Dreuge worst

Nen dreugn of hartn worst (sprek oet: hatn wos) is nen soort worst van voarknsvleais den at wörd op ehungn um te dreugn. Dreugn worst wörd völle in t Neersassiese gebeed egetn.

Dreuge wörste wordt völle in t noordn en t oostn emaakt (Grönningn, Freeslaand, Dreante en Tweante). Vuural in t noordn is de vochtigheaid van de locht good um wörste an te dreugn. In bepoalde Afrikaanse laandn is n dreugn worst ook geweeld. Dit keump duurdet de kolonistn van vroger vake dit soort wörste metnömn op de lange zeereaizn, umdet ze lenger good bliewt.

n Smaak kan verskiln per worst, wat ofhaankelik is van de kruudn dee at dr in zitt, en van t recept van n slager. Kruudneagel wörd nog t meest gebroekt. Juust umdet de inhoold zo slim kan verskiln, beent dr dus de verskilnde soortn hartn worst, zoas de Grönneger of de Freeske dreuge worst, ezw.

In t algemeen is dr wal dudelik oonderscheid tusken Freesken, Grönsen en Dreantsen dreugn worst. Dee eerste beaide beent meender dreuge as n Dreantsn, den at doarumme earder Hartn Worst eneumd wörd. In n Grönsen worst zit völle kruudneagel in, en n Dreantsen is wat vettiger. n Dreantsn is laandelik nit zo bekeand, en wörd vake lös of in n netjen verkocht. n Freesken worst is vake ereukt, en n Tweantsnn worst is wat grover (met dikke stukke dr in) en pepperiger.

Dreugn worst wörd vake bie t beerdreenkn egetn, bievuurbeeld op de vriedagnoamiddag noa t woark. Ook wörd t vake met bluks keze (en nen kladn mosterdsaus) as hepken op verjöardage en zoksoort feestjes an eböadn. n Worst wörd ook wal es ekokt, mear völle leu meant at'e doarduur meender smaak krig.

Maakn

Vuur ne riege dreuge wörste is 10 kilo duurreagn voarknsvleais neudig. Per kilo vleais is dan an kruudn neudig:

25 gram zoolt

3 gram vermöaln pepper

0,5 gram koriander

1 gram foelie

0,25 gram starterkultuur

5 gram eankelvooldige suuker

0,5 gram natriumascorbinaat

0,5 gram natriumglutaminaat

t Vleais en de inhoold wörd dan duur mekoar edoan töt n stewig deag van ong. 6-8 groadn Celsius. Doarnoa wörd t deag of estopt in n good oet espeulde voarknsdoarm, töt wörskes van ong. 300 gram, woernoa at ze of ebeundn wordt as ne rookworst. Hiernoa munn de wörskes 2 deage trekn in ne vochtige ruumte bie ong. 20-25 groadn. As leste wordt ze of ewasked en munn ze 4-7 deage dreugn bie nen temperatuur van 18 groadn, en ne lochtvochtigheaid van 80 perseant.

Anhalings

De volgende anhalings beent umme zat noar de Standaard Skriefwieze.

De Dreantse band Skik hef in 1995 n nommer oawer n dreugn worst emaakt:

ham, kip of gehakt

k heb dr nooit veul om geven

maar dr is ien ding

woar ik nooit zunder kan leven

dreuge worst, dreuge worst

k zol nie weetn wat ik zunder mos

Ook Neet Zuuver oet Eanter hef t n moal oawer dreugn worst:

Iej bint vuur mie n blik met broene boonn

met van dee kleane stukjes oetgebakn spek

Of nen dreugn worst van achter oet de delle