Groendwet

Een groendwet van een staot is een eschreven dokement waorin de groendrechten van de burgers en 't poletieke stelsel van 't land vast-eleid worren. In 't staotsrecht is een groendwet of een are constitusie de baosis van een staot.

De Magna Carta, halfambtelijk de eerste Europese groendwet.

Groendwetten verschillen van land tot land, mar toch bin der een antal kenmaarken die veul veurkommen. Een groendwet regelt bieveurbeeld de orgenisasie van de overheid, ze zegen bieveurbeeld of 't een parlementair of prissedentieël systeem is, welke mechanismen de wetgevende macht het um de uutvoerende macht te controleren, wat de rol is van de rechterlijke macht en op welke manier de macht verdeeld is tussen de nasionale regering en de lokaole organen. Ze vermelden tredisioneel oek een antal rechten, hoewel ze in sommige gevallen niet echt dudelijk bin (zoas "'t recht op waark").

Zwat alle democrasieën hen een groendwet. Een veurbeeld van een land zoender eschreven groendwet is 't Verenigd Koninkriek. 't Constitusioneel recht leit daor vast in wetten, gewoontes en rechtspraak.

De groendwet wort vast-esteld deur de groendwetgever. Vaak is dit de gewone wetgever, die een speciaole procedure volgt (bieveurbeeld meerdere lezingen en een ekwalificeerde meerderheid neudig). In verschillende landen hen ze een volksraodpleging (of rifferendum) veur groendwetswieziging. In are landen is een tweede goedkeuring van tweedaarde of de helft van de meerderheid neudig. Daormee kan een wiezigingspreces jaorenlang duren.

Nedersaksisch

• Stellingwarfs: grondwet
• Tweants: groondwet
• Veluws: grondwet, groendwet

Uutgaonde verwiezingen

• Tekst van de Nederlanse Groendwet
• Teksten van meerdere groendwetten

Disse pagina is eschreven in 't Putters