Mommeriete

De Mommeriete was een drassig gebied in 't Oaversticht (tègenwoordig in de gemiente Hardenbarg in Oaveriessel, denkelijk in de buurtschop Holthone). De Quedam narracio de Groninghe de Trentis de Covordia et diversis aliis sub episcopis Traiectensibus (1232) beschrif 't as 'een moerassige, waterrieke vlakte van roem een haalve mijl bried, zunder bomen of bossies'.

Op 28 juli 1227 wördden daor in de Slag bi'j Aone de bisschop van Utrecht, Otto II van Lippe, mit een paar honderd ridders of-eslacht deur een Drèents leger onder Roelfe II van Coevern. 't Bisschoppelijke leger was mit zien zwaore waopenrusting en peerden in 't moeras elokt en kwaamp daor vaste te zitten, waordeur 't een gemakkelijke prooi was veur de Drenten.

Ligging

De precieze ligging van 't vroggere moeras bint ze niet zeker van. Een brief uut 1842 van de toenmaolige börgemeister van Grambargen nuumt de Mommeriete as een gebied in Holthone, een paar kilometer ten noordoosten van Aone. Bi'j Aone sleug Otto van Lippe volgens de 15e-ieuwse Cronike van den greven van Benthem zien tenten op:

Ende na desen is vergadert een schoen heer [leger] by Anen, daer die bisschop Otto van Utrecht sine tenten sette.

Aone lag dichte bi'j de revier de Vechte, waoraover 't bisschoppelijke leger beveurraod kun wörden. De Narracio uut 1232 hef 't oaver 'die vervluukte en noodlottige plaatse Aone'.

Roelfe zette zien tenten op bi'j Coevern:

Rolof bedachte die grote mogentheit des bisschops, brack sijn beset van Groningen ende satte sijn tenten bi dat dorp to Covorden ende bedachte dat daer een breet onlant ende ene zudde lach, daer men niet lichte mochte overcomen.

De aandere dag trök de bisschop mit zien leger op en wördden 't moeras in elokt.

Name

Een schattingsregister uut 1400 nuumt 'Oedbert des Mommezoen', Oedbert, zeune van Momme. 't Kan dus wezen det 't moeras naor iene mit dizze name enuumd is.

In de Nedersaksische schrieveri'je

As de zunne begunde te schienen
op de mörgen van de dag,
in de sponzige Mommeriete
daor leverde Drenthe slag.

Bi'j Aone staot de soldaoten,
de Bisschop zien leger is gróót:
wi'j hebt de haerdstee verlaoten,
want oenze volk is in nood.

[...]

Uut Roel Reijntjes zien Ballade van de Slag bi'j Ane

Roet bestiet 25 jaor. Hij verschient vörreljaors. Dat betiekent dat der 4 × 25 = 100 nummers van Roet verschenen bint. Zuj dèenken. Mar geliek in 't begun al gung 't niet goed. De teller bleef 't eerste jaor op drei staon. En ok later gung der wel ies wat mis. Uuteindelijk bint der umtrent 96 nummers verschenen. Ien hiele jaorgang hen de Mommeriete.

Uut Martin Koster (2004), Strèupers van de taol: 25 jaor Roet, Zuudwolde: Het Drentse Boek

Bronnen

• Friedel Helga Roolfs, Heike Riedel-Bierschwale en Volker Honemann (red.) (2010), Een cronike van den greven van Benthem: Edition und Übersetzung einer Spätmittelalterlichen Chronik über die Grafen von Bentheim, Builefeld: Verlag für Regionalgeschichte
• Het interview: Vereniging Herdenking Slag bij Ane, uut De Groene Gramsberger, nr. 4, jg. 7, april 2008
• Slagveld ligt in Holthone, uut de Stentor, 11 meie 2006
• Slatman wil blijvende herinnering in landschap, uut de Stentor, 11 meie 2006

Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek.