Onlaand

laand onbruukber veur laandbouw
(döärstüürd vanaf "Unland")

Onlaand is weust laand (niet in cultuur ebracht laand) det haoste onbruukber is of placht te wezen veur laandbouw. 't Begrip wördt ok wal gebruukt as synoniem veur weust laand.

't Zaand (Wekeromse Zaand), weust laand op de Veluwe

Onlaand lig vake een ende of van bewoond gebied. Der bint nogal ies hoge (grond)waterstaanden. Umdet zok laand nauwelijks of niet deur mèensen gebruukt wördt of wördden, kriegt bepaolde netuurlijke percessen meer de ruumte. Onlaand zet der daorumme vake 'netuurlijker' uut en hef meer variatie an plaanten en dieren as de cultuurgebieden in de buurte. Mangs is der spraoke van een zaandverstoeving: een open plekke in de heide of dunen waor niks wil gruien en waor 't zaand deur wiend en règen versteuven wördt.

Onlaand kan wieder beduden:

Citaot

bewark
Rolof bedachte die grote mogendheid des bisschops, brak zien bezet van Groningen ende zatte zien tenten bie dat dorp to Covorden ende bedachte, dat daar een breed onland ende ene zudde lag, daar men niet lichte mochte overkomen.
[...]
Alse de bisskop alzo voort toog mitten heer op of over die riet, want [umdet] zie mit wapen verladen weren, zo verzonken zie altemaal in die modderie des onlandes, oende alzo kwam op zie Rolof van Covorde mit zienen vrenden ende mitten Drenten manne ende wieve, ende verslogen den bisskop mit zienen volke, die jammerlijken versmoord ende gedood worden, ende sommige anderen zien [bint] versmacht van groten dorst ende alzo dood gebleven.
Uut een beschrieving van de Slag bij Aone (1227) in 't 15de-ieuwse Een cronike van den greven van Benthem
  Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.