Wikipedia

Verskil tüsken versys van "Breevoort"

Geskydenisse interaktiv döärsöken
← vöärige wysigingvolgende wysiging →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
+ni'je ofbeelding -2 verwiezingen +opmaak -engels 'partner' + nds 'vri'jster' -dubbel
Regel 21:
}}
[[Ofbeelding:Breevoort 14 08 1743 Jan-de-Beijer.jpg|thumb|270px|Breevoort deur [[Jan de Beijer]] op [[14 augustus]] [[1743]]]]
[[Ofbeelding:Bredevoort schutterij Wilhelmina.JPG|thumb|270px|Schutteri'je Wilhelmina Breevoort]]
'''Breevoort''' ([[Nederlands]]: ''Bredevoort'') is de enige plaatse met [[stadsrechten]] in de gemeente [[Aalten]] in den [[Achterhook]], previnsie [[Gelderland]] in [[Nederland]].
 
't Olde [[vestingstad]]jen Breevoort is vanof 1818 deel van de gemeente Aalten. In de [[middeleeuwn]] was et stadjen de woonplaatse van [[borgman|borgmannen]]. Dizze kearls waren de verdeadigers van et vroggere [[kasteel Breevoort]]. De heern van Breevoort hebt van den veurmoaligen [[veurburcht]]e nen heavig umstreden [[vesten|veste]] emaakt dee van [[1326]] tot [[1795]] heufdstad van de [[heerlekheid]] Breevoort was (vandageumvattend gemeentende darpen [[Aalten]] [[Dinsper]] en [[Wenters|Wenterswiek]]) met eure [[buurtschop]]pen. De Grote [[Stadsgrachte|Grachte]] en 't Mölle[[bastion]] herinnert nog an dizze tied.
 
De grootheidgrootsheid van et kleine Breevoort blik deroet dat [[Beatrix van Nederlaand|könningin Beatrix]] nog altied den titel "Vrouwe van Bredevoort" drög. De mölle van Breevoort hef doarumme de name "[[Den Prins van Oranje (Breevoort)|Prins van Oranje]]" kreggen, waoruut ok de verbondenheid met 't [[Huus van Oranje]] blik.
 
[[Hendrickje Stoffels]] (Breevoort, 1626 - [[Amsterdam]], 1663) is de bekendste Breevoortse van geboarte. Zi-j was in de [[17e eeuw|17de eeuwe]] skildersmodel en leavenspartnervri-jster van [[Rembrandt van Rijn]].
 
Teggenwoordig issteet Breevoort laandelek veural bekandbekend as [[bookestad]]. DenDe jaorleksen [[Gondelvoart (Breevoort)|gondelvoarte]] in et leste weakende van augustus en et eerste weakende van september trök altied völle kiekers.
 
==Geskiednis==
Breevoort kump veur et eerst veur op de lieste met bezittingen van den eertsbiskop van Keulen van [[1188]], dendee 3 andelen hef van et kasteel Breevoort. Bi-j de [[heerlekheid]] Breevoort heurden noast et kasteel met [[veurburcht]] ok de darpen [[Aalten]], [[Dinsper]] en [[Wenters|Wenterswiek]] met eure [[buurtschop]]pen. Noa Herman en Johan van Breevoort arfden den graaf van [[Lohn]] en den graaf van [[Steinfurt]] beiden 'n deel van de heerlekheid.▼
 
Noadat den graaf van Steinfurt zien deal verkoch had an dende biskop van [[Münster]] en dende graaf van Lohn, zienzienen deal oavergaf an dende graaf van [[Gelre]], begon den stried um et hele bezit van de heerlekheid Breevoort, tussen Münster en Gelre. DenDee stried duurden meer as 200 joar. Vanof [[1326]] kwamheurde Breevoort feitelekveur underaltied Geldersbi-j beheerGelderland. ▼
▲Breevoort kump veur et eerst veur op de lieste met bezittingen van den eertsbiskop van Keulen van [[1188]], den 3 andelen hef van et kasteel Breevoort. Bi-j de [[heerlekheid]] Breevoort heurden noast et kasteel met [[veurburcht]] ok de darpen [[Aalten]], [[Dinsper]] en [[Wenters|Wenterswiek]] met eure [[buurtschop]]pen. Noa Herman en Johan van Breevoort arfden den graaf van [[Lohn]] en den graaf van [[Steinfurt]] beiden n deel van de heerlekheid.
 
