Paulus
Paulus (Oaldgrieks: Σαούλ, Saul en Σαῦλος, Saulos en Παῦλος, Paulos; Hebreews: שאול התרסי, Šaʾul HaTarsi, "Sjaoel van Tarsus") (Tarsus, um n naobi'j 3 - Rome, 64 of 67) was voolngns 't Ni'je Testement 'n suksesvolle missionaris van 't vrogge kristndom. In de laandn rondumme de Middellaandse Zee, veural op wat noe Turkije en Griekenlaand is. Hi'j is iene van de eerste theoloongn uut de geschiedenisse van 't Kristendom. Paulus haarn waorschienlik 'n jeudse moe en 'n Romeinse vaar. In de katholieke karke, de orthodokse karken, de koptiese en armenesen en ok de anglikaniese karke wörd he as Heilign vereert.
leven en wark
bewarkVeur de karke is Paulus belangriek ewest. In Haandelings van de Apostels he-j over hum te leesn. Eerst hiettn e nog Sjaoel. Daor e in n begun 'n vervoolger waarn van de aldereerste kristn-jeudn. Töt dat e 'n maol op Damascus an göngn umme kristenn op te pakkn. Onderweg wörddn e van zien peerd op-esmettn en evangn deur 'n stark licht. 'n Stemme uut n hemel vreug toe an hum worumme as e Hum vervoolngn. Toe hef e zich bekeerd. Waor nao e deupt is bi'j Ananias. Daor hef e de name Paulos an-enömmn. Hiernao wörddn e 'n stark veurvechter van 't Kristlike geleuf. Buutn Palestina hef e völle nie-jeudn bekeerd. 'n Bulte gemientn kwaam op zien name te staon. In de Biebel bint in 't Ni'je Testement 13 maol brievn die an hum toe-edaone wöd. Hi'j nuumdn zichzölf apostel (van de volker). Hi'j wörddn later dan ok de 13e Apostel enuumd.
Latere apologeetn en karkvaars hebt veural gedachtn uut zien brievn gebruukt. Daor bint völle dogma's uut ontstaone. Disse stroming nuumt ze ok wel Paulinisme. Hier uut bint alle noe nog bestaonde karkn uut onstaone. Zo haarn e aandere ideen over de Tora as de aandere Apostels. Zo mos 't Evangelie ok naor de nie-jeudn hen. Met Jakobus (leider gemiente Jeruzalem) hef e ok 'n maol trammelaant ehad. Worumme as Jakobus veurstaander waarn veur 't behoald van de jeudse wettn en tradisies. Jakobus wolln de Tora ok bi'j de nie-jeudn hemmn, Paulus nie. 't Is veural Paulus ewest worumme as 't kristndom zich ofdeud van 't jeudndom. Paulus hef de Tora en de jeudse traditsies uut-ewisselt veur geleuf en vergivving van zundn (deur 't kruus).
Kiek ok: Nije kiek op Paulus
Dit artikel is eskreaven in et sallandske dialekt van 't Vechtdal, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze. |