Reformasie
De Protestantse Reformatie (hervörming) was nen tweestried in et westerse Kristendom. Et wör in et 16de joarhonderd in gank ezat duur Maarten Luther, Johannes Calvien en andere protestanten. Den anvank wörd vake op 1517 ezat, do as Maarten Luther 95 stellingen an de dure van de Slotkoarke in Wittenboarg spiekerden. Met dee stellingen klaagden Luther et koarkbesteur van de Rooms-Katholieke Koarke an um öar machtsmisbroek.
Duur de reformatie köm der onderskeid tusken de (nieje) Protestaanten en Katholieken. De Protestanten kregen rap mear anhank, umdet de bookdrukkerieje opköm en de nieje ideeën doarmet rap verspreid konden worden. Verskillende Europese oadelike huze gungen oawer, wat meardere godsdeenstoorleuge oetlokken, zo as 'n Tachtigjöarigen en 'n Dartigjöarigen Oorlog.
De Rooms-Katholieke Koarke learden at een menske zikzelf mos redden van de helle. Luther meanden van neet, wat he oet tekste van Paulus den Apostel haalden. Paulus skreef ja at redding duur genade van God köm en neet oet woarken van een menske. Luther was vuural fel op handel in ofloatbrewe; papieren verkloaringen dat oewe zunden vergewen warren, dee'j vuur een poar cent konnen kopen.