Verskil tüsken versys van "Karl Marx"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K Bot: mallen vortdoon: Link GA, Link FA |
K Verwysing nå döärverwyssyde repareerd (Brussel nå Brussel (stad)), met behulp van pop-ups |
||
Regel 3:
Hi'j wörn geboren in [[Trier]] ([[Duutslaand]]) op [[5 meej]] [[1818]] as zeune van 'n rechtsgeleerden, zien moe was 'n [[Nederlaand|Nederlaanse]]. Op zeuventienjaorige leeftied göngn Karl an de [[Universiteit van Bonn]] rechten studeren, maa deur gebrek an belangstellig stopten he met zien opleiding nao ien jaor, en göngn in [[Berlijn]] filesofie studeren. Daornaos verdiêpten Karl Marx zich in [[geschiedenisse]] en [[ekenomie]]. An de [[universiteit van Jena]] promeveerden he töt doktor in de filesofie. Pogings um an 'n universiteit benuumd te wörn mislukten, umdat de Duutse reactionaire universiteiten hum te liberaal vunnen.
In 1842 wörn Marx redakteur van de [[Rheinische Zeitung]] en heuld zich stieds meer gaanks met ekenomiese vraongn, maa weengns zien radikale opvattings wörn dit blad in 1443 verbeuden. In 1844 vestigden Marx zich in [[Parijs]], waor he redakteur wörn van 'n Deutsch Französische Jahrbücher, waorin felle kretiek wörn eleaverd op de bestaonde maaschaplike orde. Deur 'n artikel in dit blad leerden he de zakenmaan [[Friedrich Engels]] uut [[Manchester]] kennen, waormet he zeer bevriend wörn. In 1845 wörn Marx edwungn Parijs te verlaoten en vestigden Marx zich in [[Brussel (stad)|Brussel]] saam mt Friedrich Engels en zi'j sleuten zich an bi'j de [[Sosialisme|sosjiaalisctiese beweging]]. Saam schreven zi'j 't [[Kommunisties Manifest|Communistisch Manifest]]. In 1848 vertrukken Marx en Engels naor Duutslaand um aktief deel te nemmen an de revolutie.
Dit mislukten en Marx wörn opni'j verbannen. Hi'j vestigden zich noe in [[Londen]], waor he de res van zien leven verbleven. In [[1867]] verschennen de eerste druk van [[Das Kapital]], 't beruumsten boek dat de grondslag vörmden veur 't [[Marxisme]]. Volngns de theorie van Marx verorzaakt de invoering van machines 'n verleeging van de kösten van 't levensonderhoald en dus van de lonen. Zo as [[Quesnay]] annamen dat de grond de ienige factor is die meerweerde opleavert, zo nemp Marx an dat dit uutslutend met arbeid 't geval is. Volngns Karl Marx zult de "krachten" in de bestaonde [[Kapitalisme|kapitalistische]] maaschappi'je disse umvörmen töt de kollektivistiese maaschappi'je. Marx onderschedt (veurspelt) daorin de volngnde vief krachten of stadia:
| |||