Verskil tüsken versys van "Nedersaksische Beweging"

De '''Nedersaksische Beweging''' is een term veur de - miest uut academici en [[Nedersaksische schrieveri'je|schrievers]] bestaonde - beweging die rond de jaoren vieftig perbeerden de stee van 't [[Nedersaksisch]] te verbetern en contacten te leggen tussen de lu die in [[Nederlaand]] en [[Duutslaand]] gaanks waren mit de streektaal en de Nedersaksische cultuur. Leidende personen in dizze beweging waren onder aandern [[Kornelis ter Laan]], [[Jan Naarding]], [[Herman Bezoen]], [[Arnold Rakers]] en [[Klaas Heeroma]], de leste vanof 't [[Nedersaksisch Instituut]] an de [[Rieksuniversiteit Grunning]]. 't Waren haost allemaole mansluden die mitdeuden, mit uutzunderings as de [[Oostfraislaand|Oostfriese]] schriefster [[Wilhelmine Siefkes]].

De Nedersaksische Beweging hef nooit een fermele beweging ewest onder die name, die duudt op 't gehiel van activiteiten, orgenisaosies en tiedschriften die doedertied op-ezet wördden. De dialectoloog [[Hendrik Entjes]], zölf betrökken, nuumde Arnold Rakers de 'theoreticus' van de beweging, mar vund 'Nedersaksische Beweging' een 'te groot woord'. De dialectoloog [[Harrie Scholtmeijer]] nuumt Bezoen, Ter Laan, Naarding en Rakers 'de founding fathers van de Nedersaksische Beweging in Nederland, zeker van de wetenschappelijke poot daarvan.' Heeroma gaf de Nedersaksische schrievers anwiezings veur 't ontwikkeln van de 'streektaalcultuur' en mienden det dit allennig kun as d'r genogt 'taalwil' bestund. Um samen te kunnen warken mussen mèensen uut een groot, veulzi'jdig en zölfs internationaol gebied menare jao in de mute kommen.

De beweging organiseerden symposia, richtten een schrieversbond mit regionaole schrieverskringen op en kwaamp mit iene spelling veur 't hiele Nedersaksische taalgebied (de [[Vosbergenschriefwiese]]). Literaire bladen zoas ''[['t Swieniegeltje]]'' wördden op-ericht, daorin men de streektaalcultuur perbeerden uut te bouwen. As oaverkoepelnde term veur 't Nedersaksisch van Nederlaand en Duutslaand wördden wal 't woord 'moderspraoke' of 'modersproake' gebruukt. De driestigheid dan wal wèenst naor een krachtige Nedersaksische identiteit drokten hum bi'j partie mitwarkers uut as de 'twintigmiljoendreum': de zienswiese det twintig miljoen mèensen, 'van de Veluwe töt Sleeswiek-Holstien', de taal praotten en det zi'j hierdeur en deur heur edielde cultuur en lebensholding een ienheid zolden kunnen vörmen - al was d'r zopas nog oorlog ewest.

Teeng de jaoren zestig scheut 't aal minder op mit de beweging. Verscheiden bezielde mitwarkers, zoas Bezoen, [[Jan Jans]] en Naarding, waren hen-egaon (ebenaseêm-as de [[Oaveriessel]]se veurbielddichteres [[Johanna van Buren]]), en de Vosbergenschriefwiese kwaamp niet van de grond. Intussen gungen aal meer olders de standerdtaal praoten mit heur kiender. Een ni'je stimulans veur 't Nedersaksisch en wiedere streektalen kwaamp an 't end van de [[20e eeuw|twintigste ieuw]] mit de [[dialectrenaissance]], die meer van 't volk uutgiet of 't volk ansprek in de vörm van beveurbeeld popmeziek en ziepriegen.