Kampers
t Kampers is n zogenuumd stadsdialekt det in de Overiesselse stad Kampen espreuken wördt. t Kampers valt onder de Sallandse dialektgroep en eurt bi'j t Nedersaksies. Net as veule andere stadsdialekten zo as t Deventers, t Zutfens en t Zwols, ef t Kampers n brouw -r, [ʀ]. Iesselmuden en Steenwiek hebt disse brouw-r ook. In de achttiende eeuw begun de bovenklasse van de Kampers en oek de Zwolse bevolking de taal mit n Frans aksent te kleuren umme zo belangrieker over te doen komen. Eén van de gevolgen was det ze de h vortlieten. n Ander kenmerk van t Kamper dialekt is det bi'j de ao-klank veur een /r/ (/ɔː/) veranderde in n öö-klank (/œː/), zo as in wöör (algemeen: waor of woar), dit verskiensel zie'j ok in t Zwols, Deventers en t Zutfens, maar niet in et Steenwieks en Iesselmudens.[1] Dit zol meugelik komen deur de brouw-r. In vergelieking met et Deventers en t Zwols ef et Kampers in woorden zoas eten, geute en komen lange klinkers wööras t Deventers en Zwols hier erekte of körte klinkers hebben. Döörnööst ef et Kampers veur de ie-vörm de uutgang -en, wööras et Zwols en Deventers -t hebben. Samen met et Zwols ef et Kampers wel de -en uutgang bi'j wi'j, et Deventers ef dit dan weer niet.
Volgens de Taaltelling Nedersaksisch van het Nedersaksisch Instituut (2005) zegt 61% van de ondervraogde mensen in Zwolle, Deventer en Kampen eur stadsdialect te kunnen praoten.[2]
Kampers as kultuurtaal
bewarkt Kamperse stadsdialekt wördt veurnamelik espreuken maar der is ok wat skrieverieje uutegeven in t Kampers. Veur de streektaal van West-Overiessel, wööronder t Kampers, ef t streekkennissentrum de Iesselakademie spellingsrichtlienen op-ezet.[3]
Vanof ongeveer 1945 verskeen in de plaatselike krante wekeliks n kollum in t Kamper dialekt onder de naam ’Eij ’t ook ’eurd. Jan B. Keuter skreef disse stukkies onder de naam Drikus.
De Iesselakademie ef in 2000 t “Woordenboek van de Kamper Taal” uutegeven. As anvulling is later n niet-offisiële “Woordenlijst Nederlands-Kampers” samenesteld deur Ph. Bloemhoff-de Bruijn.
Publikasies
bewark- Woordenboek van de Kamper Taal, A. Fien c.s., ISBN 9066971096, 2000
Referensies
bewark- ↑ Ph Bloemhoff-de Bruijn, Anderhalve Eeuw Zwols Vocaalveranderingsprocessen in de periode 1838-1972. IJsselacademie (2012). ISBN 978-90-6697-228-5.
- ↑ Henk Bloemhoff, Jurjen van der Kooi, Hermann Niebaum en Siemon Reker (red.) (2008), Handboek Nedersaksische Taal- en Letterkunde, Assen: Van Gorcum (p.310)
- ↑ Spellingsrichtlienen van de Iesselakademie veur t West-Overiessels en Veluws
|
Dit artikel is eskreaven in et sallandske dialekt van Kampen, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze. |