Jan Boer

onderwiezer, dichter en schriever

Jan Boer (Röttem, 1899 – Stad, 4 jannewaori 1983) was een Nederlaandse onderwiezer en een Grunningstalig en Drèentstalig dichter en schriever.

Buste van Jan Boer op zien geboortedörp Röttem, deur Greet Grottendieck

Zien va was bakker, mar mus een paar jaor nao de geboorte van Jan um gezondheidsredens uutscheiden mit 't ambacht. Hij wördden keuterboer in Delthoezen, waor as Jan opgruide.

Jan Boer gunk naor de riekskweekschoele in Stad en warkte töt zien 65ste in 't onderwies. Hij was leraar an de legere schoele in Aikamp, an de ulo in Woldendörp (vanof 1921) en an de rieksleerschoele in Stad (vanof 1924). In 1946 wördden e directeur van de Möppelter riekskweekschoele veur onderwiezers.

Schrieverije bewark

Op zien achttiende verschenen Boer zien eerste gedichten. Vanof 1922 stund zien wark mit grote riegelmaot in Maandblad "Groningen". Van 1947 töt 1949 was e zölf redacteur van dit tiedschrift. Zien eerste dichtbundel, Nunerkes, kwaamp in 1929 uut, illustreerd deur de Grunninger keunstener Jan Altink. Wieder schreef Boer verhalen veur 't Neisblad van het Noorden die later ebundeld wördden, tenielstokken en opstellen.

As directeur van de kweekschoele op Möppelt kwaamp e in de kunde mit 't Drèents. Hierin schreef e gedichten onder 't pseudoniem Maaike, ontliend an een leerlinge die hum hölp mit de Drèentstalige schrieverije. In 1956 wees de bespreker Gerriet Wilms in tiedschrift 't Swieniegeltje Jan Boer an as vervaardiger van de gedichten van 'Maaike'.

Ok in 1956 wördden Boer veurzitter van de Grunneger Schrieverskring. In 't zölfde jaor kreeg e van 't stadsbestuur van Grunning de Hendrik de Vries-pries. Hij kwaamp uut de tied nao een laank ziekbedde.

Wat uut zien wark bewark

Lege luchten oet n griezen,
bomen dei op winter wiezen
Kèlle vogels dei bandiezen
tegen kolle, snei en ies,
Haile slierten witte miwwen,
dei doar dwirrelen en schriwwen,
Of krankzinnegen ze hiwwen,
wild en iezelk van de wies.

[...]

Schimmen, dei mit schriwgeluden
ainzoamhaid en kolle duden,
Heur bie veurboat aal beruden
Veur benauwde winternacht,
Dei nou naarms rust meer vienen,
as onthaimde swaarvers swienen
Ien begaisterende lienen
laans bedoarde wolkenjacht.

[...]

Uut: 'Miwwen', in: Jan Boer (1954), Roemte en Voart, Stad: Spiering

Boekerije bewark

  • Op roeg hörn (tenielstok, Scheemde, 1925)
  • Nunerkes, schulpkes dei zingen (gedichten, Stad, 1929)
  • Dreuge Jaan (tenielstok, Stad, 1929)
  • Stieke (tenielstok, Stad, 1929)
  • Hoozeveling ((tenielstok, Stad, 1934)
  • Vonken van 't verleden (Baarn, 1937)
  • Van spinnen en vrijen oet vrouger tied (tenielstok, Stad, 1938)
  • Boerenvolk (heurspöl, Stad, 1940)
  • Plougende boer (Stad, 1943)
  • Zummervaalg (Assen: Van Gorcum & Comp. N.V., 1949)
  • Hoes en hof (1951)
  • Old en nei (Stad, 1953)
  • Waddenvolk (Stad, 1953)
  • Asveer. Verhoal van n hail olle zeevogel (Möppelt: Ceres, 1953)
  • Roemte en Voart (Grunning: Spiering, 1954)
  • Ommelander volkslaidjes (Stad, 1954)
  • Streng bloedkralen. Bundel Dreense gedichies (onder pseudoniem Maaike, Knoal: J. A. Eerelman, 1955)
  • Waddenlaand (1956)
  • Witte wieven (Stad, 1958)
  • Zun wiend en wolken (Stad, 1959)
  • Aargeloze Grunneger humor (Stad, 1960)
  • Nog 'n gapsel Grunneger humor (Stad, 1961)
  • Lutjekes (Stad, 1961)
  • Aanzain en wezen van 'n moudertoal (Winschoot, 1961)
  • Boer op wennakker (Winschoot, 1964)
  • Oet roemte sneden (1964)
  • Onner aigen volk (Stad, 1964)
  • Wereld en wie (Stad, 1965)
  • Hogelandster verhoalen (Stad, 1968)
  • ’t Kraaiennust. (tenielstok, Stad, 1970)
  • Midden maank mennen (Stad, 1971)
  • Op de grens tussen het Gronings en het Nederlands (Wildervank, 1972)

Aover Jan Boer bewark

  • Schorren, Derwin (2000), Het grasgroene Groningen. Over de dichter en schrijver Jan Boer (1899-1983), Beem: Profiel.

Bronnen bewark

  Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.