Verskil tüsken versys van "Fernuus"
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nieje pagina: 'n '''Fernuus''' is een apperoat um eten op te koken, brood of koeke in te bakken en t kan ok nog as verwarming dienen. In sommige fernuzen zat n warmwaterbak veur n soort sentral...' |
|||
Regel 3:
Koken of warm eten kloar maken is al zo old as der vuur is.
Wördden in de beguntied van de mensheid vleis boven een vuurtien eroosterd, later gungen ze eten koken in n iezeren pot. Nog weer later wörden in de huzen n schouwe emetseld mit n vuurrooster en n haal um de pot op te hangen.
Pas in de achttiende eeuw kwam t fernuus in zwang. Een gietiezeren kaste mit een stookkaante en n oven um in te bakken. [[Ofbeelding:2008-08-17 kolen gestookt fornuis.JPG|thumb|right|Veurbeeld op veurmalig DRU-terrein]]
Links was t stookgedeelte mit n vuurdeurtien, luchtregelkleppe en n assela. Rechts was de oven mit een ovendeure. De bovenplate van dik gietiezer had n paar gaten veur de pannen of ketels. Die gaten kunden mit ringen groter of kleiner emaakt worden, noar gelang de moate van de panne. Achterop n schorstienpiepe veur de afvoer van de rook.
Meestal zat veurlangs n stange zoda'j oe niet brandden an de hiete plate. Loater kwamen der ok wat luxere fernuzen, mooi emailleerd en soms mit versierings of platies der op.
=Braandstof=
Hoewel de name kolenfernuus dut denken an allennig moar stoken mit kolen, wördden der ok wel holt of törf in estookt. Soms nuumden de meensen t de mesiene, umdat t netuurlik heel wat aanders was dan t olde holtvuur.
| |||