|
[[Ofbeelding:Nag Hammadi Codex II.jpg|thumb|Stuk van t evangelie]]
't '''Evangelie van Thomas''', '''Evangelie völgens Thomas''' of simpelweg '''Thomas Evangelie''' bint de namen van 'n oale papyrus wulkwölk stamt uut 't vrogge christendom, 't wödwörd eplaatst in de [[gnostiek]]. De gnostiek is iene, naos 't katholicisme, van de invloedriekse stromingstreuming uut 't vrogge christendom ewest, wulkwölk later verketterd, vervolgd en uut-evaagd wedwerd deur de orthodoxie van die'n tied. D'r bint nog vullevölle meer boekies evunnen die uut 't de beguntiedbegöntied van 't christendom stamt, mamar dizze hef extra andacht ekregen vanwege zien vrogge datering en vergeliekingenvergeliekings met de Biebelse over-eleverde evangelies. 't Hef zölfs de titel ekregen van 't 'viefde evangelie', ok al is de'n karke 't daor nie met iens. Ok gef 't, net as de aandre gnostische geschriften, 'n better beeld van hoe 't allemaole an toe gunggöng in de eerste eeuwen van oons jaortelling.
== De vonds ==
't [[Evangelie]] wedwerd evunnen deur twietwee boeren in [[Nag Hammadi]], wat lig in [[Egypte (laand)|Egipte]], in 'n kruuke. In die kruuke vunnen zi'j naos vullevölle aandre KoptischeKoptischen geschriften ok 'n vri'jwel prachtig haandschrift van 'n, töt toendoe toe, onbekend [[Evangelie]]. De tekse bestiet uut 'n on-ordende reeks lösse uutspraken van [[Jezus Christus|Jezus (de) Kristus]]. In dit evangelie zölf wedwerd iene [[Didymus Judas Thomas]] enuumd as de schriever, die wi'j ok wel kent as iene van de discipelen van Jezus, uut de oons bekende [[Biebel]]. Allene wirpwörp dit evangelie 'n totoaltotaal aander licht op Jezus dasas wat de Biebel dut. 't Belang van dizze [[papyrus]] wödwörd inmiddels al deur vullevölle luu erkend, en men sprek dan ok van 't ' viefde evangelie ', Of zölfs van ' de verleuren evangelie '.
== Datering ==
De tekse dat daor evunnen is dateert zi'j uut de vierde eeuwe, en is met al de waorschienlikheidwaorschienlijkheid een'n vevoalsingvevalsing van 'n [[Grieks|Grieks]] geschrift. Dizze tekse zol zien oorsprongorsprong hebben van 'n ooldreolder [[Aramees|Aramese]] teksetekste (d'r bint anwiezingenanwiezings veur die hier op zollen duuden). D'r bint vandage de dag nog aaltiedaltied discussies over wenneer zien geboorteonstaone mussen wezen. D'r bint wel starke argumenten detdat hi'je is geborenontstaone rond 'n heel vrog tiedstip, zölfs nog jonger as de Biebelse evangelies, zo rond de jaoren vieftig noa Christus. Hieronder vind ie driejedrie van zukkezölke argumenten:
* De vörme; umdetumdat d'r 'n bulte uutsproaken in stiet maakt 't aorig primitief, in ieder geval 'n stukkiestukken primitiever as de viere levensbeschrievings dawa-w vind in de Biebelse evangelies.
* Wi'j zult nargens in Thomas 'n uut -ewarkte theologie vinnen, wa-w dus wel vind in de Biebel, en nargens zult wi'j ok gien verwiezing vinnen noa de eendtiedendtied.
* De verhalen wa-w leest in de Biebel kump wi'j ok tegen in Thomas, mar dan in 'n primitivereprimitievere vörme.
En dan veural vanuut de tradisjonele christelikkechristelijken hoekhoeke, de karke, bestiet d'r vullevölle tegenwark, zi'j wilt Thomas nie annemannemmen as 'n autentiek en vrogge bronne over Jezus. Want 't Thomas Evangelie kek heul aandersaaners naor Jezus, dan wat de karken dut.
== De schriever ==
In 't manuscript wödtwördt Didymus Judas Thomas naor veuren escheuven as schriever. Now was 't in 't vrogge Christendom gwoonte umme dierbare geschriften toe te schrieven an apostelen van Jezus umme zo 't eschrevene meer gezag te geven (Pseudepigrafen). 't Is dus mar zeer de vraoge of Thomas inderdaod de schriever is. Wi'j kent dezölfde sitwatiesituatie bi'j de canonieken evangelies.
== Inhold ==
| 