Verskil tüsken versys van "Justus Nipetang"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Skriuwer (Oaverleg | bydragen)
Der is gin eankeld bewies dat de 'Justus Nipetang' van joarn later in Den Haag den zölfdn is. Zo joa: bronvermelding!
Nog wat veurzichtiger: Justus Nipetang is de name onder de opdracht
Regel 1:
'''Justus Nipetang''' (pseudoniem) was de meugelijke schriever van ''Toeen hooupedialoog Kallingeuut Manges den SWARTEN MEYSTER Onde sinen KNEGT'' (1671 of 1672), een klucht in 't [[Nedersaksisch]] van 't [[Westfalen|Westfaals]]-[[Nederlaand|Nederlaandse]] grèensgebied., Inde nen''To hooupe Kallinge Manges den SWARTEN MEYSTER Onde sinen KNEGT'' (in een laterenaandere drukdrok: ''t'Samen-spraak, Ofte VVestphaelsche To hooupe Kallinge Manges den SWARTEN MEYSTER Onde sinen KNEGT'' (1672).
 
De dialoog is anoniem uutegeven, mar onder de opdracht stiet de name Justus Nipetang, wat een pseudoniem lek te wezen.
==''To hooupe Kallinge''==
De klucht telt zo'n 7028 woorden aover zo'n 743 riegels, in twee kolommen verdield aover tien bladzieden, plus titelblad en opdracht. 't Is een [[satire|satirische]] dialoog op riem tussen de duvel en zien knecht; mit de leste wördt toe-espeuld op de bisschop van [[Mönster]], [[Christoph Bernhard von Galen]].<ref>Johan de Caluwe en Jacques van Keymeulen (red.) (2010). ''Voor Magda: Artikelen voor Magda Devos bij haar afscheid van de Universiteit Gent''. Gent: Academia Press. Blz. 441-466</ref> In de tweespraoke lipt de knecht dat zien 'aensleege' (anslagen) aldeur mislokt, mar de duvel treitert hum en jut hum op um 't nog weer ies te perberen. Van Galen was in juni 1672, 't meugelijke jaor van uutgave van de ''To hooupe Kallinge'', [[Tweide Mönsterse Oorlog|de oostelijke Nederlaanden binnenevalen]] en stiet daor sinds 't mislokte beleg van [[Grunnen (stad)|Grunning]] bekend as 'Bommen Berend'. De leste Mönsterse troepen zolden pas in meie 1674 weer vurtgaon uut de Republiek. In de klucht nuumt de duvel zien knecht ienmaol bij name:
==Inhold en context van de dialoog==
De klucht''To hooupe Kallinge'' telt zo'n 7028 woorden aover zo'n 743 riegels, in twee kolommen verdield aover tien bladzieden, plus titelblad en opdracht. 't Is een [[satire|satirische]] dialoogsamenspraoke op riem tussen de duvel en zien knecht; mit de leste wördt toe-espeuld op de bisschop van [[Mönster]], [[Christoph Bernhard von Galen]].<ref>Johan de Caluwe en Jacques van Keymeulen (red.) (2010). ''Voor Magda: Artikelen voor Magda Devos bij haar afscheid van de Universiteit Gent''. Gent: Academia Press. Blz. 441-466</ref> In de tweespraoke lipt de knecht dat zien 'aensleege' (anslagen) aldeur mislokt, mar de duvel treitert hum en jut hum op um 't nog weer ies te perberen. Van Galen was in juni 1672, 't meugelijke jaor van uutgave van de ''To hooupe Kallinge'', [[Tweide Mönsterse Oorlog|de oostelijke Nederlaanden binnenevalen]] en stiet daor sinds 'tzien mislokte beleg van [[Grunnen (stad)|Grunning]] bekend as 'Bommen Berend'. De leste Mönsterse troepen zolden pas in meie 1674 weer vurtgaon uut de Republiek. In de klucht nuumt de duvel zien knecht ienmaol bij name:
 
:''Sorgest dou man / dat de luude nig roepet / sie door / door velt
Regel 8 ⟶ 10:
:''Hi blijft soo ligtveerdig drieven as ein ende kuuken.
 
Op 't titelblad vaalt onder de titel te lezen: ''"In den DARDEN DRUK, On allemool mislukt."'' Daor weer onder stiet een niet geïdentificeerde plaatse van uutgave: ''"To ADTERTE, Veur den Bukenhendler in de Vive sinnen, den 18 Augusti, 1672"''. De klucht wördt veurofegaone deur een [[Nederlaands|Nederlaandstalige]] opdracht ''"Aan den Natuerlijck-geboren Krijgshelt CHRISTOFFEL RINGKRAAG"''. Onder de opdracht stiet: ''"Actum Lunckhousen, den 3. Sep.in 't Iaer 1672."'' (een aandere uutgave gef dezölfde datum mar 't jaor 1671). De onder de opdracht genuumde plaatse is 't [[Münsterlaand|Münsterlaandse]] [[Lünkhusen]] ([[Hoogduuts]]: Lüdinghausen). ZowalNet as Justus Nipetang, aslek Christoffel Ringkraag kan een [[pseudoniem]] te wezen.
 
De taalkundigen [[Hermann Niebaum]] en [[Siemon Reker]] bespreek de tekst in heur artikel "Dichten in dialect voor politieke propagandadoeleinden: over ''To hooupe Kallinge Manges den Swarten Meyster Onde sinen Knegt (1671/1672)''" (2010). Op grond van een taalanalyse mient zij det de schriever der waorschienlijk iene uut Oost-Nederlaand was, die ''"zijn eigen schrift probeert te 'ver-Westfaalsen' en beide tegenstrevers Westfaalse taaltrekjes in de mond legt, zonder dat deze in hun totaliteit leiden tot één bepaalde regio."''<ref>Johan de Caluwe en Jacques van Keymeulen (red.) (2010). ''Voor Magda: Artikelen voor Magda Devos bij haar afscheid van de Universiteit Gent''. Gent: Academia Press. Blz. 441-466</ref>
Regel 57 ⟶ 59:
*[https://books.google.es/books?id=xjDMr3eor1wC Scan op Google Books van de ''To hooupe Kallinge'']
*[https://books.google.es/books?id=ILWAcol0CHcC&pg=PA441&lpg=PA441&dq=%22This+article+deals+with+a+text,+which+-+despite+its+limited+size+-+raises%22&source=bl&ots=YYIryL4_Oy&sig=ACfU3U1MypxVD73B--_AWepQBM-XwfJQ0g&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjPm5yEqtbnAhUPFRQKHcAMBvYQ6AEwAHoECAEQAQ#v=onepage&q=%22This%20article%20deals%20with%20a%20text%2C%20which%20-%20despite%20its%20limited%20size%20-%20raises%22&f=false Diels in te kieken tekst op Google Books van Niebaum en Reker heur artikel aover de ''To hooupe Kallinge'']
*[http://www.twentsetaalbank.nl/media/teksten/20324.html ''Dialogue Between the Black Master and His Servant: transcription and translation of a 17th-century dialogue in Westphalian Low Saxon''] (2020), textseen andtranscriptie translationvan bybeide drokken mit Engelse vertaling en verklaorende voetnoten deur Chris Canter]
 
==Bronnen==