Gilles Quispel (Rotterdam, 30 meej 1916 - El Gouna, Egypte, 2 meert 2006) was 'n Nederlaanse theoloog die bekendheid hef verkreeng as onderzuuker van de klassieke en kristluke gnosis. Hi'j beheurn zien heeln leem lange töt de Nederlaans Hervörmde Karke (toe PKN ehietn).

Vrog nao zien geboorte verhuusn e naor 't plaatsie Kinderdijk waor zien va 'n smederi'je hadde. Hi'j bleek te onhaandig um zölf hierin te gaon warkn, daorumme wed e naor 't gymnasium estuurd. Hi'j studeern daornao Klassieke taaln en theologie in Leiden en Groningn en promoveern in Utrecht in 1943 op 'n pruufschrift oover Tertullianus' geschrift teeng de gnosticus Marcion die leemn rond 144 nao Chr,. Van 1946 töt 1951 was e leraar Latien an 't Stedelijk Gymnasium Leiden. Hiernai stapn e oover naor de universiteit waor hi'j in 1951 op 35-jairige leeftied te Utrecht wed benuumd töt heugleraar karkgeschiedenisse. Hi'j en zien gezin woondn in Bilthoven. Hi'j waar teevns heugleraar in Leuven, en in Harvard in de Verenigde Staten. In 1976 göng e met emeritaat.

Hi'j overleed op bi'jna 90-jaorige leeftied onverwacht an de gevolng van 'n longontstekking tiedns 'n verblief in Egypte.

Gnostiek

bewark

Centraol in 't wark van Quispel stiet de gnostiek, een verzaomling van in de twi'jde eeuwe nao Chr. uut de confrontatie tussn christendom en gnosticisme ontstaone rilligieuze beweegingn. De uutienloopnde beweegingn van de gnostiek wöd in de visie van Quispel kenmarkt deur 't begönsel van de vri'je méénse en zolln hebbm epleit veur 'n niet-autoritaire en ondogmatische beleving van 't jonge kristndom. Op 't Dordtse gymnasium har e de leer van de gnosis reeds leern kenn deur zien leraar P.J.G.A. Hendrix die op de Alexandrijnse gnosticus Basilides was promoveerd.

Op 10 meej 1952 köch e veur zeer weinig geld de gnostische Jung Codex die heedn ten dage zeer völle weerd is. Disse bevattn onder aander 't zo-ehietn Evangelie van de Waorheid. Later zol ok uut de vardere ontdekking van disse - dit is de verzaomeltarm - Nag Hammadi-geschriften 't Evangelie van Thomas bekend wöddn. In 't Thomasevangelie staot allerlee uutspraakn van Jezus waorvan Quispel miendn dat ze warkluk van Jezus ofkomstig zolln kunn ween. Hi'j publiceern dit Thomasevangelie nao 1956. In 2005 deud hi'j 'n ni'je, ditmaol volledige publicatie 't lich zien met allerlee toelichtings zienerzieds.

Nao zien emeritaat gaf e met Roelof van den Broek ut Corpus Hermeticum uut en zölfstaandig de hermetische Asclepius.

  Dit artikel is eskreaven in et sallandsk.