|
'''Westfalen''' umvat dende noordoosteleke helfte van [[Noord-Rijnland-Westfalen]], ene van dende dealstoaten van [[Duutsland]]. Et besteet uut dende [[regierungsbezirk]]e [[Arnsberg]], [[Detmold]] en [[Münster]] moar hef an sich gene administratieve beteakenis meer. De stedensteaden [[Dortmund]], [[Münster]] en [[Bielefeld]] bunt belangriekenbelangrieke centra van Westfalen.
In Westfalen wödtwöd o.a. [[Westfaals]] esprokken.
==Geskiednis: slim uuteenlopende territoria==
DenDe historiesenhistoriese strekestreake Westfalen umvatumvatten nen veul groter gebeed, noameleknamelek et hele westelekenwesteleke deledeel van et veurmaligenveurmoalege [[hertogdomhartogdom Saksen]], tussen den [[RijnRien]] en den [[Wezer]]. De Saksen neumden huneur oosteleke gebeed [[Oostfalen|''Oostfalen'']]. In dende ''Annales regni Francorum'' wödden dende bewonners van Oost- en West-Falen veur et eerst vermeld bi-j dende beskrieving van et joar 784, toon Karel de Grote en zien oldsten zünnezönne Karel ten striede trokken teggen de Saksen, Karel de Grote teggen dende "Ostfalaos" en zien zünnezönne teggen de "Westfalaos". Et woord ''fal(ah)'' beteakent gewoon veld of vlaakte. Oost- en West-Falen waarn dus eerst et ''oostland'' en et ''westland'' van de [[Saksen]]. DenDe uutdrukking ''Oost-Falen'' is later in onbruuk geraakteraakt.
Sinds 1180 was doarder nen [[hartogdom Westfalen]]. DenDe woardigheidwoardegheid van hartog wierd edreagen deur den [[Keur-Keulen|eertsbisskop en keurvörste van Keulen]]. An et ende van dende 18den18de eeuwe had dizzen allenig nog den feiteleke macht in nenn kleinenklein gebeed mit dende regio's [[Olpe (districtdistrikt)|Olpe]] en [[Hochsauerlandkreis]] van noe.
In 1500, biojbi-j dende indealing van et [[HeiligenHeilige RoomsenRoomse Riek]] in nen aantalantal [[kreits]]en, wierd den [[Westfaalsen Kreits]] et hele gebeed ten oosten van den [[Bourgondiesen Kreits]]. Et umvatten dende gebeedengebeden van dende prinsbisdommen [[prinsbisdommeprinsbisdom Münster|Münster]] en [[prinsbisdommeprinsbisdom Luik|Luik]], en alle tussenleggende kleinerenkleinere vörstendommen. Eerst was ok et [[sticht Utrecht]] in-edeald bi-j den Westfaalsen Kreits.
In 1807 stichtten Napoleon et [[könninkriek Westfalen]], dat deels wal en deels neet et vröggerenvröggere grootngrote Westfalen umvatten, mit doarbi-j grote deale van dende bondslaanden van noe [[Nedersaksen]], [[Hessen]] en [[Saksen-Anhalt]].
In 1815 wierd et zuedzuud-westelekenwesteleke deledeel van dat könninkriek too-eweazen an [[Praissen|Prusen]]. Vanof toon wödden deden name Westfalen meer en meer enkelbloos nog ebruukt veur dizzendizze PrusisenPrusiese proveensieprevinsie Westfalen. Dee ging in 1946 op in den bondsstoat [[Noord-Rijnland-Westfalen]].
==Zee ok==
*[[VredeVrea van Westfalen]]
== Uutgoande verwiezingen ==
*[http://www.westfaelische-geschichte.de InfomasieInformasie en bronnen van Westfalens geskiednisgeskiedenisse in "Westfälisen Geskiednis (In et Duuts)"]
[[Kattegerie:Achterhooks_artikel]]
| 