Guinea-Bissau
Guinea-Bissau (portugeesk: Guiné-Bissau, Fula: 𞤘𞤭𞤲𞤫 𞤄𞤭𞤧𞤢𞥄𞤱𞤮 Gine-Bisaawo, Mandinka: ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ߫ Gine-Bisawo), officieel den Republik Guinea-Bissau (portugeesk: República da Guiné-Bissau [ʁɛˈpuβlikɐ ðɐ ɣiˈnɛ βiˈsaw]), is en land in Westafrika. Up ne uppervlakde van 36.125 kilometer in et veerkant woanet der ungeväär 1.726.000 miljoon lüde. Et grenset an Senegal in et noorden en Guinea up et süüdousten.
| Guiné-Bissau 𞤘𞤭𞤲𞤫 𞤄𞤭𞤧𞤢𞥄𞤱𞤮 (Gine-Bisaawo) ߖߌߣߍ ߺ ߓߌߛߊߥߏ߫ (Gine-Bisawo) | ||
 |
 | |
 Ligging van Guinea-Bissau
| ||
| Basisgegeavens | ||
| Officiele språke | Portugeesk (officiääl) | |
| Höyvdstad | Bissau | |
| Regeringsform | Republik | |
| Godsdeenst | 46,1% Islam
30,6% Volksgelöyv 18,9% Kristendom 4,4% Anders | |
| Geografy en bevolking | ||
| Uppervlakde - Water |
36.125 km² 22,4% | |
| Inwoanertal - Dichtheid |
1.726.000 46,9 inw./km² | |
| Koordinaten | 11° 52′ N, 15° 36′ W
| |
| Oaverige | ||
| Volksleed | Esta É a Nossa Pátria Bem Amada (Dit is uns deep geleevde moderland) | |
| Münteynheid | Westafrikaansken Frank (XOF)
| |
| Tydzone | UTC (GMT) | |
| Nationale feystdag | 24. september (Unafhangelikheidsdag) | |
| Web | Kode | Tel. | .gw | GW | +245 | |
Guinea-Bissau was ooit deyl van et köäningryk Kaabu en ouk et Maliryk. Deylen van dit köäningryk hölden stand töt de 18. eywe, terwyl as andere deylen al seyd de 16. eywe under portugeesk bewind völlen. In de 19. eywe wör et koloniseerd as Portugeesk-Guinea. In 1973 verklården et land sikselv unafhangelik, wat in 1974 aksepteerd wör döär Portugal. De höyvdstad, Bissau, wör by de name by anetrökken üm verwarring med et vöärmålige Fransk-Guinea te vöärkummen.
Seyd de unafhangelikheid steyt Guinea-Bissau bekend üm de wankele polityk. Mär eynen verköäsenen president (José Mário Vaz) hevt ne vulle ambtstyd van vyv jår vulemaked. Den hüdigen president, Umaro Sissoco Embaló is verköäsen up 29. december 2019.
De officiele språke is portugeesk, al spreakt mär 2% van de lüde et as eyrste en 33% as tweyde språke. Guinea-bissausk Kreool, baseerd up et portugeesk, is de verbindende språke in et land. Volgens en undersöök uut 2012 spreaket 54% van de bevolking et as eyrste en 40% as tweyde språke. De rest spreaket verskillende andere inheymske afrikaanske språken. En grout deyl van de inwoaners sint islamitisk, dårnå kummet verskeidene natuurgodsdeenste. Et kristendom hevt sou'n 18% anhang. Et BBP van et land is eyne van de laegste van de wearld.
Guinea-Bissau is lid van de Vereynigde Natys, et Afrikaanske Verbund, de Ekonomiske Gemeynskap van Westafrikaanske Ståten, de Islamitiske Samenwarkingsband, et Portugeesk-spreakende Landgemeynskap, De Internationale Frankofone Samenwarking en de Süüdatlantiske Zone van Vreade- en Samenwarking.