Verskil tüsken versys van "Sallaands"

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Grwen (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Grwen (Oaverleg | bydragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 47:
t '''Sallaands''' is n [[Nedersaksies]]e [[dialekt]]groep in de regio [[Sallaand]] in t westen van de [[Nederlaand]]se provinsie [[Oaveriessel|Overiessel]]. In de dörpen [[Heldern|Ellendoorn]], [[Nijverdal]] en [[Hooltn|Olten]] die vandäge de dag n nauwe baand mit [[Tweante|Twente]] ebben, praoten ze n Sallaands-Twents overgaanksvariaant. Värder praoten ze in [[Kampen (Overiessel)|Kampen]] en in de umgeving van Kampen ok Sallaands. De streektaal in de [[Kop van Overiessel]] wördt onder t [[Stellingwarfs]] erekend.
 
t Sallaands ef veural vuleveule overienkomsten mit t [[Oost-Veluws]] en t [[Drèents|Drents]] en in mindere maoten mit t [[Stellingwarfs]], [[Urkers]] en [[West-Veluws]]. t Sallaands is beheurlik beïnvloed deur t [[Nederlaands|Ollaands]], n invloed die naor t oosten toe dudelik minder wört. Daor leg t grote verskil mit t veul be-ollenere [[Tweants|Twents]]. [[Raolte]] legt midden in t Sallaandse täälgebied. t Dialekt mit t grootste antal sprekers is t [[Zwols]]. t Sallaands ef de [[ISO 639]]-3-kode '''sdz'''.
 
==Täälgebied==
Regel 64:
 
==Kenmärken==
Kenmärkend veur de Sallaandse dialekten bin de korte klinkers (''kettel'', ''götte'') of erekte klinkers (''kètel'', ''göte'') daor as t Nederlaands lange klinkers (''ketel'', ''goot'') ef. De [[Iessel]] bi'jlanges overeerst (krek as in t [[Oost-Veluws]]) de erekte klinkers. Värder naor t oosten e'j de körte klinkers. In Kampen en umstreken bint er ook lange klinkers (''ketel, geute'').
 
Karakteristiek veur t westelike Sallaands net as veur t [[Veluws]] is de uutspräke van de körte a, zo as in t Engelse ''cat'': ''värve''.
Regel 71:
 
==Umluud==
t Sallaands ef net as alle Saksiese dialekten [[umluud]] ondergaon in de woorden mit n Oldgermaanse lange ''ô''; ierbi'j ef daornaost n veraandering pläätsevunnen die ielemaol analoog is an de mutasie van ''oo'' naor ''oe''. Ierdeur klinkt t Oldgermaanse *''grônaz''{{Info|Nederlaands: groen}} now as ''gruun'' (tegenover t Twentse en Veluwse{{Info|Veural in t West-Veluws zeggen ze 'greun'}} ''greun''). Ok ef t Sallaands umluud in de [[verkleinwoord]]en, waordeur t ansluutanslöt bi'j t Veluws en Twents en t zich onderscheidt van t Stellingwarfs en Drents. n klein 'boek' wört n ''bukie(n)'' enuumd, n kleine 'bak' n ''bäkkien'', n kleine 'hond' n ''hunnegie(n)'' of ''hundjen''. De n kan wel of niet nasaliseerd wörden. Et nasaliseren van de n löp wel terugge.
 
==Karakteristieken==
Regel 79:
Lange klinkers bin de: ''aa'', ''ae'' (ok eskreven as: ''ää'' of ''ae''), ''ao''/''oa'', ''äö''/''öa'', ''ee'', ''eu'', ''îe'', ''oo'', ''ûu''.
 
Diftongen binbint o.a. ''au'' en ''ei''. ''Ui'' kan optreden in Nederlaandse leenwoorden.
 
Wat de [[medeklinker]]s anget vaaltvalt de syllabedragende nasaal op: van de ''uutgaank'' ''-en'' wört allienig de ''n'' uut-espreuken. Zo is t ''{{small()|h}}ietn/{{small()|h}}eetn'', ''loopm'', ''wärkng''. Dit wört in de mieste spellingssystemen niet uuteskreven. De [[h]] wört in t westen van t täälgebied (in en rond [[Zwolle]] en [[Kampen (Overiessel)|Kampen]]) niet uutespreuken (dit is ok nog zo in t [[Urkers]]). De [[r]] wört in de pläätsen Kampen, [[Zwolle]] en [[Dèventer|Deventer]] "brouwend" uutespreuken, mär daorbuten altied erold.
====Prosessen in de klankleer====