Verskil tüsken versys van "Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
reparasie |
links gefixt |
||
Regel 4:
Opmarkelek in den kleinen Republeek - dee nooit meer dan 2,5 miljoon inwonners bevatten - was et unmundige sloagen van den Nederlaandsen handel oaver den gehelen weald ([[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] en [[WIC]]), den groten kriegs oaverwiningen teggenoaver woarschienlek veul starkeren machten zoas [[Spanje]] en [[Engelaand]] en den veroavering van [[Nederlaands-Indië|Indië]] (Indonesie), den unmundigen vlote (mit 2 doezend skeepn groter dan dee van Engelaand en Frankriek bi-j mekaar), en den nooit oavertroffen bleuj van skilderkunste ([[Rembrandt van Rijn|Rembrandt]] en veule aanderen) en wettenschappen ([[Hugo de Groot]] enzowieters) soamen goand mit groten geesteleken vri-jheid.
Noa den ofsluuting van den Schelde in [[1585]], vestigden veul stedelingen uut den Zuudeleken Nederlaanden zich veurnoamelek in [[Amsterdam]], [[Middelburg (gemeente)]], [[Leiden]] en [[Haarlem]]. In [[Amsterdam]] en [[Middelburg (gemeente)]] sprak nen darden van den bevölking in dee tied mit nen Antwarpsen tongvalle. In Leiden en Haarlem wöd, in verbaand mit den loakenindustrie, ok veul West-Vloams esprokken. Noast den groten instreum van Zuud-Nederlaanders was doar sproake van nen ungeheurden verhuuzing, uut u.a. Westfoalen, woardeur in et beginne van den 17den eeuwe, één darde van den bewonners uut den Zuudeleken Nederlaanden kwam of van buutenlaandsen ofkumst was. In wat steedn zoas [[Leiden]] was dat op nen bepoalden tied zelfs ruum de helfte van alle inwonners. Den groten bleuj van den Noordeleken Nederlaanden was begonnen.
Tussen [[1525]] en [[1675]] steg den stedeleken bevölking van den Noordeleken Nederlaanden van 300.000 tot 815.000. Den grootsten steedn (boaven 25.000 inwonners) waren in [[1675]]: [[Amsterdam]] (ruum 200.000), [[Leiden]] (rundumme 65.000), [[Rotterdam]] (rundumme 45.000), [[Haarlem]] (rundumme 37.000), [[Middelburg (gemeente)]] (ruum 27.000) en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] (ruum 25.000).
Tussen [[1514]] en [[1680]] greujden den bevölking van et gewest [[Hollaand]] van rundumme 275.000 noar 883.000 leu, woarvan de meesten in den 19 steedn. In den eeuwe doarop nam den bevölking doarnoa langzoam of tot rundumme 783.000 (rundumme et joar [[1750]] ehoald, doarnoa vaste tot et ende van den 18den eeuwe). In den tied tot [[1800]] was doar ok sproake van nen starfte-oaverschot van rundumme 800.000 leu en verhuusden boavendien 250.000 leu noar et buutenlaand. Bereakend is dat orundumme 1,4 miljoon leu in dee tied noar den steedn bunt etrokken, woarvan 1,2 miljoon deur [[verhuuzing]].<ref>''Immigranten in Hollaand 1600-1800. Nen kwantitatieve benadering.'', Centrum veur den Geskiednis van Migranten, Amsterdam 2002</ref>
| |||