Verskil tüsken versys van "Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vergelieking mit invloed van mederne Engels
Vervanging/ni'je begrippen
Regel 1:
De '''Nedersaksische invloed op de Scandinavische talen''' behelst de slim grote invloed die 't [[Middelnederduuts]], de taal daoras 't tègenwoordige [[Platduuts]] en [[Nedersaksisch]] uut voortkoomt, in de [[Hanze|Hanzetied]] veural in lexicaal opzicht ehad hef op de [[Noord-Germaans|Noord-Germaanse]] talen; mit name 't [[Deens]], [[Zweeds]] en [[Noors]]. In umvang kuj dizze invloed vergelieken mit de invloed van 't mederne Engels op de [Scandinavische en aandere talen.
 
==De Hanze==
[[Ofbeelding:Bryggen,_Bergen3.JPG|thumb|right|Bryggen (De Kade), een riege [[kontor|Hanze-kontoren]] bi'j Bargen, Noorwegen]]In de late [[middelieuwen]] bluuiden de Hanze, 't handelsverbond van steden in noord-Europa mit as belangriekste stad [[Lübeck]]. De taal van Lübeck en umstreken, 't Middelnederduuts, stund daorumme in groot anzien en wördden gebruukt as ''lingua franca'' onder kooplu, aander volk det wat veurstellen wol, en as schrifttaal. Vanof de 12e ieuw hef 't Hanzeverbond de handel in Scandinavië en in de [[Oostzee]] edomineerd. Kelonies van Nederduutstalige kooplu, ambachtsvolk en bestuurders vestigden heur in Scandinavische steden as [[Oslo]], [[Bargen (Noorwegen)|Bargen]], [[Visby]], [[Stockholm]], [[Malmö]] enzowieder. Stockholm gruuiden uut töt een een belangrieke handelsstad deur verdragen mit Lübeck, en van 1296 töt 1478 bestund de stadsraod uut een geliek antal Zweedstaligen en Nederduutstaligen.
 
Veural tussen 1300-1400, mar ok nog een beste tied daornao, hef de Middelnederduutse woordenschat de Noord-Germaanse talen ingriepend beïnvloed. Rond 1325-1425 dreigden 't Deens zölfs as schrieftaal veur brieven en officiële dokementen te wörden vervangen deur 't Middelnederduuts. MiddelnederduutseIn lienwoordenveul kwamengevallen inverdrungen de ni'tje [[Ieslaands]]woorden enbestaonde [[Faeröars]]Scandinavische veuralwoorden; terechteok viawördden d'tr Deenswoorden enoavereneumen Noorsveur beroepen, mar taalpuristische bewegingen bint dizze invloeden in 't Ieslaandsveurwarpen en 'tideeën [[Nynorsk|Ni'jnoors]]daoras (eengien meereigen opbegrippen Noorseveur dialecten ebaseerde schriefvörm van 'tin Noors)ummeloop tègenegaonewaren.
 
Middelnederduutse lienwoorden kwamen in 't [[Ieslaands]] en [[Faeröars]] veural terechte via 't Deens en Noors, mar taalpuristische bewegingen bint dizze invloeden in 't Ieslaands en 't [[Nynorsk|Ni'jnoors]] (een meer op Noorse dialecten ebaseerde schriefvörm van 't Noors) tègenegaone.
==Domeinen mit veul Nederduutse lienwoorden==
 
==Domeinen mit veul Nederduutse lienwoorden==
't Deens, Zweeds en Noors hebt, in an-epaste vörm, veural veul Nederduutse woorden oavereneumen op 't gebied van de scheepvaort (''dok'', ''lods''), visseri'je (''fiskeri'', ''skipper''), negotie (''arbejd'', ''fragt''), poletiek (''borger'', ''fuldmagt''), bouwkunde (''kammer'', ''mur''), ambachten (''skomager'', ''værktøj'') en godsdienst (''almisse'', ''bann'').