Warvelden

Warvelden of vertrebraten (Vertebrata) förmet ne understamme van de chordadeers. Warvelden sint to herkennen an dat se nen rüggengråt hebbet, nen skedel en neutrale lystcellen. Warvelden höyret de prikken, visken, amfibien, kruupdeers, vöägel un sougdeers by an. Der sint ungeväär 70.000 soorten warvelden.

Üm en nåby de 5 procent van alle bekende deers sint warvelden. De andere 95% is dat neet, sou as leydpöyte, weykdeers en noch vöäle meyr.

Beskryving

Woas warvelden der uutseet kan slim uuteynloupen. De grötste soorte med rüggengråt is de blauwe vinviske (Balaenoptera musculus) den as wal 33 meter lange kan worden. Den kleinsten warvelden kan good den smalbekkikvors (Paedophryne amauensis) weasen. Den wördt neet meyr as 7,7 millimeter.

Indeyling

Up grund van de hüdige kennis oaver evoluty wördt skatted at dit de verdeyling is van warvelden:

Craniata (skedeldeers)
- Myxini (slymprikken of blinde prikken, med skedel, mär ginnen rüggengråt)
- Vertebrata ("echte warvelden")
  - Petromyzontiformes (Prikken, deers sunder kiwwe)
  - Gnathostomata (deers med ne kiwwe)
    - Chondrichthyes (Kraakbeynvisken)
    - Osteichthyes (Beynvisken un veervötigen)
      - Actinopterygii (Strålvinnigen)
      - Sarcopterygii (Kwastvinnigen un veervötigen)
        Coelacanthinimorpha (Kwastvinnigen)
        
        Choanata (Lungvisken un veervötigen)
        Dipnoi (lungvisken)
        
        Tetrapoda (veervötigen)
        Amphibia (Amfibien)
        
        Amniota
        Synapsida (Sougdeers un sougdeerachtige kruupdeers)
        Mammalia (Sougdeers)
        
        Anapsida
        Testudines (Skildpädde)
        
        Diapsida
        Archosauria (Archosauriers)
        Crocodilia (Krokodillen)
        
        Pterosauria (Pterosauriers)
        
        Dinosauria (Dinosauriers)
        Aves (Vöägel)
        
        Lepidosauria (Lepidosauriers, skubde kruupdeers un tuatara)