▲Noadat den graaf van Steinfurt zien deal verkoch had an den biskop van [[Münster]] en den graaf van Lohn zien deal oavergaf an den graaf van [[Gelre]], begon den stried um et hele bezit van de heerlekheid Breevoort, tussen Münster en Gelre. Den stried duurden meer as 200 joar. Vanof [[1326]] kwam Breevoort feitelek under Gelders beheer.
===Muntrecht===
[[Ofbeelding:Breevoort munt 1988.jpg|thumb|left|Munt 800 joar Breevoort.]]
In [[1350]] kreg Breevoort [[muntrecht]]. Den muntheerMuntheer was Kastelein Gerard Vullinc. Vullinc leet umstreaks 1350 op eigen name ''kwart groten'' sloan noar et veurbeeld van de munten van Reinald II van Gelre (1326 – 1343). (Woardeur Breevoort vandage den dag nog altied et recht hef um munten te sloan, zoas in 1988 tiedens et 800 joar bestoan)
 
Den hertog van Gelre verpandt in [[1388]] de heerlekheid Breevoort an Hendrik III van Gemen, weens zönne en kleinzönne ok pandheren van Breevoort waren. In [[1388]] kreg Breevoort veur de tweede kere stadsrechten.
 
===Maarten van Rossum===
Tussen Vanof [[1492]] entot [[1526]] was den graaf van Steinfurt pandheer, woarnoa et bestuur wier rechtstreeks undernoar den Geldersen hartoghertog kwamging, totdat den letsten wödden verslagen deur Keizer [[Karel V]],. denHee wodden doardeur 'Heer van Breevoort' wodden. In dee tied is [[Maarten van Rossum]] pandheer van Breevoort zowal underonder den letsten hartoghertog as underonder Keizer Karel V. Maarten van Rossum verni-jden neet längelange doarnoa de olde middeleeuwse stad noar (in de veirveur deeden tied) ni-jstjste gangboare verstarkingen: met [[vesten|vestingwarken]] en eerden wallen; de olde stadsmure was neet langer bestaandbestand teggen et kriegsgewaldkriegsgeweld van dee tied.
 
===Huus van Oranje===
Noa keizer Karel V wödwodden könnink [[Filips II]] heer van Breevoort en hi-j deed de heerlekheid Breevoort in [[1562]] in pand an Diederik van Bronckhorst Batenburg in [[Anholt]]. Noa de ofzwering van Filips II wöddenwodden de ''Stoaten van Gelre'' 'Heer van Breevoort' en dee stelden in [[1612]] [[Maurits van Oranje|Prins Maurits]] an as pandhere,. denHee mos doarveur 50.000 goldguldens mos betalen. In [[1696]] wodden de Heerlekheid deur de Stoaten van Gelre egoavenweg-egevvne an könnink-[[stadholder]] [[Willem III]]. Zo kwam de heerlekheid Breevoort helemoal in bezit van de Nassaus. Ene van de titels van [[Beatrix van Nederlaand|Könningin Beatrix]] is doardeur nog altied 'vrouwe van Bredevoort'. Breevoort was in dee tied éne van de stemhebbende steadn in et [[Groafschap Zutfent]], wat blik uut den "Gedenkzuyl der verenigde 7 Nederlanden" van J.G. Visser uut 1795.
[[Ofbeelding:Brevoort_1734.jpg|thumb|Breevoort met vestingwarken in 1734]]
 
Regel 55:
Ok deur de belegeringen van [[Grolle]] hebt de leu in Breevoort völle last ehad, zoas in [[1627]].<ref>[http://www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/BesluitenStaten-generaal1626-1651/silva/sg/resoluties/1628/03/21/resoluties/07 Besluuten Stoaten-Generoal 3/21/1628, 7]</ref>
 
==[[Kruuttoornramp (Breevoort)|Kruuttoornramp]]==
In [[1646]] sloog den bliksem in den kruuttoorn, woardeur et kasteel ontploften en 40 leu omkwamenumkwamen. Hierbi-j bevonden zich den [[drost]]e Haersolte van Breevoort en zien gezin. Slechts ene zönne, Anthonie, was neet thuus en oaverleafden den ramp.
*{{heufdartikel|Kruuttoornramp (Breevoort)|act}}
 
In [[1818]] wödden de gemeente Breevoort opeheaven en vanof dee tied völt de stad Breevoort underbi-j de gemeente [[Aalten]].
 
In [[1986]] wöddenwodden et stadsgezicht van Breevoort bescharmd verkloard.
 
In [[1993]] wöddenwodden Breevoort de Nederlaandse bookenstad.
 
==Woapen==
Regel 78:
==Uutgoande verwiezingen==
* [http://www.bredevoort.nu Webstee van Bredevoort]
* [http://www.achterhoekseboeken.nl Ovverzicht van beuke ovver Bredevoort en den Achterhook]
* [http://www.bredevoort-boekenstad.nl Breevoort bookestad]
* [http://www.mpvo.nl Mölle Prins van Oranje]
* [http://www.gondelvaart-bredevoort.nl Gondelvoarte in Breevoort]
* [http://www.heerlijkheidbredevoort.nl Heerlekheid Breevoort, met historische bronnen]
* [http://www.archengigibredevoort.net/bdv.htmlorg Rekonstrukties old Breevoort]'
 
==Galleri-je==
Van "https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Breevoort"