten en dieren egenschappen an mekare konden deurgeven. Daankzi'j de kruusingsexperimenten van Gregor Mendel, zeuven jaor later, en de opheldering van de chemische structuur van DNA in 1953 zagen wetenschappers an 't begun van de twintigste eeuwe in det selectie een genetische basis mus hebben. Veraanderingen (mutaties) in de genen van 'n individu zörg d'rveur det d'r variaotiesvariaties binnen 'n soort ontstiet.
 
{{Dialekt|sdz}}